5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda ... - Ankara Barosu

1 78 Ankara Barosu Dergisi Y l: 65 Say : 1 K 2007 Ankara Barosu Dergisi Y l: 65 Say : 1 K 2007 78 109 5237 Say l T rk Ceza Kanunu nda C5237 Say l T rk Ceza Kanunu nda C5237 Say l T rk Ceza Kanunu nda C5237 Say l T rk Ceza Kanunu nda Ceeeezalar ve G venlik Tedbirleri*zalar ve G venlik Tedbirleri*zalar ve G venlik Tedbirleri*zalar ve G venlik Tedbirleri* Zeki Haf zo ullar ** Giri Giri Giri Giri ** 5237 s. T rk Ceza Kanunu, eskinin m hr n kaz rcas na, 765 s. Kanun u y r rl kten kald r m ve mevcut olan tart malara z m aramak yerine, t m ceza hukuku sistemini etkileyen ye ni tart malar ba latm , ceza hukuku d nce sinde tekelle meye yol a m t r. yle ki, uygu lamada, s ylenenlere bak l rsa, art k Kanun un ne dedi1ine de1il de, Kanun un haz rl k al ma lar na kat lanlar n ne dedi1ine bak lmaktad r.

2 Tabii, madem y r rl kteki kanun budur, bu ka nun esas olmak zere, yeni uygulamalar yap la cak ve yeni bir doktrin olu acakt r. Bu ba1lam da, ne Kanun un haz rl k al malar na kat lanla r n dediklerinin, ne tarihi kanun koyucunun Kanun un gerek esinde s ylediklerinin, znel birer g r olman n tesinde, ciddi herhangi bir de1eri bulunmaktad r. Hukuk unun i i yorum dur. Yorum, inceleme ve ara t rmada herkes i in ortak payda, Ceza Kanunu nun kendisidir. Hu kuk u, kuramc ve uygulamac olarak, sadece Ceza Kanunu na mecburdur. B yle olunca, hukuk uyu ba1layan sadece Kanun un iradesi dir. Bu ger ek kar s nda, biz, burada, Ceza Kanu nu nda cezalar ve g venlik tedbirlerinin nas l d zenlendi1ini, kapsam n n ve s n rlar n n ne den ibaret oldu1unu ortaya koymak, bu sonu la r n tart lmas n sa1lamak, b ylece yeni doktrin ve uygulaman n olu mas na katk da bulunmay d n yoruz.

3 Amac m z, tart malar bitirmek * tarih ve 5560 say l kanun yazar taraf ndan g r lm , an lan kanun ncesi yaz lan yaz , belge de1e ri nedeniyle yay mlanmaktad r. ** Ankara niversitesi Hukuk Fak ltesi, Emekli 1retim yesi, Ba kent niversitesi Hukuk Fak ltesi 1retim yesi, Ankara Barosu Avukat de1il, tabii ki ba latmak. Ancak, bug n, yeterli d nce birikimi olma dan, ba kalar n n d ncelerine yer vermenin, tart man n bir yarar n n olmad 1 n d n yo ruz. O nedenle, de1erlendirmelerde, Kanun un gerek esi d nda ba ka bir kayna1a gitmek, en az ndan, bu a amada, pek gerekli g r lmemi tir. Burada 5237 s. T rk Ceza Kanunu nda cezalar ve g venlik tedbirleri ve cezan n belirlenmesi ve bireyselle tirilmesi incelenmeye al lm t r.

4 Cezalar Cezalar Cezalar Cezalar 1. Genel olarak Kanun, 2. Madde si h km n n gere1i olarak, Yapt r mlar ba l 1 n ta yan 3. k sm nda, 765 s. Kanun un m eyyide sisteminden tamamen farkl bir m eyyide sistemi getirmi tir. Kanun, su lar n c r m ve kabahat olarak ayr lmas n kald rd 1 ndan, zorunlu olarak tek bir ceza sis temine yer vermi tir. Kanun un ifadesine bak ld 1 nda, su un kar l 1 nda uygulanan yapt r m olarak , yani ihlale tepki olarak cezalar, ki iyi h rriyetinden yoksun k lan ve mal varl 1 nda nakd eksilme meydana getiren yoksunluklard r. Ger ekten, Kanun, Cezalar ba l 1 n ta yan 45. Madde de, s z konusu bu yoksunluklar hapis ve adl para cezas ismi ile ifade etmi tir.

5 Yleyse, ceza hu kuku d zeninde, cezalar, hapis cezas ve adl pa ra cezas d r. 765 s. Kanun dan farkl olarak, Kanun, cezalar aras nda, ayr ca, kiminin fer ceza dedi1i, ceza mahkumiyetinin sonucu olarak hukuku ba1lay c cezalara ceza olarak yer vermemi tir. Her ne hikmetse, Kanun koyucu, gerek ede asl ceza ve fer ceza ay r m n kald rd 1 n ifade etmi , Ankara Barosu Dergisi Y l: 65 Say : 1 K 2007 79 hukuku ba1lay c cezalar , ceza saymay p, ben yapt m oldu diyerek, g venlik tedbiri saym ve tedbir kal b nda d zenlemeye al m t r. Zaten kendi i inde eli kili olan d zenlemenin, maale sef, isabetli oldu1unu s yleyemiyoruz. Tarih kanun koyucu, kendince aralar nda bir nitelik fark g rmesine ra1men, doktrinde tart lan ku ramsal esaslar n anlamam , ceza ve g venlik tedbirini birbirine kar t rm ; ceza mahk miye tinin sonucu olmas gereken yoksunluklar , ge erli bir nedene ba1l olmaks z n, keyfi olarak, esasen ceza mahk miyetinin sonucu olarak g r lmesi m mk n olmayan g venlik tedbiri kal b i ine sokmu tur.

6 Leride yeri geldi1inde bu konuya tekrar d n lecektir. Kanun, k sa s reli hapis cezas na se enek yapt r mlar ad alt nda, ihlale tepki olarak, adl para cezas yan nda, ki ide yoksunluk yaratan bir ok ba ka cezaya yer vermi bulunmaktad r. D zen leme; yeni bir ey getirmemi , zaten niteli1i tar t mal olan m lga 647 say l Cezalar n nfaz Hakk nda Kanun un 4. Madde si h km n k s men de1i tirerek buraya aktarm t r. Kanun un, k sa s reli hapis cezas na se enek yapt r mlar dedi1i ki i h rriyetini kay tlayan tedbirler, t pk hapis cezas , adl para cezas gibi, ihlale tepki ol duklar ndan, ismine ister ceza densin ister den mesin, ceza m eyyidesidirler. te yandan, Kanun; su kar l 1 nda, sadece h rriyeti ba1lay c ceza ng rd 1 gibi, bu ceza yan nda, se enekli olarak, para cezas na da n g rm bulunmaktad r.

7 Hatta Kanun, zellikle kazan elde etmek amac ile i lenen su larda (reati di lucro), h rriyeti ba1lay c ceza ile birlik te para cezas verilmesini m mk n k lm t r. 2. Hapis cezalar Hapis cezalar , A1 rla t r lm m ebbet hapis cezas , M ebbet hapis cezas , S reli hapis ceza s d r. Anayasa n n 19. Madde si anlam nda ki i h rriyetini kay tlay c nitelikte olan Cezalar n ortak zelli1i, Anayasa n n 17., 38. maddeleri an lam nda, insan , ahs , b l nebilir olmalar d r. nfaz n kanunili1i ilkesi gere1ince, hapis cezala r n n yerine getirilmeleri usul ve esaslar , infazla g d len ama , 5275 s. Kanun un 3, 6 ve 7. mad delerinde g sterilmi tir. E1er ceza ve g venlik tedbirinin infaz idari de1il kaza bir faaliyetse ve faaliyet Cumhuriyet savc s ve hakim eliyle y r t l yorsa, bu faaliyet ancak kanun ile d zenle nir.

8 Kanun a dayal olarak kar lsa bile ceza ve g venlik tedbirlerinin infaz n n t z k ve y net melikle ve genelgelerle d zenlenemeyece1i ka naatindeyiz. Bu ve benzeri d zenlemelerin Ana yasa n n 2, 6, 9, 17, 38, 115, 124, 138, 139, 140. maddeleri h k mlerine ayk r l k olu turdu1unu d n yoruz. S reli hapis cezas , s reli ve k sa s reli hapis ce zas olarak ayr lmaktad r. K sa s reli hapis cezas n n zelli1i, yerine ge en ba ka bir m eyyide tedbirine evrilebilir olmas d r. A1 rlat lm m ebbet hapis cezas Kanun, a1 rlat lm m ebbet hapis cezas n , 47. Madde de d zenlemi tir. A1 rlat lm m ebbet hapis cezas , h k ml n n hayat boyunca de vam eder. Ancak, h k ml , 5275 s. Kanun un 107.

9 Mad de si h km gere1ince, iyi hal g stermesi kay d yla, otuz y l, birden ok cezan n bulunmas ha linde otuz alt y l sonunda ko ullu sal verilebilir. Tabii, ko ullu sal verilme, h k ml l k halini ortadan kald rmaz. A1 rla t r lm m ebbet hapis cezas n n uygu lanmas esas ve usulleri 5275 s. Kanun, 25. Madde sinde ayr nt l olarak d zenlenmi tir. M ebbet hapis cezas Kanun, m ebbet hapis cezas n 48. Madde de d zenlemi tir. Bu ceza h k ml n n hayat bo yunca devam eder. 5275 s. Kanun, hapis cezalar n n infaz ba1la m nda olmak zere, m ebbet hapis cezas n n uygulanmas usul ve esaslar n belirlemi tir. 5275 s. Kanun a g re (M. 107/ 1, 2, 3/b), h k ml n n, iyi hal g stermesi halinde, ko ullu sal verilmesi m mk nd r.

10 Bu s re, h k ml n n bir tek mahk miyetinin bulunmas halinde 24 y l, birden ok mahk miyetinin bulunmas halinde otuz y ld r. S reli hapis cezas S reli hapis cezas , s reli ve k sa s reli olmak 80 Ankara Barosu Dergisi Y l: 65 Say : 1 K 2007 zere, Kanun da, 49. Madde de, iki f kra halinde d zenlenmi tir. S reli hapis cezas , Kanun da belirtilme yen hallerde, bir y ldan az yirmi y ldan fazla o lamaz. Kanun da belirtilen hallerde, cezan n s resi, belirtildi1i kadard r. Cezas n n yerine getirilmesinin usul ve esaslar 5275 s. Kanun da d zenlenmi tir. H k ml , h k ml , h kmedilen cezan n te ikisini iyi halle ge irdi1inde, ko ullu sal veril meden yararland r labilir (5275 s.)