Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alanı Koruma …

1 Ankara Ara t rmalar Dergisi n Journal of Ankara Studiesn 101(2), 10-34, Aral k/December 2013 zBu al mada, e itli sivil toplum kurulu lar , niversiteler, T rk M hendis ve Mimar Odalar Birli i ne (TMMOB) ba l meslek odalar ile kamu kurum ve kurulu lar taraf ndan Ankara B y k ehir Belediye Ba kanl na kar a lan davalarda uyu mazl k konusu edilen Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alan 1/5000 l ekli Koruma Ama l Naz m mar Plan ve 1/1000 l ekli Koruma Ama l Uygulama mar Planlar ile planlanan y renin t m n n evre, ula m ve trafik gibi ili kileri; plan b t nl ba lam nda kapsaml bir bi imde ele al narak, Koruma - slah planlamas esaslar ve kamu yarar a s ndan de erlendirilmi tir.

2 Bu ba lamda; Ankara B y k ehir Belediyesi ve Koruma Kurulu karar yla onaylanan Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Ama l Naz m ve Uygulama mar Plan ve Plan Notlar ; Yenileme alan , sit alan , Koruma alan , etkile im ve ge i alan ve Tarihi ve k lt rel ta nmaz varl klar gibi hususlar a s ndan irdelenmi tir. Anahtar s zc kler: Ankara , Ulus Tarihi kent Merkezi , Koruma plan , Yenileme alan , D n m, Ulus Meydan AbstractThis is a comprehensive evaluation of the 1:5000 Ankara Historic City Centre Restoration Site Conservation Master Development Plan and the 1:1000 Conservation Implementation Plans, which have become a matter of litigation against the Ankara Metropolitan Municipality, filed by various non-governmental organizations, universities, the Union of Chambers of Turkish Architects and Engineers (TMMOB) and public institutions.

3 In terms of the environment, transportation and traffic as regards the entirety of the planned location, and the integrity of the plan, based on conservation-reclamation planning essentials and public interest. Thus the Ulus Ankara Historic City Centre Restoration Site Conservation Master Development and Implementation Plan and Plan Notes as ratified by the Ankara Metropolitan Municipality and Conservation Board, are examined in this context in terms of restoration site, protected site, conservation site, interaction and transition sites and historic and cultural : Ankara , Ulus historic city centre, Conservation plan, Restoration site, Transformation, Ulus SquareMehmet Tun erProf.

4 Dr., retim G revlisi, Ankara niversitesi,Sosyal Bilimler Enstit s , Sosyal evre Bilimleri Anabilim Dal , Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alan Koruma Plan , Niteli i ve ptaline li kin Gerek elerAnkara Historic City Centre Restoration Site Conservation Plan, its Characteristics, and Rationales for its RevocationM. Tun er, Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alan Koruma Plan , Niteli i ve ptaline li kin Gerek eler 11 n Ankara Ara t rmalar Dergisi 2013, 1(2), 10-34 Giri Ankara , g n m ze kadar zg n ve nemli planlama ka-rarlar na sahne olmu , bu kararlar do rultusunda reti-len yap lar ve kentsel mek nlar ile g n m zdeki g r -n m ne kavu mu tur.

5 Ankara n n nemli odaklar ndan birisi olan Ulus Meydan ve evresindeki yap la ma s reci ge Osmanl D nemi nde ba lam , Erken Cumhuriyet D nemi nde (1923-1950) devam etmi , daha sonra 1950 le-rin toplumsal ve ekonomik ko ullar na uygun d n m n zelliklerini ta yarak s rm t r. Bu s re sonucunda Ulus Meydan , 20. y zy l boyunca T rkiye de retilen yap l ev-renin farkl mimarl k anlay lar n bar nd ran ve sergileyen bir b lge olarak nem kazanm t r. Ulus Meydan ve evre-sindeki yap lar, k lt rel kimli in ve kent belle inin nemli bile enleri olarak varl klar n s rd rm yerel se imlerinden itibaren Ankara da yerel y ne-timce ger ekle tirilen plan ve projeler kent belle inin nemli bile enlerini her ge en g n yok olma tehdidiyle kar kar ya b rakt kayg s n art rmaktad r.

6 Bu kayg lar art ran son geli melerden biri de Ulus un Yenileme alan olarak ilan edilmi olmas d r. Bu al man n amac , Ankara Tarihi Kent Merkezi (Ulus ve evresi) Yenileme Alan Koruma mar Plan n n iptal s re-cini ve Yenileme alan i in haz rlanan Koruma plan karar-lar ndan yola karak, iptale neden olan teknik, hukuksal gerek eleri vermek ve yap lmak istenen uygulamalar anlatmakt r. Ankara 10. dare Mahkemesi, Ankara B y k ehir Belediye Ba kanl taraf ndan haz rlanan ve Yenileme Alan K l-t r ve Tabiat Varl klar n Koruma B lge M d rl n n tarih ve 25 say l karar ile uygun bulunan; Ankara B y k ehir Belediye Meclisi nin tarih ve 1619 say l karar ile onanan, Ulus Tarihi kent Merkezi ve evresini i eren Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alan 1/5000 l ekli Koruma Ama l Naz m mar Plan ve 1/1000 l ekli Koruma Ama l Uygulama mar Planlar ve eki Plan Notlar n n y r tmesinin durdurulmas na ve ipta-line karar vermi tir ( Ankara 10.)

7 Dare Mahkemesi, 2008). Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alan Koruma Ama l mar Plan n n Yasall ve niteli i5366 say l Y pranan Tarihi ve K lt rel Ta nmaz Varl k-lar n Yenilenerek Korunmas ve Ya at larak Kullan lmas Hakk nda Kanunun Uygulama Y netmeli i nin (2005) ama b l m nde; ..y pranan ve zelli ini kaybetmeye y z tutmu ; k lt r ve tabiat varl klar n Koruma kurulla-r nca sit alan olarak tescil ve ilan edilen b lgeler ile bu b l-gelere ait Koruma alanlar n n, b lgenin geli imine uygun olarak yeniden in a ve edilmesine ili kin usuller belirlenmi tir. Ankara B y k ehir Belediyesi tarihinde, 5366 Say l Kanun uyar nca, Ulus un da i erisinde bulundu u Ankara Tarihi kent merkezini Ankara Tarihi kent mer-kezi Yenileme alan olarak ilan etmi tir1 ( ekil 1).

8 Bu alan s n r Ankara B y k ehir Belediye Meclisi nin tarih ve 1964 say l karar ile onaylanm t r. Yenileme alan s n r belirlenirken; K lt r ve Tabiat Varl klar n Koruma Ankara B lge Kurulu nun 954 say l karar ile uygun bulu-nan Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma -Islah mar Plan ile ayn kurulun 9280 say l karar ile uygun bulunan Ankara Eski Kent Dokusunun Planlanmas , Sa l kla t r lmas ve Korumas Projesi nin, plan onama s n rlar , Yenileme alan s n r olarak kabul edilmi ve bu s n r Bakanlar Kurulu nun 2005/9289 say ve tarihli karar ile kabul edilmi tir. 5366 Say l Kanun un, 1.

9 Maddesinde sit alan olarak tescil ve ilan edilen b lgeler ile bu b lgelere ait Koruma alanlar -n n , yenilenerek korunmas ve ya at larak kullan lmas amac n n ger ekle tirilmesi i in, 5366 Say l Kanun un 2. maddesinde, Yenileme alanlar n n Bakanlar Kurulu tara-f ndan tespit edilece ine h kmedilmi tir (Y pranan Tarihi ve K lt rel Ta nmaz Varl klar n Yenilenerek Korunmas ve Ya at larak Kullan lmas Hakk nda Kanun, 2005). Ankara Tarihi kent Merkezi Yenileme alan na ait 1/5000 l ekli Koruma Ama l Naz m ve 1/1000 l ekli Koruma Ama l Uygulama mar Planlar , Ankara Yenileme Alan K lt r ve Tabiat Varl klar n Koruma B lge Kurulu taraf n-dan 17 May s 2007 tarihinde uygun g r lm t bulunan Koruma plan ; Koruma Kurulu nun yetkisi alt nda bulunan alan, a a daki alanlar n da bir k sm n i ine alacak ekilde 341 hektar b y kl ndedir ( ekil 1):1.

10 Roma Hamam 2. Ankara Tarihi kent Merkezi Yenileme alan 3. Ankara Kalesi ve Hamam n Mahallesi 4. smetpa a Kentsel d n m alan 5. At fbey-H d rl ktepe kentsel d n m alan Ankara Tarihi kent Merkezi Yenileme alan i erisinde bu plan ncesinde onaylanan ve halen y r rl kte bulunan 3 adet Koruma ama l imar plan bulunmaktad r. M. Tun er, Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Alan Koruma Plan , Niteli i ve ptaline li kin Gerek elern 12 Ankara Ara t rmalar Dergisi 2013, 1(2), 10-34Bu planlar: Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah mar Plan (Ulus Projesi) ( ekil 2), Ankara Kalesi ve evresi Koruma Plan ve Ankara Merkez Eski Kent Dokusu nun Planlanmas , Sa l kla t r lmas ve Korunmas Projesi dir.