Example: dental hygienist

Antikoagülan Tedavi ‹lkeleri - thd.org.tr

67 Antikoag lan Tedavi lkeleri mdat D LEKY z nc Y l niversitesi T p Fak ltesi, Hastal klar Anabilim Dal , Hematoloji Bilim Dal , VanTromboz, atheroskleroz ve farkl medikal ve cer-rahi durumlarda oluflan nemli bir komplikas-yondur. Arteriyel ve ven z trombozlar mortalite vemorbiditenin maj r nedenlerindendir. Arteriyeltrombozlar miyokard infarkt s , strok ve ekstre-mite gangrenlerinin en s k nedeni olurken; ven ztrombozlar fatal pulmoner emboli (PE) ve postfile-bitik sendroma yol a arlar. Damar i indeki patolo-jik p ht oluflumu ve uzak yerlere embolizasyonukan damar , fibrinolitik sistem, p ht laflma sistemive trombositler aras ndaki kompleks dengeli iliflki-nin bozulmas n n bir sonucudur.

XXX. Ulusal Hematoloji Kongresi III. Hematoloji ‹lk Basamak Kursu 69 Antikoagülan Tedavi ‹lkeleri D‹LEK ‹. aPTT takibi gerekmemesi nedeniyle ayaktan hasta-

Tags:

  Tedavi

Information

Domain:

Source:

Link to this page:

Please notify us if you found a problem with this document:

Other abuse

Transcription of Antikoagülan Tedavi ‹lkeleri - thd.org.tr

1 67 Antikoag lan Tedavi lkeleri mdat D LEKY z nc Y l niversitesi T p Fak ltesi, Hastal klar Anabilim Dal , Hematoloji Bilim Dal , VanTromboz, atheroskleroz ve farkl medikal ve cer-rahi durumlarda oluflan nemli bir komplikas-yondur. Arteriyel ve ven z trombozlar mortalite vemorbiditenin maj r nedenlerindendir. Arteriyeltrombozlar miyokard infarkt s , strok ve ekstre-mite gangrenlerinin en s k nedeni olurken; ven ztrombozlar fatal pulmoner emboli (PE) ve postfile-bitik sendroma yol a arlar. Damar i indeki patolo-jik p ht oluflumu ve uzak yerlere embolizasyonukan damar , fibrinolitik sistem, p ht laflma sistemive trombositler aras ndaki kompleks dengeli iliflki-nin bozulmas n n bir sonucudur.

2 Trombus oluflumyerinde de iflik oranlarda eritrositler, trombositlerve fibrin bulunur. Arteriyel trombuslar trombositagregatlar i ermesi nedeniyle de k k miktardafibrini de tutarlar (1). Patolojik kan p ht s oluflumunu engelleyici ve-ya oluflmufl p ht ve p ht n n yol a t klinik so-nu lar azaltmaya y nelik etkili bir ok farmakolo-jik ajan bulunmaktad r. Antitrombotik Tedavi ka-rar karmafl k olup yeni farmakolojik ajanlar ve e-flitli kombinasyonlarla kullan m alanlar geliflmek-tedir. Bu ama la kullan lan ila lar antikoagulan-lar, antitrombositer ila lar ve trombolitk ila lar ol-mak zere grupta toplanmaktad rlar (1-7).

3 Buila lardan biri ya da di eri ( al flmalardan elde edi-len verilere g re hasta i in fayda veya risk ve mali-yet dikkate al narak) nerilmekte ya da nerilme-mektedir (Kan ta dayal t p uygulamas ). En s k kullan lan antikoagulan (AK) ila larfraksiyone olmayan-UF, standart- heparin, d fl kmolek l a rl kl -DMA- heparin ve bir coumarinderivesi olan warfarindir. AK ila lara her ge eng n yenileri eklenmektedir. Son 2 dekatta zellikleoral antikoagulanlarda olmak zere antikoagulas-yonda nemli geliflmeler olmufltur (1-9). Burada halen pratikte en s k kullan lmaktaolan AK ila lar zetlenecek ve Ocak 2001 de yap -lan Sixth American College of Chest PhysiciansConsensus Conference on Antthrombotic Therapy nerileri dikkate al narak antikoagulasyonun te-mel ilkeleri zetlenecektir.

4 HeparinHeparinin, de iflik molek l a rl nda (3000-33000 MW) olup antitrombin (AT) III e ba lanaraktrombin, fakt r X ve di er aktive p ht laflma fakt r-lerinin inhibisyonunu h zland r r. Y ksek kon-santrasyonda heparin kofakt r II ye de ba lan r vetrombosit fonksiyonlar n da inhibe eder. Plazmaproteinlerine ba lanma kapasitesi kifliye g re fark-l l k g stermektedir. Doza ba ml biyolojik yar mr vard r ve endotel ve makrofajlarca n tralizeedilir. B y k molek ll heparinler plazmadan da-ha h zl uzaklaflt r l r. Ortalama yar lanma s saat olup, cilt alt (sc) uygulamadan 3 saatsonra plazma pik d zeyine ulafl r.

5 Tablo 1 de stan-dart heparinle DMA heparinlerin baz zellikleri ve-rilmifltir (1,4,6-8). Heparine karfl cevapta bireyselfarkl l klar olmas nedeniyle doz ayarlamas ve iz-lenmesi gereklidir. deal olmamakla birlikte hepa-rin etkisinin izlenmesinde genellikle aPTT kullan l-maktad tedavide kullan ld belli bafll endi-Antikoag lan Tedavi lkeleriD LEK .XXX. Ulusal Hematoloji KongresiIII. Hematoloji lk Basamak Kursu68kasyonlar; akut miyokard infarkt s , unstabil an-jina, ifarkt s sonras duvar tromb s , derin ventrombozu (DVT) ve PE gibi ven z tromboemboliler(VTE), akut iskemik kalp hastal klar nda o un-lukla antirombosit ila larla birlikte, koroner artardarl klar , ekstrakorporal dolafl m, atriyal fibrilas-yon (AF) da kardiyoversiyon ncesi, yayg n damari i p ht laflmas , fetal b y me gerili i olan gebeler-de, invaziv ifllem uygulanacak kapak hastalar ,kronik oral AK ila lar n kesilmesi gereken durum-larda, AF da, gebelerde ve yeterli oral antikoagulas-yona ra men tekrarlayan emboli durumlar d r(1,5,7,8).

6 Heparin erken d nemde tercih edilen AK ila olup ya intraven z (iv), ya da sc olarak uygulan sc g nde 2 kez uygula-n r. Genellikle profilaksi ama l uygulamada m ni-t rizasyon gerekmez. H zl AK etki istenen durum-larda heparin iv bolus (5000-10000 ), takiben de-vaml inf zyon (1200-1400 /h) ya da aral kl scuygulama (17500 g nde 2 kez) yap l r. Ama ,aPTT yi kontrol n kat ya da anti fakt rXa y /ml d zeyinde tutmakt r. aPTT he-parin tedavisine baflland ktan ya da modifikasyonyap ld ktan 6 saat sonra bak lmal ve etkili doz bu-lunduktan sonra g nl k olarak izlenmelidir. INRetkili d zeye geldikten sonra 2 g n daha heparinedevam edilmelidir.

7 APTT l m ne dayal doz ayar-lama Tablo 2 de verilmifltir (1,3,5,7-8).Devaml inf zyon d fl k kanama riski nedeniile, aral kl uygulama ise gebelik gibi ayaktan teda-vi gerektiren durumlarda tercih edilir (1,6). Tablo3 de heparin tedavisinin temel kurallar verilmifltir. Heparin ile tedavide en s k g r len yan etki ka-namad r. Maj r kanama s kl % 0-7 ve mortalite% 0-2 oran ndad r. Kanamalarda heparin kesilme-li ve protamin s lfat ile heparin etkisi geri d nd -r lmelidir. Protamin 1 mg/100 heparine olacakflekilde 10 dakikadan dana yavafl iv 2 saatte verilen total heparin dozunun %50 si-ne g re doz ayarlanmal d r (Tablo 4).

8 Trombosito-peni olgular n % 2-3 nde ve bunlar n % ndeise tromboz g r l r. Heparine ba l trombositope-ni (H T) si olanlarda veya yk s nde H T olanlarheparin ve DMA heparin ile Tedavi edilmemelidir( apraz reaksiyon s z konusu) (8). Bunlara dana-paroid ile Tedavi edilebilir. Heparine ba l di er yanetkiler ALT ve AST y kselmesi, osteoporoz, derinekrozu, alopesi, afl r duyarl l k reaksiyonu ve hi-poaldosteronizmdir (2,3,5,6). D fl k molek l a rl kl (DMA) heparinDMA heparin standart heparinden kimyasal veenzimatik yolla elde edilir. Bu da AT yoluyla fakt rXa n n inhibisyonunu h zland r r. Anti fakt rXa/antitrombin aktivite oran standart heparindeny ksektir.

9 Heparinin aksine trombin inaktivasyo-nu yapmazlar. Plazma proteinlerine ve trombines k ba lanmad ndan heparinden bioyaralan m daha y ksektir. Yar lanma mr daha uzun ve sa-bit dozlarda beklenen AK etkisi stabildir. Cilt alt yolla bir ya da iki dozda uygulanabilir olmas veTablo heparin ve DMA heparinin bazi etkilerinin karfl laflt r lmas (4-6).DMA heparinStandart heparinOrtalama molek l a rl 4000-500 12000-16000 Plazma yar lanma s resi2-6 saat doz ba ml D fl k dozda biyoyararlan mY ksekD fl kDoz ba ml klirens-+Proteinler ba lanmaD fl kY ksekaPTTU zamam flUzam flTrombosit fonksiyonlar n bozma++++++Vask ler permeabiliteyi art rma-+EtkinlikEflitEflitMaj r kanama% 0 -3% 0 7 TrombositopeniDaha az% latif inaktivasyon Xa/IIaDaha y ksek 5-6 katDaha d fl kOsteoporozDaha az%30 Maliyet (kutu bafl maliyet)Daha pahal Daha ucuzXXX.

10 Ulusal Hematoloji KongresiIII. Hematoloji lk Basamak Kursu69D LEK .Antikoag lan Tedavi lkeleriaPTT takibi gerekmemesi nedeniyle ayaktan hasta-lara uygulanabilir. B brekten at lmas nedeniyleb brek yetmezli inde biolojik yar lanma mr uzar. Standar heparin ile DMA heparinlerin baz zellikleri Tablo 1 de verilmifltir (1,5,7,8)Halen en ok kullan lan DMA heparin daltepa-rin, enoxaparin, nadroparin ve tinzaparindir. Pro-filaksi dozu dalteparin i in d fl k risk durumunda2500 ve y ksek riskde 5000 /g n sc; enoxaparini in 30-40 mg g n sc; nadroparin i in 38 /kg g nve tinzaparin i in 75 /kg g nd r. DMA heparin-lerle tedavinin temel ilkeleri Tablo 3 de verilmifltir.


Related search queries