bouwen sterktegegevens van hout - joostdevree.nl

1 Houtwijzerbouwensterktegegevens van houthoutwijzerbouwenSTERKTEKLASSEN VOOR GEZAAGD EN GELAMINEERD HOUTVeel hout wordt toegepast in bouwkundige constructies, waarvoor berekeningen volgens de bouwvoorschriften nodig zijn. Voor het berekenen en maken van houtconstructies moet de sterkteklasse van het toe te passen hout bekend zijn. Met ingang van 2003 zijn in Nederland de Europese sterkteklassen volgens NEN-EN 338 (Hout voor constructieve toepassingen - Sterkteklassen) in gebruik. Een sterkteklasse wordt daarbij aangeduid met de letter C voor naaldhout en D voor loofhout, gevolgd door een getal (bijvoorbeeld C18).

2 Dat getal komt overeen met de representatieve waarde voor de buigsterkte evenwijdig aan de vezel. In totaal worden 18 verschillende sterkteklassen onderscheiden. Ook voor gelamineerd hout is een indeling in sterkte klassen gemaakt. Deze klassen zijn vastgelegd in NEN-EN 1194 en NEN 6763 (Gelamineerd hout - Producteigenschappen en bepalingsmethoden). Hier wordt de lettercombi-natie GL gebruikt. Voor gelamineerd hout zijn 8 klassen opgesteld, waarbij een opsplitsing is gemaakt voor homogeen (h) en gecombineerd (c) gelamineerd waardenDe waarden genoemd in een sterkteklasse zijn zogenaamde representatieve waarden van de materiaaleigenschappen.

3 Deze waarden vormen het vertrekpunt van de constructeur om de rekenwaarde van het materiaal te bepalen. De representatieve waarde wordt daarbij gedeeld door een materiaalfactor en vervolgens vermenigvuldigd met modificatiefactoren voor klimaat, belastingduur en balkhoogte. De materiaalfactor is afhankelijk of toetsing plaatsvindt op de uiterste grenstoestand of bruikbaarheidsgrenstoestand. De uiterste grenstoestand is het moment waarop het hout bezwijkt. De bruikbaarheidsgrenstoestand is de grens tussen het gebied waar de constructie bruikbaar is en het gebied waar de constructie niet meer aan de functie-eisen kan voldoen, bijvoorbeeld door een te grote doorbuiging.

4 In de onderstaande tabellen zijn de representatieve waarden vermeld. Hierbij gelden de volgende symbolen:fm;0;rep buigsterkte evenwijdig aan de vezelE0;ser;rep elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezel in de bruikbaarheidsgrenstoestand rep volumieke massaft;0;rep treksterkte evenwijdig aan de vezelft;90;rep treksterkte loodrecht op de vezelfc;0;rep druksterkte evenwijdig aan de vezelfc;90;rep druksterkte loodrecht op de vezelfv;0;rep schuifsterkteE0;u;rep elasticiteitsmodulus evenwijdig aan de vezel in de uiterste grenstoestand E90;ser;rep; naaldhout elasticiteitsmodulus loodrecht op de vezel bij naaldhoutE90;ser;rep; loofhout elasticiteitsmodulus loodrecht op de vezel bij loofhoutGser;rep met materiaaleigenschappen voor gezaagd populieren en naaldhout (NEN 6760)EigenschapC14C16C18C20C22C24C27C30C 35 Eenheidfm;0;rep141618202224273035N/mm2E0 ;ser;rep70008000900095001000011000115001 200013000N/mm2 rep290310320330340350370380400kg/m3ft;0.

5 Rep81011121314161821N/mm2ft;90;rep0,40,5 0,50,50,50,50,60,60,6N/mm2fc;0;rep161718 192021222325N/mm2fc;90;rep2,02,22,22,32, 42,52,62,72,8N/mm2fv;0;rep1,71,82,02,22, 42,52,83,03,4N/mm2E0;u;rep47005400600064 0067007400770080008700N/mm2E90;ser;rep; naaldhout230270300320330370380400430N/mm 2 Gser;rep440500560590630690720750810N/mm2 Sterkteklassen met materiaaleigenschappen voor gezaagd hout (NEN 6760)EigenschapD30D35D40D50D60D70 Eenheidfm;0;rep303540506070N/mm2E0;ser;r ep100001000011000140001700020000N/mm2 rep530560590650700900kg/m3ft;0;rep182124 303642N/mm2ft;90;rep0,60,60,60,60,60,6N/ mm2fc;0;rep232526293234N/mm2fc;90;rep8,0 8,48,89,710,513,5N/mm2fv;0;rep3,03,43,84 ,65,36,0N/mm2E0;u;rep8000870094001180014 30016800N/mm2E90;ser;rep; loofhout64069075093011301330N/mm2 Gser;rep60065070088010601250N/mm2 Sterkteklassen met materiaaleigenschappen voor gelamineerd hout met homogene opbouwEigenschapGL 24hGL 28hGL 32hGL 36hEenheidfgl;m;0;rep24283236N/mm2 Egl;0;ser;rep11600126001370014700N/mm2 gl;rep380410430450kg/m3fgl;t;0;rep16,519 ,522,526N/mm2fgl;t;90;rep0,40,450,50,6N/ mm2fgl;c;0.

6 Rep2426,52931N/mm2fgl;c;90;rep2,73,03,33 ,6N/mm2fgl;v;0;rep2,73,23,84,3N/mm2 Egl;0;u;rep9400102001110011900N/mm2 Egl;90;ser;rep390420460490N/mm2 Ggl;ser;rep720780850910N/mm2 Indeling van hout in een sterkteklasseRelaties tussen visuele sorteringen en de sterkteklassen van houtsoortenHandelsnaamBotanische naamHerkomstgebied proefstukkenSterkteklasse NEN 6760 Kwaliteitsklasse / normAndira (sucupira vermelho) 1)Andira D30 Tropisch / NPR 5493 Angelim vermelho 2) 5)Dinizia excelsaBrazili D50 Tropisch / NPR 5493 Azob 4)Lophira alataWest-AfrikaD70 Tropisch / NPR 5493 Bangkirai 3)Shorea D50 Tropisch / NPR 5493 Basralocus 2)Dicorynia / NPR 5493 Bilinga 5)

7 Nauclea diderrichiiWest- en Centraal AfrikaD35 Tropisch / NPR 5493 Cumaru 2)Dypteryx D60 Tropisch / NPR 5493 Cupiuba (kopie) 1)Goupia glabraBrazili D35 Tropisch / NPR 5493 Douglas, Europees 2)Pseudotsuga menziesiiEuropaC22A/B / NEN 5468 Douglas, Europees 2)Pseudotsuga menziesiiEuropaC18C / NEN 5468 Eiken, Pools 2)Quercus petraeaPolenC24 Europees / NPR 5493 Eiken, Midden-Europees 3)Quercus petraeaMidden-EuropaC20A/B / NEN 5477 Gon alo Alves (muiracatiara) 1)Astronium lecointei DuckeBrazili D40 Tropisch / NPR 5493 GrenenPinus sylvestrisEuropaC24A/B / NEN 5466 GrenenPinus sylvestrisEuropaC18C / NEN 5466 Groenhart 5)Tabebuia / NPR 5493 IrokoMilicia excelsaTropisch-ArikaD40HS / BS 5756 Itauba 1)Mizilaurus itaubaBrazili D40 Tropisch / NPR 5493 Jarana 1)Lecythis D40 Tropisch / NPR 5493 JarrahEucalyptus marginataAustrali D40HS / BS 5756 Karri, AustralischEucalyptus diversicolorAustrali D50HS / BS 5756 Karri, Zuid-Afrikaans 2)

8 Eucalyptus diversicolorZuid-AfrikaD35 Tropisch / NPR 5493 KempasKoompassia malaccensisZuidoost-Azi D60HS / BS 5756 Lariks 3)Larix / NEN 5466 Lariks 3)Larix / NEN 5466 Meranti, rodeShorea C20A/B / NEN 5483 MerbauIntsia D60HS / BS 5756 Mandioqueira (sucupira amarelo) 1)Qualea paraensis D40 Tropisch / NPR 5493 Massaranduba 2)Manilkara D60 Tropisch / NPR 5493 Mukulungu 5)Autranella congolensisKameroenD40 Tropisch / NPR 5493 Nargusta 2)Terminalia / NPR 5493 Okan/Denya 2) 5)Cylicodiscus gabunensisGhana/KameroenD50 Tropisch / NPR 5493 Piquia 2) 5)Caryocar villosumBrazili D40 Tropisch / NPR 5493 Piquia marfim 1)Aspidospermum desmanthumBrazili D50 Tropisch / NPR 5493 Robinia 2)Robinia pseudoacaciaHongarijeD30 Europees / NPR 5493 Sapucaia 1)Lecythis pisonisBrazili D50 Tropisch / NPR 5493 Tali 5)Erythrophleum / NPR 5493 Tali 5)Erythrophleum / NPR 5493Te a kTectona grandisZuidoost-Azi D40HS / BS 5756 Uchi torrado 1)Sacoglottis guianensisBrazili D40 Tropisch / NPR 5493 Vitex 2)

9 Vitexcofassus AfrikaD30 Tropisch / NPR 5493 VurenPicea abiesEuropaC24A/B / NEN 5466 VurenPicea abiesEuropaC18C / NEN 54661) TNO-rapport 2003-BS-R0102-S, De sterkteklassen en Janka-hardheden van negen FSC-gecertificeerde Braziliaanse houtsoorten. Opdrachtgever: ) Deelrapporten TNO, Ontwikkeling van een algemene bepalingsmethode voor de sterkte van hout. Opdrachtgevers: DWW Rijkswaterstaat, ) TNO-rapporten, Bepaling van de sterkteklassen van Siberisch lariks, Midden-Europees eiken en bangkirai. Opdrachtgevers: VVNH/Centrum ) TNO-rapport 97-con-R376, Machinale sterktesortering van azob.

10 Opdrachtgever: Centrum ) TNO-rapport 2005-BCS-R0327, De bepaling van de sterkteklassen van 7 houtsoorten. Opdrachtgever: : 100016 Hout kan visueel of met een machine op sterkte worden gesorteerd Machinaal sorterenIn het verleden werd hout altijd visueel gesorteerd. Inmiddels zijn er echter vele machines die hout snel en betrouwbaar op sterkte sorteren op basis van het bekende verband tussen de buigsterkte en de elasticiteitsmodulus van een stuk hout. Na visuele controle wordt bij veel machines ieder deel mechanisch belast. Aan de hand van de doorbuiging en de daarvoor benodigde kracht wordt het stuk hout ingedeeld in een sterkteklasse.