Deel 7 - Mobiel Vlaanderen

1 Deel 7 Ontwerprichtlijnen en parkeersystemenVADEMECUM DUURZAAM PARKEERBELEID3 |Luik B. GereedschapskistInstrumenten, maatregelen,richtlijnen en techniekenLuik B fungeert als een gereedschapskist met al de noodzakelijke instrumenten om een parkeer-beleidsplan te voeden en om tot een effici nte uitvoering op terrein te komen. Naar de delen in Luik B zal in het Vademecum veel doorverwezen worden omdat het een over-zicht bevat van alle instrumenten of maatregelen die een gemeente kan toepassen in functie van haar |5 |APPL eeswijzerInleidingDeel 1:Algemene beleidscontextAmbities van het vademecumUitgangspunten duurzaam parkeerbeleidGebruik en opbouw van het vademecum1. Evolutie parkeerbeleid2. Beleidskader3. Juridisch kaderKaderDeel 2:Een ge ntegreerd duurzaam parkeerbeleid1. Uitgangspunten ge ntegreerd duurzaam parkeerbeleid2. Visievorming, defini ring van de opgave3. Draagvlak, betrokkenheid actorenDeel 3: Het gemeentelijke parkeerbeleidsplan1. Parkeerplan als onderdeel van mobiliteitsplan2.

2 Gefaseerde opbouw parkeerbeleidsplanWaarom een parkeerbeleid ?Wat is een duurzaam enge ntegreerd parkeerbeleid ?Hoe maak ik eenparkeerbeleidsplan?Hoe maak ik eenparkeerbalans?Welke parkeermaatregelenondersteunen mijnparkeerbeleid?Hoe voer ikmijn parkeerbeleid uit?Wat doe ik zelf, wat besteedik uit? Wat kost het?Welke maatvoering,kerncijfers, tarieven,..?BDeel 4:Parkeerbehoefte en onderzoek1. Vaststellen parkeerbehoefte2. Typen parkeeronderzoekGereedschapDeel 5:Parkeermaatregelen1. Typen parkeermaatregelen2. Samenhang van maatregelen3. Draagvlak, betrokkenheid actorenDeel 6:Organisatie, exploitatie en beheer1. Exploitatie en beheer2. HandhavingDeel 7:Ontwerprichtlijnen en parkeersystemen1. Ontwerprichtlijnen2. ParkeersystemenOp welke vrageneen antwoord?Hoe maak ik eenparkeerbalans?Welke parkeermaatregelenondersteunen mijnparkeerbeleid?Hoe voer ikmijn parkeerbeleid uit?Wat doe ik zelf, wat besteedik uit? Wat kost het?Deel 4:Parkeerbehoefte en onderzoek1. Vaststellen parkeerbehoefte2.

3 Typen parkeeronderzoekDeel 5:Parkeermaatregelen1. Typen parkeermaatregelen2. Samenhang van maatregelen3. D r a agvlak, betrokkenheid actorenDeel 6:Organisatie, exploitatie en beheer1. Exploitatie en beheer2. HandhavingAInleidingDeel 1:Algemene beleidscontextAmbities van het vademecumUitgangspunten duurzaam parkeerbeleidGebruik en opbouw van het vademecum1. Evolutie parkeerbeleid2. Beleidskader3. Juridisch kaderKaderDeel 2:Een ge ntegreerd duurzaam parkeerbeleid1. Uitgangspunten ge ntegreerd duurzaam parkeerbeleid2. Visievorming, defini ring van de opgave3. Draagvlak, betrokkenheid actorenDeel 3: Het gemeentelijke parkeerbeleidsplan1. Parkeerplan als onderdeel van mobiliteitsplan2. Gefaseerde opbouw parkeerbeleidsplanWaarom een parkeerbeleid ?Wat is een duurzaam enge ntegreerd parkeerbeleid ?eHoe maak ik eenparkeerbeleidsplan?Op welke vrageneen antwoord?6 |Korte inhoudNa lezing van de vorige delen weten we wat een parkeerbeleidsplan inhoudt, welke maatregelen kunnen genomen worden om dat beleid op de sporen te zetten, welke organisa-torische aspecten hierbij komen kijken.

4 Het laatste deel uit de gereedschapskist (luik B) geeft een overzicht van ontwerprichtlijnen voor de vormgeving van diverse vormen van parkeervoor-zieningen (hoofdstuk 1). Daarna komen ontwerprichtlijnen met betrekking tot speciale doel-groepen aan bod (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt tenslotte een aantal nieuwe technieken behandeld die ingezet worden in het |Inhoud1 Ontwerprichtlijnen voor verschillende soorten parkeerplaatsen Inleiding - kwaliteitscriteria Straatparkeren Parkeren op parkeerterreinen Parkeren op pleinen Parkeren in garages Park & Ride Carpoolparkings 432 Ontwerprichtlijnen met betrekking tot doelgroepen Parkeren voor personen met een handicap Parkeren van vrachtauto s Busparkeren Voetpaduitstulping aan haltes voor openbaar vervoer versus parkeren Inrichting van taxistandplaatsen Parkeerplaatsen voor autodelen Ontwerprichtlijnen voor motorfietsparkeren 603 Nieuwe technieken (de hardware)

5 Garagesystemen Informatievoorzieningen en parkeergeleiding 668 |9 |1 Ontwerprichtlijnen voor verschillende soorten Inleiding - kwaliteitscriteriaIn dit hoofdstuk wordt een onderscheid gemaakt tussen:- straatparkeren zoals langs-, dwars-, schuinparkeren, op en langs de rijweg ( );- parkeren op parkeerterreinen en pleinen ( );- parkeergarages ( ).Het is niet omdat een parkeerplaats in technisch opzicht voldoet aan de gestelde normen dat ze automatisch goed zal functioneren. Bij het ontwerp van parkeerplaatsen gelden ook andere en verkeersveiligheidIn parkeergarages en rond parkeerplaatsen spelen twee vormen van veiligheid. Conflictsitua-ties waarin personen en voertuigen letsels en schade kunnen oplopen, dienen zoveel mogelijk vermeden te worden. Maar ook de sociale veiligheid vraagt om aandacht. Een specifiek nadeel van parkeergarages is dat ze over het algemeen niet als verblijfsruimte behandeld worden. Als er onvoldoende toezicht aanwezig is, worden verwaarlozing en misbruik in de hand gewerkt.

6 Een gebrek aan sociale veiligheid en sociale controle kan onrechtstreeks aanleiding geven tot diefstal, fysiek geweld en vandalisme. Omgekeerd kan een verzorgde inrichting het gevoel van veiligheid versterken zonder dat het noodzakelijk om een bewaakte ruimte moet gaan. Dit kan onder meer door een effici nt gebruik met voldoende rotatie, of het cre ren van functiemeng-ing in de garage (bv. wanneer de garage ook als doorlooproute wordt gebruikt), en door over-zichtelijkheid en een ruim opzet, liefst zonder dode de ondergrondse stadsparking aan het station van Leuven (388 wagens) zorgen de talrijke voetgangerstoegangen van deze parking voor een flinke portie natuurlijke lichtinval, vooral de grote trappenpartij langs het oorlogsmonument, die de parking met het bovengrondse plein verbindt. De voetgangersdoorgang onder de sporen geeft direct aansluiting op de parking en er zijn makkelijke verbindingen van de parking naar de treinperrons, het busstation en de Bond-genotenlaan.

7 Figuur 1: Parkeergarage Station Leuven10 |Zichtbaarheid en herkenbaarheidDit aspect heeft zowel betrekking op hoe je parkeerterreinen of garages in de stad kan vinden, als op de ori ntatie in de garage of op het terrein en welbevindenZowel automobilisten als voetgangers moeten snel en eenvoudig hun bestemming kunnen vinden: de in- en uitgang, de vrije parkeerplaats, de plaats waar de auto achtergelaten werd, de eventuele parkeerautomaat en de overige voorzieningen (toilet, ). Lange tijd werd er te weinig waarde gehecht aan het welzijnsaspect van de gebruikers van parkeerter-reinen en -garages. Wanneer omgeving en gebouw van een kwalitatief hoog niveau zijn, zal dit de uitstraling en het gebruik ervan be nvloeden. Figuur 2: Parkeergarage Grote Markt Sint-Niklaas Figuur 3: Parkeergarage Astridplein AntwerpenToegankelijkheidDe parking dient goed toegankelijk te zijn voor alle bevolkingsgroepen, ook voor personen met een handicap. Dit betekent dat de parkeerplaats via een helling, lift of roltrap bereikbaar moet zijn.

8 Daarnaast moeten comfortabele obstakelvrije looplijnen en een heldere bewegwijzering de voetgangers toelaten de parkeerplaats op een vlotte en veilige manier te bereiken en te Straatparkeren Onder straatparkeren wordt in dit vademecum verstaan: het parkeren en stallen van motorvoer-tuigen op maaiveldhoogte, langs en op straat. Straatparkeren kan op verschillende manieren georganiseerd Parkeren op de rijweg In dit geval is er geen aparte parkeerstrook, het parkeren gebeurt gewoon op de rijweg, rechts in de rijrichting. In principe kan dit overal zonder bijkomende voorzieningen of aanduidingen, behalve in onderstaande verbodssituaties, die beschreven worden in de wegcode ( van 1 december 1975 artikels 23 tot 26). Algemene regel is dat het verboden is om een voertuig te laten stilstaan of te parkeren op plaat-sen waar het duidelijk een gevaar of hindernis zou betekenen voor de andere weggebruikers.

9 Hieronder volgen enkele voorbeelden voor zover ze belangrijk zijn bij het ontwerpen van wegen. Voor een juiste juridische omschrijving wordt verwezen naar deel 1 / hoofdstuk |Zo geldt er een absoluut stilstaan- en parkeerverbod op de rijbaan:- op spooroverwegen of -overgangen;- op minder dan 5 meter afstand van voetgangers- en fietsoversteekplaatsen;- in onderbruggingen en tunnels;- nabij de top van een helling en in een bocht wanneer de zichtbaarheid onvoldoende is;- op kruispunten (minder dan 5 meter van de verlenging van de naastbijgelegen rand van de dwarsrijbaan, behoudens plaatselijke reglementering); op minder dan 20 meter voor verkeers-lichten en voor verkeersborden (uitzondering: voertuigen lager dan 1,65 m bij verkeersborden of lichten waarvan de onderkant zich ten minste 2 meter boven de rijbaan bevindt).Parkeren op de rijbaan is verder niet toegestaan:- op minder dan 15 meter aan weerszijden van een bord dat een autobus-, trolleybus- of tram-halte aanwijst;- voor de inrit van eigendommen;- op de plaatsen waar voetgangers en (brom)fietsers op de rijbaan moeten komen om een hindernis te ontwijken; - de toegang tot aangelegde parkeerplaatsen buiten de rijbaan mag niet verhinderd worden;- wanneer de vrije doorgang op de rijbaan minder dan 3 meter breed zou worden;- buiten de bebouwde kommen op de rijbaan van een voorrangsweg (bord B9);- op de rijbaan wanneer deze verdeeld is in rijstroken, behalve op de plaatsen waar het verkeers-bord E9a of E9b is aangebracht;- wanneer beide rijrichtingen op de rijweg door een volle witte lijn zijn gescheiden;- op de rijbaan langs een gele onderbroken streep.

10 - op rijbanen met tweerichtingsverkeer tegenover een ander stilstaand of geparkeerd voertuig, wanneer twee andere voertuigen daardoor elkaar moeilijk zouden kunnen kruisen;- buiten de bebouwde kommen, langs de linkerkant van een rijbaan van een openbare weg met twee rijbanen of op de middelste berm die deze rijbanen van parkeren op de rijweg- Geen specifieke aanpassing nodig voor de Grote mate van Geparkeerde wagens op de rijweg kunnen snelheidsremmend werken (bv. in woonbuurten).Nadelen van parkeren op de rijweg- Geparkeerde wagens op de rijweg zorgen voor discontinu teit en belemmeren het autover-keer. - Bij gemengd verkeer moeten fietsers slalommen tussen de geparkeerde Bij een te smalle rijweg wordt het parkeerverbod vaak niet gerespecteerd, waardoor kruisend verkeer belemmerd wordt of spiegels beschadigd kunnen worden ter hoogte van geparkeerde wagens. - Indien de rijweg breed genoeg is om kruisend verkeer toe te laten naast geparkeerde wagens, leidt een lage parkeerbezetting tot hoge snelheden wegens overbreedte; in deze gevallen op-teert men best voor parkeerstroken naast de rijweg (zie hieronder).