DERNEKLERİN VERGİLENDİRİLMESİ REHBERİ - …

1 DERNEKLER N. VERG LEND R LMES . REHBER . 2012. Bu rehber sadece pdf format nda haz rlanm t r. Ayr nt l bilgi almak i in Vergi leti im Merkezinin (V MER) 444 0 189 telefon hatt na ba vurabilirsiniz. Bu rehber, yay m tarihinde y r rl kte olan mevzuat dikkate al narak haz rlanm t r. G ncel mevzuat bilgilerine cretsiz olarak ula mak i in Ba kanl m z n internet sayfas arac l yla e- posta bilgilendirme hizmetine abone olabilirsiniz. GEL R DARES BA KANLI I. M kellef Hizmetleri Daire Ba kanl . Yay n No:146. May s 2012. 2. NDEK LER. G R ..4. KURULU KARARIYLA DERNEKLERE KAMUYA YARARLI STAT S . TANINMASI . 4. Kamuya Yararl Say lan Dernek Stat s n n Kazan lmas . 4. Kamuya Yararl Derneklere Vergi Kanunlar nda Sa lanan Avantajlar 5. Kamuya Yararl Derneklere Yap lacak Ba ve Yard mlar n ndirilmesi 7. Kamuya Yararl Dernek Vasf n n Kaybedilmesi 7. 2. DERNEKLER N VERG KANUNLARI KAR ISINDAK DURUMU 8. Derneklerin Vergi M kellefiyeti 8. Derneklerin Yapacaklar demeler zerinden Gelir Vergisi Kesintisi.

2 9. Derneklerin Elde Ettikleri Gayrimenkul Sermaye ratlar n n Vergilendirilmesi 9. Derne in Tasarruflar n Bankada De erlendirmesi Sonucunda Elde Etti i Menkul Sermaye ratlar ndan Tevkifat Yap lmas 11. Y netim Kurullar n n Vergi Bor lar Kar s ndaki Sorumlulu G da Bankac l Faaliyetinde Bulunan Derneklere Yap lan Ba lar n Gelir Vergisi Bak m ndan Durumu 12. 3. DERNEKLERE A T KT SAD LETMELER N N VERG LEND R LMES 13. M kellefiyet . 13. k ml l kler .. 14. Derneklere Ait ktisadi letmelerin zellikleri .. 15. ktisadi letmelerin Vergilendirilmesi Durumu .17. Yabanc Derneklere Ait ktisadi letmelerin Vergilendirilmesi ..18. ktisadi letmelerinin K rlar n n Derne e Aktar m ..18. 3. G R . Bu rehber, Gelir daresi Ba kanl taraf ndan benimsenen m kellef odakl hizmet anlay n n gere i olarak, dernek eklinde faaliyet g steren t zel ki iliklerin vergilendirme s recinde dev ve y k ml l klerine ili kin genel bilgiler vermek zere haz rlanm t r. 5253 say l Dernekler Kanununa g re dernek; kazan payla ma d nda, kanunlarla yasaklanmam belirli ve ortak bir amac ger ekle tirmek zere, en az yedi ger ek veya t zel ki inin, bilgi ve al malar n s rekli olarak birle tirmek suretiyle olu turduklar t zel ki ili e sahip ki i topluluklar n ifade etmektedir.

3 Dernekler, kurulu bildirisini ve eklerini merkezlerinin bulundu u mahallin en b y k m lki amirli ine vermeleriyle t zel ki ilik kazan rlar. Derneklerin t zel ki ilikleri se ilmi organlar taraf ndan y netilir ve temsil edilirler. Bu rehberde, derneklerin T rk Vergi Sisteminde yer alan vergi kanunlar kar s ndaki genel durumlar , istisna ve muafiyetler, derneklere ait iktisadi i letmelerin vergilendirilmesi ile Bakanlar Kurulu Karar ile derneklere kamu yararl stat tan nmas na y nelik a klamalar yer almaktad r. 1. BAKANLAR KURULU KARARIYLA DERNEKLERE KAMUYA YARARLI STAT S . TANINMASI. Bir derne in kamuya yararl dernek say labilmesi i in, ilgili bakanl klar n ve Maliye Bakanl n n g r zerine i leri Bakanl n n teklifi ve Bakanlar Kurulunun bu y nde karar vermesi gerekmektedir. Kamu yarar na al an dernek stat s bulunan derneklerin bir araya gelerek bir st kurulu . (federasyon, konfederasyon) olu turmalar halinde, te ekk l olunan bu yeni t zel ki ilik, do rudan kamu yarar na al an dernek stat s kazanmaz.

4 Dernek federasyonu ya da konfederasyonlar n n kamu yarar na dernek stat s kazanabilmeleri i in dernekler i in gerekli ng r len t m ko ullar . aynen ta malar ve aynen dernekler gibi gerekli ba vuru ve izin i lemlerini ikmal etmeleri gerekmektedir. Kamuya Yararl Dernek Stat s n n Kazan lmas . 5253 say l Dernekler Kanununun 27 nci maddesinde bir derne in kamu yarar na al an derneklerden say labilmesi i in;. 1- Derne in en az bir y ldan beri faaliyette bulunmas , 2- Derne in amac ve bu amac ger ekle tirmek i in giri ti i faaliyetlerin topluma yararl . sonu lar verecek nitelikte ve l de olmas , gerekti i h kme ba lanm t r. 4. An lan kanun er evesinde derneklere Bakanlar Kurulu Karar ile kamuya yararl dernek stat s verilmesi s recinde, Bakanl m z g r n n olu turulmas nda esas al nan kriterler 2, 4 ve 15 numaral Kurumlar Vergisi Sirk lerinde belirtilmi tir. Buna g re bir derne in kamu yarar na al an derneklerden say labilmesi i in;. 1- Dernek t z nde ama olarak belirlenen faaliyetlerin topluma yararl sonu lar verecek nitelikte (kamu hizmeti niteli inde olmas ) ve l de olmas , 2- Y l i inde elde edilen gelirlerin en az te ikisinin dernek ama lar na harcanaca.

5 Hususuna t z kte yer verilmesi, 3- Derne in ama edindi i hizmetlerin herkesin yarar na a k olaca n n, belli bir y re veya kitleye hizmetle s n rl olmad n n t z kte yaz l bulunmas , 4- Yukar daki maddelerde belirtilen hususlar n en az son iki y lda fiilen ger ekle tirilmi . olmas , 5- Derne in sahip oldu u malvarl n n ve y ll k gelirinin t z nde ama edindi i hizmetleri ger ekle tirecek d zeyde olmas . gerekmektedir. Kendilerine Bakanlar Kurulu Karar ile kamuya yararl dernek stat s . tan nmas n isteyen dernekler i leri Bakanl na ba vurmal d rlar. Kamuya yararl al an derneklere ili kin listeye adresinden ula lmas m mk nd r. Kamuya Yararl Derneklere Vergi Kanunlar nda Sa lanan Avantajlar Bakanlar Kurulunca, kamuya yararl dernek stat s verilen derneklere T rk vergi sisteminde baz . avantajlar tan nm t r. Katma De er Vergisi stisnas . 3065 Say l Katma De er Vergisi Kanununun 17 nci maddesinde K lt r ve E itim Amac . Ta yan stisnalar ve Sosyal Ama Ta yan stisnalar da belirtilen mal teslimleri ve hizmet ifalar ile s n rl olmak zere kamuya yararl derneklere katma de er vergisi istisnas hakk.

6 Tan nm t r. Buna g re;. Kamu menfaatine yararl derneklerin;. lim, fen ve g zel sanatlar , tar m yaymak, slah ve te vik etmek amac yla yapt klar teslim ve hizmetleri, 5. Tiyatro, konser salonu, k t phane, sergi, okuma ve konferans salonlar ile spor tesisleri i letmek veya y netmek suretiyle ifa ettikleri k lt r ve e itim faaliyetlerine ili kin teslim ve hizmetleri, katma de er vergisinden istisna edilmi tir. Kamu menfaatine yararl derneklerin;. Hastane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankas ve organ nakline mahsus bankalar, an tlar, botanik ve zooloji bah eleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuvarlar gibi kurulu lar, renci veya yeti tirme yurtlar , ya l ve sakat bak m ve huzurevleri, paras z fukara a evleri, d k nevleri ve yetimhaneleri i letmek veya y netmek suretiyle ifa ettikleri kurulu ama lar na uygun teslim ve hizmetleri ile bunlardan sa l k hizmeti sunanlar n te his ve tedaviye y nelik olarak birbirlerine yapacaklar teslim ve hizmetleri katma de er vergisinden istisnad r.

7 Kamu menfaatine yararl derneklere;. Bedelsiz olarak yap lan her t rl mal teslimi ve hizmet ifalar . katma de er vergisinden istisnad r. Veraset ve ntikal Vergisi Muafiyeti 7338 say l Veraset ve ntikal Vergisi Kanununun muafiyetleri d zenleyen 3 nc maddesinin (a) f kras nda, amme idareleri, emekli ve yard m sand klar , sosyal sigorta kurumlar , umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunlar n aralar nda kurduklar te ekk llerden Kurumlar Vergisine tabi olmayanlar n veraset ve intikal vergisinden muaf oldu u h kme ba lanm , (b) f kras nda ise (a) f kras nda say lanlar d nda kalan h kmi ah slara ait olup, umumun istifadesi i in ilim, ara t rma, k lt r, sanat, s hhat, e itim, sa l k, hay r, imar, spor gibi maksatlarla kurulan te ekk llerin veraset ve intikal vergisinden muaf oldu u h km ne yer verilmi tir. Veraset ve ntikal Vergisi Kanununun 3 nc maddesinin (b) f kras nda belirtilen ama lar . ger ekle tirmek i in kurulan derneklere bu nitelikleri devam etti i s rece yap lacak ba ve yard mlar veraset ve intikal vergisinden muaft r.

8 Emlak Vergisi Muafiyeti 1319 Say l Emlak Vergisi Kanununun 4/e ve 14/c maddeleri gere ince kiraya verilmemeleri ve Kurumlar Vergisine tabi i letmelere ait olmamalar veya bunlara tahsis edilmi bulunmamalar artlar yla, kamuya yararl derneklere ait bina ve araziler emlak vergisinden daimi olarak muaf tutulmu tur. 6. Damga Vergisi Muafiyeti 488 say l Damga Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi ve damga vergisinden istisna edilen ka tlar n belirtildi i Kanuna ekli (2) say l tablonun V. Kurumlarla ilgili ka tlar ba l kl . b l m n n 17 numaral f kras uyar nca, genel menfaatlere yararl dernekler, her t rl i lemlerinde d zenlenen ve damga vergisi kendileri taraf ndan denmesi gereken ka tlar bak m ndan damga vergisinden muaft r. Di er taraftan, Damga Vergisi Kanununa ekli (2) say l tablonun IV. Ticari ve medeni i lerle ilgili ka tlar ba l kl b l m n 31 numaral f kras uyar nca, dernekler taraf ndan iktisadi i letmelerine dahil olmayan gayrimenkullerin ger ek ki ilerce mesken, dernekler ve vak flarca yerle im yeri olarak kiralanmas na ili kin d zenlenen kira s zle meleri damga vergisinden istisnad r.

9 Har stisnas . 492 say l Har lar Kanununun d rd nc k sm nda Tapu ve Kadastro Har lar d zenlenmi . olup, Har tan M stesna Tutulan lemler ba l kl 59 uncu maddesinde ise derneklerle ilgili muafiyete yer verilmi tir. 492 say l Har lar Kanununun 59 uncu maddesinin (b) bendi gere ince kamu menfaatlerine yararl derneklerin iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni haklar n tescilleri ve erhi gerektiren i lemleriyle bu derneklere ait tesislerin ve bu tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni haklar n tescilleri ve erhi gerektiren i lemleri ve bunlar n terkinleri har tan istisna edilmi tir. S z konusu istisna h km Kanunda ng r len ko ullar haiz derneklerin gayrimenkul iktisab ve tescil i lemleri ile erhi gerektiren di er i lemlerine m nhas r olup, an lan derneklerin gayrimenkul ve sair ayni hak sat ve devir i lemlerini kapsamamaktad r. Kamuya Yararl Derneklere Yap lacak Ba ve Yard mlar n ndirilmesi Kamu yarar na al an derneklere, gelir ve kurumlar vergisi m kellefleri taraf ndan Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde belirtilen artlar dahilinde yap lan ba ve yard mlar gelir ve kurumlar vergisi matrah n n tespitinde indirim konusu yap labilecektir.

10 Kamuya Yararl Dernek Vasf n n Kaybedilmesi Kamu yarar na al an dernek stat s kazanan dernekler, bu stat lerini devam ettirmek istedikleri s rece, ba lang ta sahip olmalar gereken t m artlar korumalar gerekmektedir. Kamuya yararl . dernekler en az iki y lda bir denetlenmektedir. Yap lan bu denetimlerde derne in kamu yarar na al an dernek stat s ne ili kin niteliklerini devam ettirip ettirmedi ine de bak lmaktad r. Yap lan denetim neticesinde derne in kamu yarar na al an dernek stat s n kaybetti ine ili kin sonu lara ula ld takdirde i leri Bakanl ; Maliye Bakanl n n ve varsa ilgili di er bakanl klar n g r n alarak, derne in kamu yarar na al an dernek stat s n n kald r lmas n Bakanlar Kuruluna 7. teklif eder. i leri Bakanl n n teklifi ve Bakanlar Kurulu karar yla kamu yarar na al an derneklerden say lma karar iptal edilen dernek, i leri Bakanl nca ilgili valili e bildirilir ve karar valilik taraf ndan ilgili derne e tebli edilir. 2. DERNEKLER N VERG KANUNLARI KAR ISINDAK DURUMU.