ELEKTRİK İÇ TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ - emo.org.tr

1 ELEKTR K TES SLER Y NETMEL NETMEL N KAPSAMI KAPSAMM adde 1 Bu Y netmelik elektrik i tesislerinin kurulmas na ve i letilmesine dair h k mleri kapsar; elektrik enerjisinin retilmesine ve da t lmas na dair yap i indeki tesisleri kapsamaz. A a daki elektrik tesisleri elektrik i tesisi say l ) ( De i ik f kra: RG 12/07/1998- 23400) S rekli elektrik tesisleri:Yap lar n yada k melerinin i inde, biti i inde yada bu yap lara ek olarak bunlar n d nda s rekli kullan lmak i in kurulan asans r tesisleri d ndaki al ak gerilimli her t rl tesislerdir. Yap lar n i ayd nlatma, kuvvet, al ak gerilim kompanzasyon tesisleri, a rma, alarm, arama, y ld r ml k, ak , do rultma (redres r) hoparl r, anten, telefon ve televizyon tesisleriyle, bu yap lar n bah e ayd nlatma tesisleri ve yukar da a klanan tesislerin d ar da kurulan b l mleri s rekli tesis say l ) ( De i ik f kra: RG 25/10/1996- 22798) Tesisi yapt ran kimsenin arazisi ile s n rl enerji nakil hatt i ermeyen, ba ms z al ak gerilimli elektrik tesisleri (bir ev, ba veya bah enin yaln zca kendi gereksinimlerini kar lamak i in tahsis edilecek motopomp tesisi ve benzeri tesisler)c)Ge ici elektrik tesisleriGe ici elektrik tesisleri yukar da (a) ve (b) madde b l mlerinde a klanan tesislere ba lanm olan yap lar n i inde yada d nda, s rekli tesisin i letmeye a lmas na kadar kullan lmak i in ge ici olarak kurulan ve s rekli olarak kullan lmayan al ak gerilimli her t rl tesislerdir.

2 Lunapark, panay r gibi tesisler ve antiyeler ge ici tesis say l Y NETMEL N UYGULANMASI UYGULAMAM adde 2 - a)Bu y netmelik - Yeni kurulacak tesislerde, - Kurulu tesislerin tamamen de i tirilmesi durumunda, - Kurulu tesislerde a k ve belli olarak l m yaralanma ve yang na neden olabilecek durumlarda, - Kurulu tesislerde bozukluk yada de i ikli in yak ndaki di er tesislerde nemli kar kl k yada tehlikeler do urmas durumunda, - Kurulu bir tesisi esas na etki etmeyecek bi imde yap lacak geni letmelerin, de i ikliklerin ve onarmalar n yaln zca bu b l mlerinde, uygulan tesislerin kesilmi olan ak mlar n n yeniden verilmesi an nda yada i letme taraf ndan serbest olarak yap lacak muayene sonunda ve 'de a kland gibi bozuk ve tehlikeli g r len tesislerin bu Y netmelik h k mlerine g re bir ay i inde d zeltilmesi aboneye bildirilir. Tesis bu s re i inde d zeltilmemi se, i letme abonenin ak m n keser.

3 Bu bozukluk ve tehlikeli durum t m nde varsa, 'de yer alan h kme g re i lem yap l r. Ak m n derhal kesilmesini gerektiren tehlikeli durumlarda bu s re ) Bu Y netmeli in herhangi bir maddesinin uygulanmas mahalli artlar nedeniyle zorluklar yada teknik geli meyi nleyecek durumlar ortaya kar rsa, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl 'na yap lacak gerek eli ba vurma zerine Bakanl k yaln zca o ba vurma i in s z konusu maddenin uygulanmamas na izin TAR FLER TAR FLERM adde 3 - a}Tesislere ve ebekelere dair tarifler ( De i ik f kra: RG 08/12/2000- 24254) Elektrik Kuvvetli Ak m Tesisleri: nsanlar, di er canl lar, bitkiler ve e yalar i in baz durumlarda (yakla ma, dokunma vb.) tehlikeli olabilecek ve elektrik enerjisinin retilmesini zelli inin de i tirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini, da t lmas n ve mekanik enerjiye, a, kimyasal enerjiye vb. enerjilere d n t r lerek kullan lmas n sa layan - Elektrik Zay f ak m Tesisleri:Normal durumlarda, insanlar ve e yalar i in tehlikeli olan ak mlar n meydana gelemedi i tesislerdir, - ebeke :Ak m kayna ndan t ketim ara lar n n ba lant ucuna kadar olan hava hatlar ve kablolar n t m d r ( ekil-1).

4 Ekilden anla laca gibi ebeke, da t m ebekesi ve t ketici tesisinden meydana gelmektedir. ekil-1 T ketici Tesisi ve - Da t m ebekesi :Ak m kayna ndan t ketici tesisine kadar olan hava hatlar ve kablolar n t m d r ( ekil -1.) - T ketici Tesisi :Yap ba lant kutusunda sonraki yada bunun gerekli olmad yerlerde t ketim ara lar nda nceki son da t m tablosunu k u lar ndan sonraki elektrik i letme ara lar n n t m d r. ( ekil -1) - ( De i ik ifade: RG 30/11/1995- 22479) Yap Ba lant Hatt (Besleme Hatt , rtibat Hatt , Rakordman Hatt ):Da t m ebekesi ile yap giri hatt aras ndaki ba lant hatt d - Yap Giri Hatlar :Hava hatlar nda, yap ya ba l bir konsol yada dam dire ine konan hava hatt izolat rler ile yap ba lant kutusu aras na ekilen hatlard kablo ebekelerinde, ba lant hatt n n yap ya girdi i nokta ile ba lant kutusu aras ndaki ba lant Ana Kolon hatt : letmeye ait besleme noktas ndan (ana buat) t keticinin ilk da t m noktas na (ana tablo, saya ) kadar olan besleme hatt d - Kolon Hatt T keticiye ait ilk da t m noktas ile teki da t m noktalar aras ndaki yada tablolar aras ndaki hatlard r.

5 A. 10 - Linye Hatt Da t m Kablosundan son ayd nlatma ayg t (armat r ) yada prizin ba land kutuya (buat) kadar olan hatlard ll- Sorti Hatt :Linye hatt ile ayd nlatma ayg t yada priz aras ndaki ba lant hatt d 12 - ( De i ik ifade: RG 30/11/1995- 22479) Yap Ba lant kutusu (Ana Buat veya Kofre):Yap lar n elektrik tesisini ebekeye ba layan, sigortalar n tesis edilmesini ve ayn zamanda genel elektrik ebekesinde t ketim tesisine elektrik enerjisi verilmesini sa layan bir d zendir. a. 13 - Yap Elektrik Tesisleri:Ev, ticarethane, b ro vb. yerlerde yap lan ve topra a kar gerilimi 250 V'a kadar olan elektrik kuvveli ak m 14 - ( De i ik f kra: RG 30/11/1995- 22479) ebeke (Sistem) Tipleri : .TS 3994'e g re elektrik sistemleri ( ebekeleri) s n fland r larak a a da a klanan tipe ayr lm t r. -TN Sistemi:TN Sistemi, ebeke topraklama noktas n topra a do rudan ba l oldu u ve tesisatta g vdelerin koruma iletkenleri ile ebeke topraklamas na ba lant l oldu u Sistemleri, koruma (PE) ve n tr (N) iletkenlerinin durumlar na g re ekilde uygulanabilir: -TN-( Sistemi :TN-( sisteminde koruma ve n tr iletkenleri birle tirilerek ebekenin tamam nda ortak bir iletken (PEN) olarak ekilir ( ekil 1-1) -TN-S Sistemi :TN-S sisteminde koruma ve n tr iletkenleri ebekenin tamam boyunca ayr ayr ekilir ( ekil 1-2).))

6 TN-C-S Sistemi :TN-C-S sisteminde koruma ve n tr iletkenleri, ebekenin bir b l m nde ayr ayr , bir b l m nde de ortak bir iletken olarak ekilir ( ekil 1-3). TT Sistemi:TT sistemi, ebeke topraklama noktas n n topra a do rudan ba l oldu u ve g vdelerin ebeke topraklama elektrotlar ndan ayr topraklama elektrotlar na ba land sistemdir ( ekil 1-4).IT Sistemi:IT sistemi, ebeke topraklama noktas n n topra a ba l olmad veya bir empedans (diren veya end ktans bobini) zerinden ba l oldu u ve g vdelerin ayr veya diren yada end ktans bobinlerinin topraklama elektrotlar na ba l oldu u sistemleri ekilde uygulanabilir:-IT sisteminde g vde (koruma) ve empedans topraklama elektrotlar ayr ayr tesis edilmi olabilir ( ekil 1-5).-IT sisteminde g vde ve empedans topraklama elektrotlar ortak olabilir ( ekil 1-6). -IT sistemi, bir s f r bile en end ktans bobini (n tr kompanzasyon bobini) zerinden ba ka sistemlerden (TN veya TT) beslenmi olabilir ( ekil 1-7).

7 A klama :TN, TT ve LT eklindeki s n fland rmada kullan lan sembollerin anlamlan a a da a kland gibidir:Birinci harf : ebeke (sistem) topraklama noktas n n ( fazl sistemlerde topraklama noktas , genellikle generat r veya 3g transformat r n n n tr noktas d r) topra a g re durumunu belirtir:T: Topra a do rudan (olabildi ince d k empedansla) elektriksel ba lant .I : Hi bir toprak ba lant s yok (gerilimli b l mler topraktan yal t lm ) veya bir empedans zerinde toprakla ba lant . kinci harf: Elektrik tesisat nda g vdelerin topra a g re durumunu : ebeke topraklama noktas ile herhangi bir ba lant n n varl g zetilmeden topra a do rudan (olabildi ince d k empedansla) elektriksel ba lant .N : ebeke topraklamas na do rudan (olabildi ince d k empedansla) elektriksel ba lant .4567 EK L 1-7 B R DI S STEMDEN (TN VEYA TT OLAB L R) BESLENMEKTE OLAN S STEMb) letme ara lar na dair Elektrik i letme ara lar (K saca i letme ara lar ):T m olarak yada ayr b l mler halinde elektrik enerjisinin kullan lmas n sa layan ara lard - Elektrik t ketim ara lar (K saca t ketim ara lar yada t keticiler):Elektrik enerjisini, elektriksel olmayan ba ka bir enerjiye eviren yada haberle mede kullan lan elektrik i letme ara lar d - A r ak m koruma ayg tlar :Elektrik ak m n , ng r len bir s n r de eri a mas durumunda kendili inden kesen ayg t ve d zenlerdir.

8 Bunlar,-Eriyen telli sigortalar ile,-A r ak m koruma anahtarlar (otomatik sigorta, motor koruma anahtarlar gibi) olmak zere iki b l me ayr l - Nemli yer iletkenleri:Nemli, slak yerlerde ve a k havada kullan lmaya elveri li ) iletkenlere ve iletken b l mlerine dair - Faz iletkeni :Ak m kaynaklar n t keticilere ba layan fakat orta noktadan yada y ld z noktas ndan kmayan - Orta iletken :-Bir do ru ak m sisteminin yada bir fazla alternatif ak m sisteminin orta noktas ndan, rne in iletkenli bir sistemin orta noktas ndan kan iletkenlerle;- ok fazl bir sistemin, rne in fazl bir sistemin y ld z noktas ndan kan durumdaki orta iletkene y ld z noktas iletkeni yada n tr iletkeni - ( De i ik f kra: RG 08/12/2000- 24254) Koruma iletkeni: letme ara lar n n g vdesini, -Koruma topraklama sisteminde topraklay c ya,(NOT: Tamam metal borulardan meydana geldi i bilinen su borusu ebekesi topraklay c olarak kabul edilemez) -S f rlama sisteminde s f r iletkenine -Koruma hatt sisteminde birbirlerine ve topraklay c ya -Hata gerilimi koruma 8ba lamas sisteminde topraklay c ya ba layan iletkenlerdir.

9 -S f rlama sisteminde s f r iletkeni de koruma iletkenidir. - S f r letkeni :Do rudan do ruya topraklanm bir iletken olup genellikle s f rlamada koruma iletkeni olarak kullan labilen orta iletkendir. S f r iletkeninin kesinlikle bir orta iletken olmas gerekmez: zel durumlarda topraklanm bir faz iletkeni de s f r iletkeni olarak kullan labilir. - Aktif B l mler: letme ara lar n normal i letme artlar nda gerilim alt nda bulunan iletkenleri ve iletken b l mleridir. Orta iletkenler de aktif b l mlere girer, fakat s f r iletkenleri ve bunlara iletken olarak ba l b l mler aktif b l m say - G vde : letme ara lar n her an dokunulabilen, aktif b l m olmayan fakat bir ar za durumunda gerilim alt na girebilen iletken b l ) elektriksel de erlere ve bunlarla ilgili teki terimlere dair tarifler : -Anma de erleri :Anma gerilimi, anma ak m , anma g c , anma frekans gibi i letme ara lar ile tesislerin boyutland r lmas nda temel al nan de - Gerilimler:A a da a klanan gerilim de erleri i in alternatif gerilimde etken de erler, do ru gerilimde ise aritmetik ortalama de erler g z n ne al nmal d r, i) ebeke anma gerilimi : ebekeyi adland ran ve belirli ebeke i letme karakteristikleri i in referans g sterilen ) ebeke en y ksek gerilimi.

10 Normal i letme artlan alt nda ebekenin herhangi bir noktas nda ve herhangi bir anda var olan gerilimin en y ksek de klama : ebekedeki a ma-kapama olaylar ve gerilimlerdeki ani de i melerden ileri gelen ge ici gerilimler bu tarifin kapsam na girmez. iii) Yal tkanl k gerilimi :Bir i letme arac n n yal tkan n n boyutland r lmas nda temel al nan standart gerilimdir. iv) letme gerilimi:Bir i letme arac n n yada tesis b l m n n iletkenleri aras nda i letme s ras nda var olan gerilimdir. v) Topra a kar gerilim :Orta noktas yada y ld z noktas topraklanm olan ebekelerde bir faz iletkenini bu noktaya kar gerilimidir. Bu gerilim faz gerilimine e ittir. Bunun d ndaki ebekelerde, bir faz iletkeninin topra a temas etmesi durumunda teki faz iletkenleri ile toprak aras nda meydana gelen gerilimdir. Ar za yerinde ark yoksa, bir faz n topra a kar gerilimi faz aras gerilimine e ) El ula ma uzakl :Normal olarak girilip k lan yerlerde insan elinin, yard mc bir ara kullanmadan her y nde ula abilece i uzakl klard r.