ENKELE ASPECTEN VAN DE TONSILLECTOMIE VOLGENS SLUDER T G ...

1 1 ENKELE ASPECTEN VAN DE TONSILLECTOMIE VOLGENS SLUDER R. M. Backus, KNO-arts ijdens de 3e Vergadering van het GENOOTSCHAP VAN NEDERLANDSCHE KEEL-, NEUS- EN OORARTSEN te Utrecht in de cliniek voor keel-, neus- en oorziekten op 8 Maart 1931, wordt voor het eerst een voordracht gehouden over de techniek van het verwijderen van de amandelen met de methode zoals in 1911 voor het eerst beschreven door de Amerikaanse KNO-arts GREENFIELD SLUDER . De Belgische KNO-arts dr. VAN DER SCHUEREN uit Grammont houdt de voordracht, in het Frans (!) en hij beschrijft duidelijk de voordelen: totale verwijdering, de snelheid, minder nabloedingen en minder complicaties.

2 Na de voordracht volgt nog een uitgebreide discussie, waarbij voorzitter QUIX ook nog zijn eigen instrumentarium ter verwijdering van de tonsillen aanbeveelt. De voordracht van Van Der Schueren beslaat, inclusief illustraties zeven pagina s in het NTVG van zaterdag 25 juli 1931 (75 III 30 ). Liefst zes pagina s worden daarna nog gewijd aan andere technieken, instrumenten, elevatoria, haakjes, tangetjes en andere handige hulpmiddelen bij de TONSILLECTOMIE ( )..het geheele instrumentarium inclusief zuigmotor, flesch, enz. is op een klein instrumenttafeltje vereenigd, waarop het aan de slang gekoppelde elevatorium aan een uitgekookten houder kan bevestigd worden.

3 Het instrumentarium is gemaakt en wordt geleverd door de firma H. St pler te Utrecht. Hieronder vindt U de drie originele illustraties uit 1931 van dr. Van Der Schueren met daarnaast de bijbehorende foto s van de verschillende stadia. De illustraties zijn veel duidelijker als instructiemateriaal dan de foto s en tonen de kracht van tekeningen, waarin bepaalde verhoudingen ter verduidelijking naar wens kunnen worden aangepast: de operateur op de tekeningen heeft er geen last van dat de tong in de weg Fig. 1. Eerste stadium. De linker tonsil wordt met het (stompe) ringmes in de linker hand van de operateur T 2 Fig.

4 2. Tweede stadium..de wijsvinger van de rechter hand drukt de tonsil in z n geheel door de ring, het instrument wordt daarna krachtig en compleet Fig. 3. Derde stadium..met behulp van het instrument wordt de tonsil zoveel mogelijk uit de nis naar het midden getrokken, waarna met de wijsvinger van de rechter hand de tonsil stomp, over de rand van het instrument, in zijn geheel uit de nis wordt gescheurd. Het instrument wordt daarna in de andere hand genomen en dezelfde procedure volgt aan de andere zijde. De totale operatietijd voor het verwijderen van beide tonsillen vergt met deze methode slechts 10 seconden!

5 Het stompe instrument kan niet knippen . 3 ls men het betoog van QUIX uit 1931 leest, is het verbazingwekkend, hoeveel technische problemen men vroeger had bij het verwijderen van de tonsillen. Dat had drie redenen, als eerste de gebrekkige anesthesie in die tijd. 1800 Ontdekking van de pijnstillende werking van lachgas N2O (distikstofmonoxide). 1846 Eerste ethernarcose door de tandarts WILLIAM MORTON (USA). 1847 Eerste chloroform (trichloormethaan) narcose, bleek zeer gevaarlijk (aritmie). 1884 Eerste toepassing van coca ne als lokaal anestheticum.

6 1894 Chloorethyl als inhalatie narcosemiddel. 1899 Toepassing van proca ne gecombineerd met adrenaline als lokaal anestheticum. 1922 Novoca ne, lokaal anestheticum. 1930 Tetraca ne, lokaal anestheticum. 1935 Cyclopropaan als inhalatie anestheticum. lgemene narcose was begin 1900 levensgevaarlijk, een keelinfectie echter k, een heel lastig dilemma. Een TONSILLECTOMIE vond daarom voornamelijk onder lokaal- of zelfs geheel zonder anesthesie plaats, waarbij de pati nt veelal niet echt meehielp. Het vastpakken en verwijderen van de amandelen was bij een bloedende en tegenstribbelende pati nt daarom niet bepaald eenvoudig.

7 Tijdens de operatieve worsteling moest de operateur zoveel mogelijk tonsilweefsel, in een zo kort mogelijke tijd wegplukken , want al waren het lichaam, armen en benen met lederen riemen vastgebonden en de mond met een klem wijd opengesperd, het hoofd zelf was een stuk lastiger te fixeren. De methode zoals voorgesteld door SLUDER mag daarom gerust revolutionair genoemd worden en was in snelheid vergelijkbaar met het trekken van tanden en kiezen en daar kwamen nog de voordelen van totale verwijdering en minder nabloedingen bij. Alle ingrepen waar men lang over deed waren een marteling voor de pati nt en in die tijd gold: een goede dokter is een snelle dokter.

8 LEWIS HINE: Tonsillectomy 1910-1920 (Courtesy George Eastman House) A A 4 Verandering van het instrumentarium e Romein AULUS CELSUS (10 AD) adviseerde reeds het met de vinger loswoelen van de tonsil, waarbij een lange nagel erg handig was. Andere technieken bestonden uit het grijpen van de tonsil met een haakje en afknippen, of een touwtje of snaar eromheen snoeren en langzaam afknellen. Dit laatste proces, waarbij de pati nt kwijlend boven een bakje moest blijven zitten, duurde soms meer dan een dag (SAMUEL SHARP 1700-1778), en dit alles om de zo gevreesde bloedingen te voorkomen.

9 BENJAMIN BELL (1749-1806) gebruikte reeds een guillotine-mes voor de uvulectomie - in die tijd zag men de oedemateuze uvula (huig) als oorzaak van angina of tonsillitis - en PHILIP PHYSICK (1768-1837) ging hetzelfde scherpe apparaat in 1828 gebruiken voor de tonsillotomie (af-knippen van de amandel). Physick s tonsillotoom (1828) Verandering van de methode Vrijwel iedereen benaderde de linker tonsil van de pati nt van voren naar opzij, vanuit de linker mondhoek van de pati nt, met het guillotinemes in de linker hand van de operateur en met het handvat naar links.

10 Men probeerde de glibberige amandel in het ringmes te vangen, het instrument zover mogelijk opzij over de amandel te drukken en deze dan af te knippen. Dat was niet bepaald eenvoudig door glad speeksel, de tong en een kokhalzende, tegenstribbelende pati nt. De tweede amandel was door het bloeden en toenemende tegenwerking van de pati nt, helem l lastig te doen. Er zullen ongetwijfeld meer mensen zijn die het anders hebben geprobeerd, maar SLUDER z n verdienste is, dat hij zijn goed doordachte methode heeft beschreven en gepubliceerd.