GIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOKO TERRITORIO …

1 GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAOGASUN ETA FINANTZA DEPARTAMENTUA7/2021 Foru Dekretu-Araua, aza roa ren 16koa, Hiri-lurren Balio Gehikun tza ren gaineko Zergari buruzkouztailaren 5eko 16/1989 Foru Araua Konstituzio Au-zitegiaren jurispruden tzi ara egoki tze Auzitegiaren 2017ko otsai la ren 16ko Epaiak,hiri-lurren balio gehikun tza ren gaineko zergari buruzkoak, kons-tituzioaren aurkako tzat eta deusez tzat jo zituen Hiri-lurren BalioGehikun tza ren gaineko Zergari buruzko uztailaren 5eko16/1989 Foru Arauaren , ) eta artikuluak, baina,bakar-bakarrik, balio gehikun tza rik gabeko egoe rak zergape tzendituzten ondorioz, Gi puz koa ko LURRALDE Historikoan onartueta indarrean jarri zen 2017ko mar txoa ren 31n mar txoa ren28ko 2/2017 Foru Dekretu-Araua, hiri-lurren balio gehikun tza -ren gaineko zerga alda tzen duena.

2 Dekretu-arauak dioenez, zer-garen obligazio tributario nagusia sortu dadin, beharrezkoaizango da lurrek balio gehikun tza bat izatea haien jabe tza edo-zein tituluren bidez eskualda tze agatik edo lur horien gaineko ja-baria muga tzen duen edozein gozamen eskubide erreal eratuedo eskualda tze , Auzitegi Gorenak, 2019ko urriaren 31ko 126/2019 Epaian, Konstituzioaren aurkako tzat jo zuen Toki Ogasunak arau -tzen dituen Legearen testu bategineko (mar txoa ren 5eko 2/2004 Legegin tza ko Errege Dekretuaren bidez onartua) artikulua,ordaindu beharreko kuota zergadunak benetan lor tzen duen on-dare gehikun tza baino handiagoa den kasuei , berriki eman den 2021eko urriaren 26ko 182/2021 Epaiak adierazi du aipatutako testu bateginaren artikulukobigarren paragrafoa, ) artikulua eta artikulua kons-tituzioaren aurkakoak eta deusezak direla, eta horrek arau hu tsu -ne bat utzi du zerga oinarriaren zehaztapenari dagokionez, udalzerga hori likidatu, egiaztatu, bildu eta berrikustea, baita ordaina-raztea ere, Auzitegiak azken epai horren 5.

3 Oinarri juridiko-an adierazi duenez, zerga oinarria zehazteko gaur egun erabil -tzen den sistema objektibo eta nahitaezkoa higiezinen merka-tuaren eta krisi ekonomikoaren errealitatetik kanpo dago, eta,beraz, alde batera uzten du zergapetutako eta zergadunak fro-gatutako ahalmen ekonomikoa. Sistema hori manten tze ak urra-tu egiten du ahalmen ekonomikoa zergape tze irizpide gisa era-bil tze ko prin tzi pioa (EKren artikulua). Nahiz eta azken bi epaiek ez duten zuzeneko eraginik Hiri-lurren Balio Gehikun tza ren gaineko Zergari buruzko uztailaren5eko 16/1989 Foru Arauan, kontuan izan behar da zerga oina-rriaren zehaztapenari dagokionez han ja so tzen den erre gu la -zioak baduela an tze kotasun handia Toki Ogasunak arau tzen di-tuen Legean (mar txoa ren 5eko 2/2004 Legegin tza ko ErregeDekretuaren bidez onartutako testu bateginean)

4 Ja so tzen denDIPUTACI N FORAL DE GIPUZKOADEPARTAMENTO DE HACIENDA Y FINANZASD ecreto Foral-Norma 7/2021, de 16 de noviembre,de adaptaci n de la Norma Foral 16/1989, de 5 dejulio, del impuesto sobre el Incremento de Valor delos Terrenos de Naturaleza Urbana a la jurispruden-cia del Tribunal Sentencia del Tribunal Constitucional de fecha 16 de fe-brero de 2017, relativa al impuesto sobre el Incremento deValor de los Terrenos de Naturaleza Urbana, declar inconstitu-cionales y nulos los art culos , ) y , de la Norma Foral16/1989, de 5 de julio, del impuesto sobre el Incremento deValor de los Terrenos de Naturaleza Urbana, pero nicamenteen la medida en que someten a tributaci n situaciones de in-existencia de incrementos de tal motivo, en el TERRITORIO Hist rico de Gi puz koa fue ob-jeto de aprobaci n y entr en vigor el 31 de marzo de 2017 elDecreto Foral-Norma 2/2017, de 28 de marzo, por el que semodifica el impuesto sobre el incremento del valor de los terre-nos de naturaleza urbana.

5 En virtud del cual se establece quepara que nazca la obligaci n tributaria principal del impuesto ,ser necesaria la existencia de incremento de valor de los terre-nos, puesto de manifiesto a consecuencia de la transmisi n desu propiedad por cualquier t tulo, o de la constituci n o transmi-si n de cualquier derecho real de goce limitativo del dominio,sobre los , el Alto Tribunal, en su Sentencia 126/2019,de fecha 31 de octubre de 2019, declar inconstitucional el ar-t culo del texto refundido de la Ley Reguladora de las Ha-ciendas Locales, aprobado por el Real Decreto Legislativo2/2004, de 5 de marzo, respecto de los casos en los que lacuota a satisfacer sea superior al incremento patrimonial real-mente obtenido por el , la reciente Sentencia 182/2021, de fecha 26de octubre de 2021, ha venido a declarar la inconstitucionali-dad y nulidad de los art culos , segundo p rrafo, )

6 Y del mencionado texto refundido, dejando un vac o nor-mativo sobre la determinaci n de la base imponible que impidela liquidaci n, comprobaci n, recaudaci n y revisi n de este tri-buto local y, por tanto, su Tribunal Constitucional ha se alado en el fundamento ju-r dico 5 de esta ltima sentencia que el mantenimiento del ac-tual sistema objetivo y obligatorio de determinaci n de la baseimponible, por ser ajeno a la realidad del mercado inmobiliarioy de la crisis econ mica, y, por tanto, al margen de la capacidadecon mica gravada por el impuesto y demostrada por el contri-buyente, vulnera el principio de capacidad econ mica como cri-terio de imposici n (art culo CE).

7 Si bien las dos ltimas sentencias no afectan directamente ala Norma Foral 16/1989, de 5 de julio, del impuesto sobre el In-cremento de Valor de los Terrenos de Naturaleza Urbana, hay quepartir del hecho de que la regulaci n contenida en la misma, conrelaci n a la determinaci n de la base imponible, es muy similara la declarada inconstitucional con relaci n a la contenida en eltexto refundido de la Ley Reguladora de las Haciendas Locales, \CV GAO-I-2021-07401220Mi rcoles, a 17 de noviembre de 20212021eko azaroaren 17a, asteazkenaGIPUZKOAKO LURRALDE HISTORIKOKOXEDAPEN OROKORRAKDISPOSICIONES GENERALES DELTERRITORIO HIST RICO DE GIPUZKOA1eta konstituzioaren aurkako deklaratu den erre gu la zioarekin.

8 Hortaz, segurtasun juridikoagatik, beharrezko gerta tzen da ai-patutako foru araua alda tze a Konstituzio Auzitegiak bere juris-pruden tzi an bidezko iri tzi takora egoki tze dela eta, Hiri-lurren Balio Gehikun tza ren gaineko Zerga-ri buruzko uztailaren 5eko 16/1989 Foru Araua aldatu beharradago, zerga oinarria zehazteko erregelak Konstituzio Auzitegiakadierazitakoarekin bat etor Auzitegiaren 2021eko urriaren 26ko 182/2021 Epaia Gi puz koa ko foru araudiari buruzkoa ez bada ere, azaldu-tako arrazoiek eragin duten ziurgabetasun juridikoak gomenda -tzen du aldaketa hori presazko bidetik izapidetu eta onar tzea,egoe ra horrek udalen finan tza baliabideetan eragin dezakeengalera ahalik eta txi kiena izan 12ko 6/2005 Foru Arauak, Gi puz koa ko LurraldeHistorikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administra-zioari buruzkoak, 14.

9 Artikuluan xeda tzen du presazko arrazoiakdaudenean Diputatuen Kon tsei luak behin-behineko arau xeda-penak eman ahal izango dituela; xedapen berezi horiek foru de-kretu-arauak izango dira eta ezin eragingo diete foru organoenantolaketari, araubideari eta fun tzio dekretu-arauak Ba tzar Nagusietan eztabaidatu etaboz katu behar dira berehala, baliozkotuak dekretu-arau honek, Konstituzio Auzitegiaren emanda-ko erabakiei jarraituz, behar diren aldaketak edo egoki tza penakegiten ditu, zergaren araudia auzitegi horrek xedatutako egokitueta ahalmen ekonomikoaren prin tzi pioa bete tze , alde batetik.

10 Hiri-lurren Balio Gehikun tza ren gaine-ko Zerga alda tzen duen mar txoa ren 28ko 2/2017 Foru Dekretu-Arauan araututakoaren ildo beretik, zergapetu gabe uzten diralurren balio gehikun tza rik gabeko egoe rak, eta, horrez gain, zer-gape tzen ez den beste kasu berri bat ere ezar tzen da, balio ge-hikun tza hori ez dela izan interesdunak eskatuta egiazta tzenden , zerga oinarria zehazteko metodologia alda tzen da,higiezinen merkatuaren errealitatetik hurbilago egon dadin, etaudalei aukera aitor tzen zaie lurzoruaren katastro balioak behe-rantz zuzen tze ko, balioen egunera tze mailaren arabera.