HİPERTANSİYON TEDAVİSİNDE YAŞAM TARZI …

1 HH PERTANSPERTANS YON TEDAVYON TEDAV SS NDE NDE YAYA AM TARZI DEAM TARZI DE KLKL KLERKLER BESLENME TEDAVBESLENME TEDAV SS LTEKLTEK N GENN GEN TOYTOYBABA KENT KENT NN VERSVERS TESTES TIP FAKTIP FAK LTESLTES HASTALIKLARI NEFROLOJHASTALIKLARI NEFROLOJ TUZ KISITLAMASITUZ KISITLAMASI ALKOL ALIMININ ALKOL ALIMININ DEAL DDEAL D ZEYLE SINIRLANMASIZEYLE SINIRLANMASI OBEZ HASTALARDA KOBEZ HASTALARDA K LO VERMELO VERME POTASYUM VE KALSPOTASYUM VE KALS YUM ALIMININ ARTIRILMASIYUM ALIMININ ARTIRILMASI VEJETERYAN DVEJETERYAN D YET VE BALIK YAYET VE BALIK YA I DESTEI DESTE (JNC(JNC--7; Chobanian AV, Bakris GL JAMA.))

2 2003;289(19):2560)7; Chobanian AV, Bakris GL JAMA. 2003;289(19):2560) YapYap lan lan alal malarda kmalarda k ss tlamalartlamalar n etkisi tek tek n etkisi tek tek veya kombine olarak incelenmiveya kombine olarak incelenmi .. Prehipertansiyon ve Evre 1 HT: YTD yeterli kan Prehipertansiyon ve Evre 1 HT: YTD yeterli kan basbas ncnc kontrolkontrol sasa layabilir layabilir (Bavikati VV; Am J Cardiol. 2008;102(12):1677)(Bavikati VV; Am J Cardiol. 2008;102(12):1677) Daha yDaha y ksek kan basksek kan bas ncnc dede erleri veya komorbid erleri veya komorbid durumlardurumlar n en e lik ettilik etti i hastalarda YTD+ilai hastalarda YTD+ila tedavisi birlikte batedavisi birlikte ba lanlan p YTD etkisi bap YTD etkisi ba ladlad ktan ktan sonra ilasonra ila dozu azaltdozu azalt labilir veya veya YET MODYET MOD FF KASYON KASYON ALIALI MALARIMALARI Hipertansif hastalarda ilaHipertansif hastalarda ila kesilerek sadece diyet (alkol+tuz kesilerek sadece diyet (alkol+tuz kk ss tlama, kilo verme) ile takipte hipertansiyon rektlama, kilo verme)

3 Ile takipte hipertansiyon rek rrensinin rrensinin kontrol grubu karkontrol grubu kar lala tt rmasrmas ..(Stamler, R, Stamler, J, Grimm, R, et al, JAMA 1987; 257:1484)(Stamler, R, Stamler, J, Grimm, R, et al, JAMA 1987; 257:1484)TOMSH TOMSH (Treatment of Mild Hypertension Study )(Treatment of Mild Hypertension Study ) 902 hafif diyastolik hipertansiyonlu (90902 hafif diyastolik hipertansiyonlu (90--100mm100mm--Hg) hasta, kilo verme,tuzHg) hasta, kilo verme,tuz-- alkol kalkol k ss tlama ve fizik ve fizik aktivite. 4 y4 y llll k takipte uyumun azalk takipte uyumun azal Uyumlu hastalarda sadece YTD ile kan basUyumlu hastalarda sadece YTD ile kan bas ncnc dd : mmHg : mmHg YTD ek olarak lipit profilinde dYTD ek olarak lipit profilinde d zelme gibi metabolik faydalara da gibi metabolik faydalara da sahip.

4 (JAMA. 1993;270(6):713)(JAMA. 1993;270(6):713)DASHDASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension )(Dietary Approaches to Stop Hypertension ) Kan basKan bas ncnc 160/80160/80--95 mm95 mm--Hg dan daha dHg dan daha d k k olan kiolan ki ilerde (n:459) 3 grup beslenme tipi ilerde (n:459) 3 grup beslenme tipi karkar lala tt rr lmlm ..1)1) SebzeSebze--meyvelerden fakirmeyvelerden fakir2)2) Sebze ve meyvelerden zenginSebze ve meyvelerden zengin3)3) Sebze ve meyvelerden zengin, ilaveten dSebze ve meyvelerden zengin, ilaveten d k k yaya ll (<%25), doymu(<%25), doymu yaya dan fakir, ddan fakir, d k yak ya ll ss tt--ss t t rr nleri inleri i eren diyet (DASH).

5 Eren diyet (DASH). (N Engl J Med. 1997;336(16):1117)(N Engl J Med. 1997;336(16):1117)DASHDASH Sebze ve meyvelerden zengin: Sebze ve meyvelerden zengin: mmHg mmHg Kombine (DASH) diyet: Kombine (DASH) diyet: Hipertansif hastalarda etki daha belirginHipertansif hastalarda etki daha belirgin(DASH: (DASH: mmHg vs mmHg vs mmHg) mmHg) Etki 1 hafta sonunda maksimuma ulaEtki 1 hafta sonunda maksimuma ula p 8 hafta p 8 hafta boyunca devam etmiboyunca devam etmi ..LOW SODIUM DASHLOW SODIUM DASH 412 HASTA (H412 HASTA (H PERTANSPERTANS F/NORMOTANSF/NORMOTANS F).F). Kontrol ve DASH, Kontrol ve DASH, , , and gr tuz , , and gr tuz k ss tlamaltlamal alt gruplar: 30 galt gruplar: 30 g Her 3 tuz dHer 3 tuz d zeyinde de DASH daha zeyinde de DASH daha stst DASH: Kontrol grubuna gDASH: Kontrol grubuna g re gram tuz: re gram tuz: -- gram tuz: gram tuz: -- gram tuz: gram tuz: -- mm--HgHg En belirgin fark gr kontrol ile gram DASH: En belirgin fark gr kontrol ile gram DASH: -- Hipertansif hastalarda bu fark sistolik Hipertansif hastalarda bu fark sistolik (N Engl J Med.)

6 2001;344(1):3)(N Engl J Med. 2001;344(1):3)PREMIERPREMIER 810 hasta SKB:120810 hasta SKB:120--159 mm159 mm--Hg ve/veya DKB:80Hg ve/veya DKB:80--95 mm95 : YerleYerle mimi davrandavran sal sal nlemler (Dnlemler (D k tuzk tuz--alkol, kilo verme ve egzersiz).alkol, kilo verme ve egzersiz). : YerleYerle mimi davrandavran sal sal nlemler (YDnlemler (YD ) + DASH diyet) + DASH : Sadece 1 kez Sadece 1 kez neriler yapneriler yap lan hastalar. DASH DASH alal masmas ndan fark: Kendi yemeklerini kendileri hazndan fark: Kendi yemeklerini kendileri haz rlamrlam .. 6. ay:6. ay: Sadece 1 kez Sadece 1 kez neri yapneri yap lan grup: lan grup: mm--Hg.

7 Hg. Bu etki diBu etki di er 2 grubun deer 2 grubun de erlerinden erlerinden karkar lmlm .. YDYD +DASH: +DASH: -- mm--HgHg Sadece YDSadece YD : : -- mmHg 18. ay: Kal18. ay: Kal cc hafif HT shafif HT s klkl : %22, %24 ve %32.: %22, %24 ve %32.(JAMA. 2003;289(16):2083)(JAMA. 2003;289(16):2083)YTD vs YTD vs LALA TEDAVTEDAV SS Sadece YTD ile ilaSadece YTD ile ila tedavisini kartedavisini kar lala tt ran 5 randomize ran 5 randomize kontrollkontroll alal ma metama 2727--64 hasta, ortalama ya64 hasta, ortalama ya :55.:55. YTD ilgili YTD ilgili nlemler antihipertansif ilanlemler antihipertansif ila lardan daha az lardan daha az KB dKB d sasa lamlam.

8 Alal ma sayma say ss , kalitesi, s, kalitesi, s resi, homojenitesi , homojenitesi yetersiz. KardiyovaskKardiyovask ler etki araler etki ara tt rr lmamlmam .. Diyet: kolesterol seviyesinde dDiyet: kolesterol seviyesinde d daha belirgin.(J Hypertens. 2004;22(11):2043)(J Hypertens. 2004;22(11):2043)TUZ VE HTUZ VE H PERTANSPERTANS YONYON Primer HT > gram(100 meq) Na tPrimer HT > gram(100 meq) Na t keten toplumlarda daha sketen toplumlarda daha s k, < k, < (50meq) gram tuz t(50meq) gram tuz t keten toplumlarda nadirdir. keten toplumlarda nadirdir. (N Engl J Med.)

9 2007;356(19):1966)(N Engl J Med. 2007;356(19):1966) Na ile beraber tuz oluNa ile beraber tuz olu turan Cl iyonu da HT patogenezinde turan Cl iyonu da HT patogenezinde Tuz duyarlTuz duyarl kiki ilerde NaCl yilerde NaCl y kleme KB ve volumde artkleme KB ve volumde art a yol aa yol a ar, Bu ar, Bu etki sodyumetki sodyum--sitrat veya amonyumsitrat veya amonyum--kloridde gkloridde g rr lmez lmez (N Engl J Med. (N Engl J Med. 1987;317(17):1043).1987;317(17):1043). GG nlnl k tuz alk tuz al mm nn n 170 meq dan 100 meq indirilmesi; normal kin 170 meq dan 100 meq indirilmesi; normal ki ilerde ilerde 2/1 mm2/1 mm--Hg, hipertansif bireylerde 5/3 mmHg, hipertansif bireylerde 5/3 mm--Hg KB dHg KB d sasa lar lar (Hypertension.

10 2003;42(6):1093)(Hypertension. 2003;42(6):1093) Tuz kTuz k ss tlama yatlama ya lanmaya birlikte gelen KB ylanmaya birlikte gelen KB y kselmesini de de :INTERSALT: drar sodyum atdrar sodyum at ll mm --KB iliKB ili kisikisi gr/g (100 mmol) fazla sodyum gr/g (100 mmol) fazla sodyum al nn rsa SKB rsa SKB 33--6 mmHg, DKB 3 mmHg y6 mmHg, DKB 3 mmHg y (J Hum Hypertension 1989)(J Hum Hypertension 1989)MRFIT:MRFIT: Sodyum alSodyum al mm ve KB arasve KB aras nda lineer ilinda lineer ili ki var.((Am J Clin Nutr 1997Am J Clin Nutr 1997))SALTurkSALTurk Her 100 mEq/gHer 100 mEq/g n Sodyum Aln Sodyum Al mm (~6 gr. Tuz)(~6 gr. Tuz) Kan BasKan Bas ncnc nda;nda;Sistolik KB: Sistolik KB: 8,2 mmHg8,2 mmHgDiastolik KB: 4,9 mmHgDiastolik KB: 4,9 mmHgSALTurk al mas ;T rk Hipertansiyon ve B brek Hastal klar Derne i, 2008; (Blood Press.