Handboek Parenteralia VUmc - pharmalink.nl

1 Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 1 Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 2 Handboek Parenteralia VU medisch centrum Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 3 Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 4 Inleiding Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 5 Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 6 Redactie Het Handboek Parenteralia is tot stand gekomen onder redactie van: Mw. Dijstelbloem (eindredactie) Mw. Swart van Loenen Namens de werkgroep codering geneesmiddelen: F. van den Dungen Dr. van Guldener Mw. K. Hemmink Mw. J.

2 Teeuwen Mw. M. Veldman Mw. C. Visser Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 7 Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 8 Handleiding voor het gebruik Merknaam In de titel van de monografie staat de generieke naam van het geneesmiddel vermeld. Achter het kopje "merknaam" staan de merknaam en eventuele synoniemen van het geneesmiddel. Afleveringsvorm Toedieningsvorm van het geneesmiddel, zoals het in de handel is, dan wel zoals het wordt bereid in de apotheek. Dit kan zijn in oplossing in een ampul, flacon, zak of (wegwerp)spuit dan wel in poedervorm in een flacon of ampul. De totale hoeveelheid en/of de concentratie van het geneesmiddel in de doseervorm worden vermeld.

3 Indien het geneesmiddel in een bepaalde chemische verbinding aanwezig is, wordt dit eveneens vermeld. Farmacotherapeutische groep, waartoe het geneesmiddel behoort. Hierbij is zoveel mogelijk de indeling van het Farmacotherapeutisch Kompas aangehouden. Oplosmiddel Indien het geneesmiddel in poedervorm afgeleverd wordt, dient het preparaat eerst in een bepaald oplosmiddel te worden opgelost. In enkele gevallen wordt het oplosmiddel met het geneesmiddel bijgeleverd; dit wordt dan in de monografie aangegeven met de tekst: "(bijgeleverd)". Bereiden De wijze waarop en de hoeveelheid waarin het geneesmiddel, indien van toepassing, opgelost moet worden. Tevens wordt de eindconcentratie vermeld.

4 Transfernaalden om poeder voor injectie op te lossen, kunnen alleen worden gebruikt indien het oplosmiddel NaCl 0,9%, glucose 5% of NaCl/glucose is. Transfernaalden kunnen alleen worden gebruikt indien de gehele inhoud van de flacon of ampul dient te worden toegediend. Hiertoe dient eerst de transfernaald op het aanprikpunt van het infuus te worden gezet, vervolgens wordt met de andere kant van de naald de flacon met geneesmiddel aangeprikt. Door knijpen en zwenken wordt infuusvloeistof in de flacon gebracht en wordt het poeder opgelost; het opgeloste poeder wordt tenslotte via de naald in de infuusvloeistof gebracht. Toedieningsroute De wijzen waarop het geneesmiddel kan worden toegediend.

5 Indien het geneesmiddel in oplossing verder moet worden verdund, staat dit vermeld bij de betreffende toedieningswijze, waarbij de benodigde infuusvloeistof is aangegeven. De infuusvloeistoffen die de voorkeur hebben, zijn NaCl 0,9%, glucose 5% en de gebruikelijke combinatie NaCl met glucose, aangeduid als NaCl/glucose. Indien er geen hoeveelheden staan genoemd mag elke dosis aan het genoemde volume worden toegevoegd. Indien van toepassing is de duur van toediening van de geneesmiddeloplossing vermeld, zo nodig met een maximale toedieningssnelheid. In het algemeen wordt onder een kortlopend infuus verstaan in 15-30 minuten en onder een langlopend infuus 8-24 uur, tenzij een andere tijd is genoemd.

6 Hierbij is uitgegaan van gebruikelijke doseerhoeveelheden. Als een geneesmiddel als bolusinjectie en als kortlopend infuus mag worden toegediend wordt voor het kortlopende infuus een hoeveelheid infuusvloeistof van 100 ml aanbevolen. Bij vochtbeperking kan het geneesmiddel eventueel aan 50 ml infuusvloeistof worden toegevoegd, maar de onnauwkeurigheid van de toegediende dosis is groter omdat er relatief meer lucht in de zakjes van 50 ml zit en meer residu achterblijft. Voor een aantal geneesmiddelen is een protocol opgenomen voor het bereiden van een oplossing in een spuitenpomp. Voor spuitenpompen mag uit veiligheidsoverwegingen NIET van de vastgestelde concentratie worden afgeweken.

7 Bij de toedieningsroute wordt dan verwezen naar het protocol dat achteraan de monografie is opgenomen. Met uitzondering van de spuitenpompprotocollen, waar de gebruikelijke doseringen zijn vermeld, zijn in de monografie n geen doseringen opgenomen. Toedieningscategorie Aan het geneesmiddel met de daarbij behorende toedieningswijze is een indicatiestelling voor het gebruik van infuus- en spuitenpompen toegekend. Er is uitgegaan van het Handboek "Codering van geneesmiddelen voor Handboek Parenteralia VUmc geprint op 28 januari 2014 pagina 9 parenterale toediening" van het VU Ziekenhuis, opgesteld door de toetsingscommissie grensafbakening verpleegkunde-geneeskunde VU ziekenhuis, vierde uitgave, 1997.

8 Er is een indeling in vier categorie n gemaakt, respectievelijk A, B, C en D. Categorie A Middelen die met behulp van een injectiespuit rechtstreeks worden toegediend: intraveneus, intramusculair, subcutaan, intra-arterieel, intracardiaal etc. Categorie B Middelen die met een handgestuurd infuussysteem, dus zonder pomp, mogen worden toegediend. Indien de situatie dit vereist (bijv. volumebeperking, heveleffecten) kan het nodig zijn om middelen uit deze groep toe te dienen door middel van een infuus- of spuitenpomp. Categorie C Middelen die met behulp van een volume-gestuurde infuuspomp moeten worden toegediend. Categorie D Middelen die uitsluitend door middel van een spuitenpomp mogen worden toegediend, omdat een continue toedieningssnelheid vereist is.

9 Bij de keuze van Parenteralia die onder categorie D vallen heeft met name een korte eliminatiehalfwaardetijd (t1/2) en een smalle therapeutische breedte (verschil tussen therapeutische en toxische spiegel) een rol gespeeld. Een geneesmiddel kan in meerdere toedieningscategorie n ingedeeld zijn, bijvoorbeeld indien aanvankelijk een intraveneuze bolusinjectie als oplaaddosis gegeven wordt (categorie A) en vervolgens een onderhoudsdosering met behulp van een spuitenpomp wordt gegeven (categorie D). Houdbaarheid Er wordt in dit Handboek uitgegaan van de microbiologische houdbaarheid, tenzij deze langer is dan de chemische houdbaarheid. De maximale houdbaarheid voor het op de afdeling bereide geneesmiddel wordt in onverdunde en/of verdunde vorm vermeld.

10 Tevens wordt de bewaartemperatuur vermeld. 20 C komt overeen met kamertemperatuur, 4 C met koelkast. Indien er onder "Toedieningscategorie" alleen categorie A staat vermeld, wordt er van uitgegaan dat de injectiespuit direct voor toedienen wordt bereid. Bij het item "Houdbaarheid" wordt dan verwezen naar de houdbaarheid van de flacon of ampul door middel van "Zie vermelde datum en temperatuur op de verpakking". De hieronder gegeven houdbaarheden zijn de maximale houdbaarheden: Multidose flacon, injectieflacon na aanprikken Niet geconserveerd: - 12 uur bij 20 C of 24 uur bij 4 C Geconserveerd: - 24 uur bij 20 C - 1 maand bij 4 C Wanneer het onduidelijk is of een geneesmiddel al dan niet is geconserveerd, kan men contact opnemen met de apotheek.