Transcription of KÜRESELLEŞME VE KÜRESEL İŞLETMELER
1 KAD R HAS N VERS TES SOSYAL B L MLER ENST T S LETME ANAB L M DALI Y KSEK L SANS TEZ K RESELLE ME VE K RESEL LETMELER Haz rlayan Sinan AT K Tez Dan man Sel uk ZTEK stanbul -2007 ii Z Yirmici y zy l n sonlar na do ru ortaya kan k reselle me olgusu; ekonomik, sosyal, k lt rel, siyasal olmak zere bir ok alanda d nyay etkisi alt na alm t r. Bu al mada ncelikle k reselle menin kavramsal incelenmesi, k reselle meyi do runa fakt rler ve k reselle menin boyutlar ele al nacakt r. Daha sonra ise, k reselle meyle birlikte ortaya kan k resel i letmeler ve zellikleri ele al nd ktan sonra k reselle meye birlikte i letmelerde y netsel alanda ortaya kan yeni yakla mlar incelenecektir. Son olarakta k reselle meyle birlikte i letmelerin y netim fonksiyonlar ile i letmelerin temel fonksiyonlar , k resel i letmeler ba lam nda ele al nacakt r.
2 ABSCTRACT The phenomenon globalization, which was emerged towards end of the twentieth century, effected the woldwide on many areas such as social, economical, cultural and political subjecs. In this work, at first it is dealed with the meaning and dimensions of the globalization and the factors that made it emerge. Then, it is explained global companies and their characteristics which is emerged by globalization. Later, it is taken up new approachs that appeared on administrative subjects. Finally, administrative functions of the companies and its basic functions is analysed in context of global business. iii NS Z G n m zde d nya her alanda h zl bir de i im ya amaktad r. Bu h zl de i imin arkas nda yatan temel etken ise k reselle medir. K reselle me s recinin ortaya kmas nda temel dinamiklerden birisini olu turan bilgi, ileti im ve ula m teknolojilerindeki de i imler, hayat m z n bir ok noktas nda etkisini g stermekte, d nya genelinde ekonomik, sosyal ve k lt rel vb.
3 Bir ok alanda de i imleri ka n lmaz k lmaktad r. K reselle meyle birlikte ortaya kan h zl de i im s recine paralel olarak i letmeler de y netim felsefelerini, organizasyon yap lar n vb. i lev ve fonksiyonlar n yeni s rece g re uyarlamak zorunda kalm lard r. Bu al man n birinci b l m nde k reselle me s reci ele al narak k reselle menin a klamas ve tarihi geli imi, k reselle me olgusunun ortaya kmas ndaki nedenler, s recin yans malar ve sonu lar zerinde durulmu tur. kinci b l mde k resel i letmeler ve faaliyet y ntemleri etrafl ca ele al nd ktan sonra k reselle meyle birlikte i letmelerde y netsel alanda ortaya kan yeni kavram ve uygulamalara yer verilmi tir. al man n son b l m nde ise i letmelerin y netim fonksiyonlar ile i letmelerin temel fonksiyonlar k resel i letmeler ba lam nda ele al nm t r.
4 Bu al man n yap lmas nda tez yaz m s recinde fikirleri ve de erlendirmeleriyle al mama katk da bulunan tez dan man m Sel uk ztek ba ta olmak zere eme i ge en hocalar ma ve bu noktaya gelmemde eme i ge en de erli b y m Ya ar Atik e te ekk rlerimi sunar m. iv NDEK LER Z .. ii ABSCTRACT .. ii NS Z ..iii NDEK LER .. iv KISALTMALAR ..viii TABLOLAR .. ix EK LLER .. x G R .. 1 B R NC B L M K RESELLE ME VE K RESELLE ME S REC N N GENEL ER EVES 1. K RESELLE 3 Kavram olarak K reselle me ve Tarihsel 3 K reselle meyi Do uran Fakt rler .. 6 Sermayenin Serbest Dola m .. 6 Teknoloji 7 Teknoloji ve Bilgi Teknolojisi Alan ndaki Geli meler .. 8 K resel letmeler .. 9 K reselle menin Etkileri .. 10 K reselle menin Ekonomik Etkisi.
5 10 K reselle menin Siyasi 12 K reselle menin Teknolojik Etkisi .. 13 K reselle menin K lt rel Etkisi .. 15 K reselle menin Sosyal Etkisi .. 16 K RESELLE MEN N SONU 18 Bilgi teknolojileri ve Bilgi Toplumunun Olu mas .. 18 Sermayenin K reselle mesi .. 19 K reselle me Sonucu K resel Rekabetin Olu mas .. 21 Hizmet Sekt r n n nem Kazanmas .. 23 v K NC B L M K RESEL LETMELER VE K RESELLE MEYLE B RL KTE LETMELERDE Y NETSEL ALANDA ORTAYA IKAN YEN YAKLA IMLAR 2. K RESEL LETMELER VE N TEL KLER .. 24 K resel letmelerin Tan t m ve 24 K resel letmelerin Faaliyet Y ntemleri .. 26 hracat Yapma (D Sat m) .. 26 Franchising .. 26 Stratejik ttifaklar .. 28 Ortak Giri im (Joint Venture) .. 28 Lisans Anla mas ve Teknik Anla malar.
6 29 Do rudan D Yat r 30 Hisse Senedi Yat r mlar .. 31 K reselle meyle Birlikte letmelerde Y netsel Alanda Ortaya kan Yeni Kavram ve Uygulamalar .. 31 K lme ve Kademe Azaltma .. 31 Personeli G lendirme .. 33 De i im M hendisli i .. 34 Benchmarking (K yaslama) .. 37 renen 38 Toplam Kalite Y netimi .. 39 Reorganizasyon .. 42 nsan Kaynaklar Y netimi .. 43 D Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing) .. 47 NC B L M LETMELER N Y NET M FONKS YONLARINA VE TEMEL LETME FONKS YONLARINA K RESEL LETMELER EL EVES NDE B R BAKI 3. K RESELLE MEN N Y NET M FONKS YONLARINA ETK S .. 50 letmelerde Y netim Fonksiyonlar .. 50 Y netimin Planlama 50 Planlaman n Tan m ve 50 vi Planlaman n 51 Plan T rleri.
7 52 K reselle me ile Planlama Fonksiyonu Aras ndaki li ki .. 52 Y netimin rg tleme 54 rg t ve rg tleme Kavram .. 54 K resel letmelerde Yer Alan rg t 55 K resel letmelerde Uluslararas B l mlendirme .. 55 K resel A amadaki letmenin rg t 56 K resel Alana G re B l 57 K resel r ne G re B l mlendirme .. 58 Y netimin Y neltme Fonksiyonu .. 59 K resel letmelerde Y neltme Fonksiyonu .. 60 Y netimin Koordinasyon Fonksiyonu .. 61 K resel letmelerde Koordinasyon .. 62 Y netimin Denetim Fonksiyonu .. 63 K resel letmelerde Ba l ca Denetim Y 64 letmelerin Temel Fonksiyonlar na K resel letmeler Ba lam nda Genel Bir Bak .. 65 letmelerde Pazarlama Fonksiyonu .. 65 Pazarlaman n Tan m Ve Anlam.
8 65 Pazarlaman n Tarihsel Geli imi .. 66 Pazarlama Anlay nda Ya anan De i im .. 68 K resel Pazarlamaya Ge i A amalar .. 70 K resel Pazarlama Stratejisi .. 72 K resel letmelerde retim Politikalar .. 75 K resel letmelerde retim Anlay .. 75 retim Anlay nda De i 76 Kitle retiminden Esnek retime Ge i .. 77 K resel letmelerde retim Y ntemleri .. 78 K resel letmelerde retim .. 81 K resel letmelerde Personel Politikalar .. 82 Personel Kavram ve Personel Y netimi .. 83 vii Personel Y netiminden nsan Kaynaklar Y netimine Ge i .. 84 Personel Planlamas nda K reselle menin Etkisi .. 85 K resel Nitelikli Personel Se imi .. 86 nsan n Artan nemi ve E itimi .. 87 K resel letmelerde Finans 88 K resel Finans Kavram ve Finansal K reselle 88 Finansal Piyasalarda K reselle menin Tarihsel Geli imi.
9 90 Finans n K reselle mesinin 91 SONU .. 93 B BL YOGRAFYA .. 99 viiiKISALTMALAR ABD : Amerika Birle ik Devletleri AET : Avrupa Ekonomik Toplulu u AB : Avrupa Birli i AR-GE : Ara t rma-Geli tirme AT : Avrupa Toplulu u GSY H : Gayri Safi Yurti i Has la GO : Geli mekte Olan lke BF : ktisadi dari Bilgiler Fak ltesi IMF : Uluslararas Para Fonu NAFTA : Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anla mas NATO : Nort Atlantic Treaty Organizasyon OECD : ktisadi birli i Kalk nma rg t SBF : Siyasal Bilgiler Fak ltesi : T rkiye Cumhuriyeti TKY : Toplam Kalite y ntemi nv. : niversite Bkz. : Bak n z ev. : eviren Vb : Ve Benzeri : Tarih Yok : Ad Ge en Eser : Ad Ge en Makale Der. : Derleyen s.
10 : Sayfa ixTABLOLAR Tablo 1 OECD lkelerinde AR-GE Harcamalar (GSMH n n Y zdesi Olarak) (2002).. 12 Tablo 2 Kalitenin De i en Kavram .. 39 Tablo 3 nsan Kaynaklar Y netimi ve Personel Y netimi Aras ndaki 44 Tablo 4 D Kaynaklardan Yararlanman n Yararlar ve Sak ncalar .. 46 Tablo 5 T rkiye nin Bilim ve Teknoloji G 81 x EK LLER ekil 1 : Uluslararas B l m Yap lanmas .. 54 ekil 2 K resel rg t 55 ekil 3 K resel Alan B l mlenmesi (Co rafi B l mleme).. 56 ekil 4 r ne G re B l 57 ekil 5 Pazarlama Anlay ndaki De i 69 G R G n m ze kadar insanl k tarihi yaz devrimi, tar m devrimi, sanayi devrimi ve bilgi devrimi olmak zere d rt b y k devrime tan kl k etmi tir. Ortaya kt klar zamanlar farkl olmakla beraber ya anan bu devrimlerin her biri, insanl k medeniyetine ok b y k de erler katm t r.
