Lökositoz: Sebebini Nas›l Anlar›m? - thd.org.tr

1 L kositoz: Sebebini Nas l Anlar m? G ls m ZET. Ankara E itim ve Ara t rma Hastanesi Hematoloji Klini i efi Yeti kinlerde normal l kosit say s 4400- Lenfositik L kositoz: Toplam l kosit say s n n, 11000/uL aras ndad r ve yakla k %60' olgun mutlak lenfosit say s n n 4 000/uL zerinde olma- n trofildir. s na ba l 11 000/uL zerinde olmas d r. Normal l kosit say s varl nda mutlak lenfosit art len- L kositoz l kosit say s n n ortalaman n iki fositozdur. standart sapma zerinde ya da yeti kinde 11. 000/uL zerinde olmas olarak tan mlan r. Lenfositik l kositoz enfeksiyonlara (Enfeksiyoz monon kleoz, bo maca gibi) veya lenfoproliferatif L kositoz en s k mutlak n trofil say s n n art- hastal klara ba l olabilir (Tablo 2). mas na ba l d r. Ancak mutlak lenfosit, eozinofil, monosit ve ok nadiren bazofil art na da ba l Monositik L kositoz: Toplam l kosit say s n n olabilir. L kositoz tan m ya a ve topluma ba l mutlak monosit say s n n 800/uL zerinde olmas - n trofil, lenfosit, monosit ve eozinofil ortalamalar - na ba l 11 000/uL zerinde olmas d r.

2 Akut ve na g re yap lmal d r. kronik l semilerin monositik varyantlar nda, akut bakteriyel enfeksiyon veya tuberk lozda g r lebi- L komoid reaksiyon: L semi d nedenlerle l - lir (Tablo 3). kosit say s n n 50 000/uL zerine kmas olarak tan mlan r. Eozinofilik L kositoz: Mutlak eozinofil say s n n 450/uL zerinde olmas na ba l l kosit say s n n N trofilik L kositoz: L kosit say s n n 11. 11 000/uL zerinde olmas d r. Kronik l semiler, 000/uL zerinde, mutlak n trofil say s n n ortala- solid t m rler, parazit enfestasyonu, allerjik reak- man n iki standart sapma zerinde (yeti kin i in 7. siyonlar ve nterl kin 2 tedavisini takiben g r le- 700/uL zerinde) olmas d r. Mutlak n trofil say s . bilir (Tablo 4). (MNS): Bazofilik L kositoz: Mutlak bazofil say s n n MNS = L kosit say s x % ( n trofil + band) /100. 200/uL zerinde olmas na ba l l kosit say s n n form l ile hesaplan r. 11 000/uL zerinde olmas d r.

3 Ok nadirdir ve N trofil say s yeni do anda de i kenlik g ste- akut veya kronik l semilerin bazofilik veya mast rip ortalama 11 000/uL (6 000 26 000/ul )'dir. lk h cre varyantlar nda g r l r. 12 saatte l kosit say s 38 000 /uL'ye dek y kse- lir. 1 haftada l kosit say s d er ve n trofil haki- N trofili miyeti vard r. 2. hafta ile 5-6 y l aras form lde len- fositler hakimdir (1). L kositoz en s k n trofilik komponentin artma- s na ba l oldu u i in n trofili ile l kositoz genelde N trofilik l kositoz primer veya sekonder ne- e anlaml kullan l r. denlere ba l olabilir (Tablo 1). 99. ZET G. L kositoz: Sebebini Nas l Anlar m? ekil 1. N trofili nedenleri ve mekanizmas . Perifer kandaki n trofil say s e itli kompart- la ma regule edilir. N trofil yap m inflamatuar manlar aras ndaki dengeyi yans t r. Kemik ili inde uyar varl nda artar. Baz al malarda n trofil mitoz, maturasyon ve depo havuzu vard r.

4 Kemik yap m n n negatif feedback ile d zenlendi i g ste- ili i d nda dola m, marjinasyon ve doku havuzu rilmi tir. N trofillerin spesifik gran llerinde bulu- vard trofiller kemik ili inden kana, buradan nan Laktoferrin monositlerin b y me fakt r re- dokulara hareket ederler. Tam kan say m yap ld - timini bask layarak n trofil yap m n azalt r. nda sadece dola mdaki transit halindeki n tro- filler say l g re n trofili: N trofillerin kemik ili inden sal n m k smen anla labilmi tir. Endotoksin, glikokortikoidler, ke- 1-Kemik ili inde yap m n artmas na; motaktikler( rn. C5a), sitokinler (TNF-alfa gibi) ve 2-Kemik ili inden sal n m n h zlanmas na; e itli androjenler n trofil sal n m n ind klerler. 3-Kandan dokulara n trofil ge i inin azalma- s na; Kemik ili indeki deponun sal nmas ile dola m- 4-Marjinasyon havuzundaki n trofillerin dola- daki n trofil say s 4-5 saatte 2-3 kat na kabi- ma ge mesine ba l olu ur ( ekil: 1).

5 Mdaki n trofillerin yar s vaskuler endote- le tutunmu tur ve stres an nda dakikalar i inde N trofiller eritrosit, megakaryosit, eozinofil , ba- dola ma sal n rlar (2). zofil ve monositlerle birlikte ayn progenit rden ge- li ir. Progenit r n proliferasyonu IL-3 ve GM-CSF. taraf ndan stimule edilir. G-CSF taraf ndan olgun- 100 XXX. Ulusal Hematoloji Kongresi III. Hematoloji lk Basamak Kursu L kositoz: Sebebini Nas l Anlar m? ZET G. Tablo 2. Lenfositoz nedenleri Tablo 1. N trofili nedenleri: 1. Reaktif Lenfositoz Yalanc . Trombosit k mele mesi Monon kleozis sendromlar . Krioglobulinemi (Epstein Barr virus, Sitomegalovirus, toxoplasma gondii, Primer H V, herpes simplex tip VI, rubella virus, adenovirus, Herediter n trofili hepatit). Kronik idiopatik n trofili Akut infeksiy z lenfositoz Myeloproliferatif hastal klar(KML ,KNL,PV gibi) Bordatella pertussis Familyal myeloproliferatif hastal klar Kronik inat lenfositoz (Otoimm n hastal klar, kanser, Konjenital anomaliler ve l komoid reaksiyon sigara, Down Sendromu kronik inflamasyon, hiposplenizm, postsplenektomi, L kosit Adezyon eksikli i sarkoidoz, timoma).

6 Sekonder Akut stres lenfositozu (Akut kalp yetmezli i, septik ok, Enfeksiyon,inflamasyon hipersensitivite reaksiyonlar , travma, orak h cre krizi, Stres (fizik, emosyonel,a r egzersiz). cerrahi, status epilepticu ). Myokard infarkt s . 2. Primer Lenfositoz Sigara la lar (Glikokortikoidler,epinefrin,Lityum,ATRA , G-CSF,GM- Lenfositik malignansiler (Akut lenfositik l semi, kronik CSF) lenfositik l semi, prolenfositik l semi, t yl h creli l semi, Solid T m rler eri kin T h creli l semi, b y k gran ler lenfositik l semi). S cak arpmas . Kemik ili i stimulasyonu (Hemoliz gibi). Anlam belirlenemiyen monoklonal B h cre lenfositoz Aspleni ve hipospleni nat poliklonal B h cre lenfositozu L kositozu Olan Hastay De erlendirme Normal varyasyon: Toplumda % oran n- da sa l kl bireylerde l kosit say s 11 000/uL ze- 1-Periferik yayma de erlendirilerek l kositoz ta- rinde olabilir. L kositoz nedeni ara t r l rken bu da n s do rulanmal ve yalanc l kositoz ekarte edil- g z n ne al nmal d r.

7 Melidir. 2-Periferik yayma ile artan l kosit alt grubu ve Yalanc l kositoz:G n m zde hemen heryerde maturasyonu belirlenmelidir. kullan lan otomatik kan say m cihaz ile kan rne- indeki problemler veya e itli hastal klara ba l 3-Ayr nt l yk ile n trofili nedeni ara t r lmal - l kosit say s yanl y ksek bulunabilir. d r (Tablo 1). Trombosit k mele mesi sonucu l kosit say s Aktif inflamasyon ve enfeksiyon y ksek bulunabilir: Sigara i imi (Hafif n trofilinin en s k nedenle- rinden biridir.). a) Antikoagulan yetersiz ise trombosit k mele- Gebelik ve do um rinin l kosit gibi say lmas sonucu yalanc l kosi- Daha nce tan konmu hematolojik hastal k- toz ve trombositopeni saptan r. lar Anksiete, depresyon,emosyonel stres varl . b) Normal bireylerin yakla k % inde izlenen veya tedavisi EDTA ba ml aglutininler trombosit k mele mesi- A r egsersiz, ne yol a ar. EDTA yerine Heparin veya Sitrat kul- Yak n zamanda elektrik arpmas , cerrahi ve- lan larak problem z lebilir (3).

8 Ya travma Krioglobulinemi varl nda ken partik llerin N trofil y kselmesine yol a an nonhematolo- b y kl ne ba l olarak l kosit say s 50000/uL, jik hastal klar (eklampsi, hipertroidi ,Cushing). trombosit say s 2 kat y ksek bulunabilir. Bu etki Splenektomi veya bilinen aspleni rnek so uduk a artar, v cut s s na y kselince Aile yk s . kaybolur (4). Yak n zamanda a veya y lan sokmas a s n- dan sorgulanmal d r. Eritroblast ve par alanmayan eritrosit oldu- unda l kosit say s y ksek okunur. la lar: Hastan n kulland t m ila lar so- XXX. Ulusal Hematoloji Kongresi 101. III. Hematoloji lk Basamak Kursu ZET G. L kositoz: Sebebini Nas l Anlar m? malign hastal klarda ve kemik ili inin toparlanma Tablo 3. Eozinofili nedenleri d neminde artar. Asemptomatik hastada ikisinin Allerjik Hastal klar: Astma, allerjik rinit, atopik dermatit, rtiker varl esansiyel trombositozu akla getirir. la lar: L-2,karbamezapin,maprotilin, Enfeksiyonlar: Parazitler (doku invazyonu olanlar), bakteriler Trombositopeni: N trofili ve trombositopeni bir- (k z l, tuberk loz), klamidya, fungal (koksidiomikozis).

9 Cilt hastal klar : eksema, psoriazis, pemfigus vulgaris, likteli i en s k sepsiste g r l r. Birlikte dissemine Kollajen doku hastal klar :romatoid artrit, PAN, SLE, skleroder- intravask ler koag lasyon olabilir veya olmayabi- ma,dermatomyozit lir. Periferik yaymada n trofilik seride sola kayma, Pulmoner hastal klar:bron ektazi , kistik fibroz, L fler toksik gran lasyon, D hle cisimci i ve sitoplazmik Sendromu Hepatit: kolestatik vakuolller g r l r. Malign hastal hastal ,kutan z T h creli lenfoma,l semi( ) Hemen tan s konmas gereken ve tedavi edil- myeloproliferatif hastal klar,MDS, solid t m rler mezse fatal olan iki klinik tablo trombotik trombo- mmun yetmezlik: hiper g E, GVHD, g A eksikli i sitopenik purpura (TTP) ve hemolitik remik send- Endokrin hastal klar: Adrenal yetmezli i Renal hastal k: nterstisiel nefrit romda (H S) n trofili ve trombositopeni yan nda diopatik:Hiper eozinofilik sendrom (HES) retik lositoz, par alanm eritrositler ve b y k trombositler mevcuttur.

10 TTP-H S'lu hastalar n %50'sinde n trofiller 20 000/uL zerine kabilir rulmal d r. Baz ila lar n trofiliye yol a abilir. (Tab- ve bu ocuklarda k t prognozla ili kili olabilir (5). lo:1) Bunun d ndakilerde e er n trofili ila la bir- likte ba lad ysa yan etkileri a s ndan ara t r lma- Eritroblast varl : Primer hematolojik hastal k l d r. olmaks z n periferik yaymada n trofili ve eritrob- last birlikteli i s kl kla septik okta izlenir 4-Enfeksiyon, inflamasyon ve malign hastal kla- r ekarte etmek i in ayr nt l fizik muayene yap lma- N trofili ve eritroblastla birlikte g zya h cresi l d hastal klar n varl na ait bulgular: ve erken gran lositer seri h cresi varsa L koerit- roblastik reaksiyon olarak adland r l r ve fibrozis, Ate , malign ve gran lamatoz hastal klar gibi kemik ili- Hipotansiyon, ok, ta kardi, hipotermi (a r ini infiltre eden durumlarda g r l r sepsis). Abse veya herhangi bir b lgede enfeksiyon Sola kayma: Bant h creleri 700/uL zerinde varl , olunca sola kayma olarak tan mlan r Enfeksiyon- Abdominal hassasiyet, larda metamyelositlere kadar gen formlar perifer- Pulmoner konsolidasyon veya plevral ef zyon de bulunabilir (6,7).