Lastechnische Normen… een update! - …

1 Lassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 20161 Lastechnische update! 2 Programma! Stand van zaken EN 1090 Er komt volgend jaar een nieuwe 1090-2! De belangrijkste wijzigingen. Lasmethodekwalificatie, nieuwe ISO 15614-1 ook volgend jaar?! De belangrijkste wijzigingen. ISO/DIS 15612:2016 Recente belangrijke wijziging Laspersoneel! ISO 9606-1 Lasserskwalificatie Eindelijk erkenning door drukapparatuur regels? ISO 14731 Lascoordinatie Grote veranderingen op komst in 2017! Vragen?(C) Henk Bodt, 2016 Lassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 20162De EN 1090-24 Onlangs is de termijn voor het indienen van de tweede FDIS (laatste ontwerp dat ter commentaar gaat gedurende twee maanden) met negen maanden verlengd. Te veel commentaar te ! Dit betekent dat we uiterlijk 26 oktober 2017 de volgende FDIS kunnen verwachten!

2 (C) Henk Bodt, 2016 StaalconstructiesLassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 201635 Snijden (1)Naast de oude tekst: Er moeten vier proefstukken zijn geproduceerd van het basisproduct dat met het proces moet zijn rechte snede van het dikste basisproduct; rechte snede van het dunste basisproduct; scherpe hoek van een representatieve dikte; boog van een representatieve dikte. Nu ook:Een nieuwe informatieve Annex D is toegevoegd die richting geeft aan een procedure voor het beoordelen van de mogelijkheden van een thermisch snijproces.(C) Henk Bodt, 20166 Snijden (2)Processen die lokale hardheden kunnen veroorzaken, moeten op hun toepasbaarheid worden koolstofstaal S460 en indien gespecificeerd voor andere staalsoorten, mag de hardheid van gesneden kanten niet meer bedragen dan 450 (HV10).

3 (C) Henk Bodt, 2016 Lassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 201647 Bij richten met de brander, moet de maximale staaltemperatuur en de afkoelingsprocedure beheerst worden. Er moet altijdeen methodebeschrijving worden gemaakt. Met minimaal (was: alleen voor EXC3 en EXC4): maximale staaltemperatuur en afkoelingsmethode; methode van verwarmen; methode gebruikt voor temperatuurmetingen; aanduiding van personeel dat bevoegd is om methode toe te passen. Procedure moet worden gekwalificeerd op basis van sterkte-, taaiheids-en hardheidsproeven. Eisen en aanbevelingen voor warm en koud vervormen en vlam richten van staal moet worden gedaan volgens de relevante productnormen en de CEN/TR met de brander(C) Henk Bodt, 20168 Bij EXC2, EXC3 en EXC4: gekwalificeerde WPSverplicht. Alle hechtlassen die niet worden opgenomen in uiteindelijke las moeten verwijderd worden.

4 Hechtlassen die in uiteindelijke las zullen worden opgenomen moeten geschikte vorm hebben en worden gelegd door gekwalificeerde lassers. Hechtlassen moeten vrij zijn van lasfouten en moeten v r het uiteindelijke lassen zorgvuldig worden gereinigd. Gescheurde hechtlassen moeten worden (C) Henk Bodt, 2016 Lassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 201659 Uitvoeringsklassen nu naar Annex C van EN 1993-1-1/A1:2014 EXC1 t/m EXC3 (eenvoudig kritisch) EXC4 is gebaseerd op EXC3 met aanvullende project-specifieke eisen. Wordt bepaald door: Gevolgklassen (ConsequenceClass, CC) Productiecategorie n (ProductionCategory, PC) Gebruikscategorie n (Service Category, SC) (C) Henk Bodt, 201610 Henk Bodt, 2016 Hoewel er geen specifieke eisen voor WPS-en volgens de EN ISO 15607 in EN ISO 3834-4 staan, moeten er voor EXC 1 werkinstructies worden gebruikt waarin lasproces en lastoevoegmateriaal worden en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 2016611 Henk Bodt, 2016 Toegepaste lasprocessen niet langer beperkt door de EN 1090-2!

5 (zie EN ISO 4063)Geldigheid lasmethodekwalificatiesExtra eisen bij hoeklassen in materialen met hogere sterkte. Speciale voorzieningen voor undermatched is lasmethodekwalificatie onbeperktgeldig, in de EN 1090 ten aanzien van lasprocessen die langdurig NIET in gebruik zijn, zijn vervallen!12 Henk Bodt, 2016 Shop primerBij het lassen op shop primers, moeten lasmethodeproeven worden uitgevoerd op de maximaal toegestane dikte van de primer (nominaal + tolerantie) en volgens EN ISO 17652-2. Shop primers moeten hun lasbaarheid aantonen volgensEN ISO 17652-1 tot EN ISO en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 2016713 Henk Bodt, 2016 LassersLassers ALTIJD kwalificeren conform EN-ISO 9606-1 (algemeen).Voor EXC1, moeten de lassers worden getest volgens )[iedere 3 jaar opnieuw] of )[2 jaar mits ] van EN ISO 9606-1:2013.

6 Dito voor de welding operators volgens ) of ) van EN ISO 14732 ) voor EXC1 (ook) NIET geaccepteerd!14 Henk Bodt, 2016 LascoordinatieVooralsnog ongewijzigd ten opzichte van de op dit moment geldende versie van de EN (mm) EXC Staal (Staalgroep) Referentienorm t 25 a 25 < t 50 b t>50 S235 t/m S355 ( , , ) EN 10025-2 EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-5, EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1 B S C c EXC2 S420 t/m S700 ( , 2, 3) EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-6 EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1 S C d C S235 t/m S355 ( , , ) EN 10025-2 EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-5, EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1 S C C EXC3 S420 t/m S700 ( , 2, 3) EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-6 EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1 C C C EXC4 Alle Alle C C C a Kolomvoetplaten en kopplaten 50mm b Kolomvoetplaten en kopplaten 75mm c Voor staal tot en met S275 is niveau S voldoende d Voor staal N, NL, M en ML is niveau S voldoende Lassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 2016815 Henk Bodt, 2016 OnvolkomenhedenTenzij anders aangegeven, gelden de volgende acceptatiecriteria voor EXC1, EXC2 en EXC3, volgens EN ISO 5817:2014, (behalve onjuist aangevloeide las" (505) en "bindingsfout" (401) die niet in beschouwing worden genomen).

7 Elke andere eis gespecificeerd voor de las-geometrie moet wel in beschouwing worden )EXC1 kwaliteitsniveau D behalve C voor onvoldoende keelhoogte (5213);b)EXC2 kwaliteitsniveau C behalve D voor "Overlap" (506), arcstrike" (601) en Eindkrater" (2025) en kwaliteitsniveau B voor onvoldoende keelhoogte (5213);c)EXC3 kwaliteitsniveau Henk Bodt, 2016 Onvolkomenheden bij vermoeiingsbelastingVoor EXC2, EXC3 en EXC4, in aanvulling op de criteria die in de desbetreffende paragraaf worden gespecificeerd, de acceptatiecriteria voor lassen kunnen worden gespecificeerd volgens Annex C van de EN ISO 5817:2014 als volgt:(DC = Detail Category uit de EN 1993-1-9)DC < 63: Kwaliteitsniveau C 63 ( ISO 5817-C63 );63 < DC 90: Kwaliteitsniveau B 90 ( ISO 5817-B90 )(Alleen voor EXC3 of EXC4);90 < DC 125: Kwaliteitsniveau B 125 ( ISO 5817-B125 )(Alleen voor EXC3 of EXC4).

8 EN ISO 5817 beschrijft in Tabel C1 deze eisen in en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 2016917 Henk Bodt, 2016 Type-testing nieuwe WPS-enVoor de eerste 5 lassen gemaakt aan de hand van een nieuwe WPSvolgens de EN ISO 15609, moet aan de volgende eisen worden voldaan: Het kwaliteitsniveau B is vereist om de toepassing van de WPS in de productie aan te tonen; De minimale inspectielengte bedraagt 900 nieuw: introductie van InspectionClasses Mag worden toegepast om specifieke lassen aan te duiden voor inspectie. Een las-inspectieklasse ( Weld inspectionclass [WIC]) is een instrument om de omvang (methode en percentage) van aanvullend onderzoek voor een kritische lasverbinding aan te duiden. Dit kan van voordeel zijn vanuit veiligheid of economisch perspectief, omdat onnodige inspectie en reparatie moet worden Henk Bodt, 2016 NDO eisenVersoepelde eisen voor EXC aangepaste tabel (uiteraard) Routinematige (standaard) eisenEN ISO 5817 Kwaliteits niveau D, algemeenEN ISO 5817 Kwaliteits niveau C, algemeenEN ISO 5817 Kwaliteits niveau BEN ISO 5817 met specifieke criteria voor ge dentificeerde Eisen voor vermoeiingNiet van toepassingEN ISO 5817:2014 Annex CLassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 201610De lasmethodekwalificatie20(C) Henk Bodt, 2016De lasmethodekwalificatie Van EN 288-3 in 1992 naar ISO 15614-1 vandaag (nu nog de 2004 versie) en ISO 15614-1 Planning: FDIS eind 2016, norm beschikbaar eind 2017.

9 Nog maar een paar hobbels te en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 20161121(C) Henk Bodt, 2016 Grootste veranderingen:2 kwalificatie levels: Level 1 = ASME IX benadering. Level 2 = ISO 15614-1 benadering op basis van eerdere WPQR sblijven geldig met het geldigheidsgebied van de oude WPQR smoeten worden gelast volgens de geldende (dus nieuwe) norm voorziet in upgrading van oude WPQR s22(C) Henk Bodt, 2016De norm is geldig voor: Productie lassen; Reparatie lassen; Butteren (Opbouwen naad flanken bij grote vooropeningen), (cladden is ondergebracht in ISO 15614-7).Level 1 kwalificeert alleen level 2 kwalificeert level 2 n er geen level gespecificeerd in een contract, dan is automatisch level 2 van en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 20161223(C) Henk Bodt, 2016De voornaamste veranderingen: Verscheidene verbeteringen in ligging en het uitnemen van proefstaven.

10 Voor verbindingen in ongelijksoortige materialen moeten kerftaaiheidsproeven worden uitgevoerd voor elke HAZ (in beide materialen). De waarden moeten overeenkomen met de eisen van het laagste materiaal. Per kerf locatie mag een afzonderlijke waarde onder de minimale gemiddelde waarde als aangegeven liggen, mits deze ten minste 70% van die waarde heeft. Nieuwe tabel met acceptatie niveaus voor onvolkomenheden. Henk Bodt, 201624 Lassen en normen, 201622-11-16(C) Henk Bodt, 20161325(C) Henk Bodt, 2016 Nog meer veranderingen:Als de NDO resultaten acceptabel zijn, maar er op het macro oppervlak een niet acceptabele indicatie wordt waargenomen dan mogen er twee aanvullende macro s uitgenomen worden. (Zo dicht mogelijk bij originele locatie)Als een werkstuk faalt met NDO en het is aanwijsbaar een lassersfout, dan mag het mechanisch beproeven doorgezet worden, wel bewijsmateriaal bij de rapportage er ge soleerde hoge hardheden worden waargenomen, en de resterende mechanische beproevingen zijn acceptabel dan kunnen deze waarden worden geaccepteerd.