Metoda studium przypadku w pracach badawczych …

1 R d o: Matejun M., Metoda studium przypadku w pracach badawczych m odych naukowc w z zakresu nauk o zarz dzaniu, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeci skiego", nr 666 - "Problemy Zarz dzania, Finans w i Marketingu", nr 19/2011, s. 203-213. 203 MAREK MATEJUN Politechnika dzka Metoda studium przypadku W pracach badawczych M ODYCH NAUKOWC W Z ZAKRESU NAUK O ZARZ DZANIU [ Po wi cej publikacji zapraszam na ] Wprowadzenie Badania z zakresu nauk o zarz dzaniu mog by prowadzone r nymi metodami naukowymi, pozwalaj cymi na uzyskiwanie wynik w zar wno o charakterze ilo ciowym, jak r wnie jako ciowym.

2 W ramach prac badawczych mo na wykorzystywa szeroki zakres metod, technik i narz dzi badawczych , a ich szczeg owy dob r powinien by dokonany celowo i zaplanowany z uwzgl dnieniem mi dzy innymi takich zmiennych, jak temat, cel i zakres pracy, czy specyfika i wielko pr by badawczej. Obecnie w naukach o zarz dzaniu wa nym trendem staje si wykorzystywanie metod jako ciowych, pozwalaj cych na bardziej precyzyjne uchwycenie specyfiki zjawisk i uwzgl dniaj ce wp yw zmiennych niemierzalnych lub trudno mierzalnych na procesy zarz dzania wsp czesnymi organizacjami. Jedn z metod badawczych , zaliczanych do grona metod jako ciowych stanowi studium przypadku .

3 Metoda ta mo e by z powodzeniem stosowana w pracach badawczych prowadzonych przez m odych naukowc w z zakresu nauk o zarz dzaniu. Stykaj c si z praktyk gospodarcz mog oni za pomoc metody monograficznej bada mi dzy innymi konkretne przedsi biorstwo lub organizacje innego typu, ich otoczenie, a tak e funkcje lub procesy w ramach dzia alno ci konkretnej kom rki organizacyjnej, czy zespo u projektowego. Bior c to pod uwag jako cel artyku u wyznaczono prezentacj zakresu i efekt w wykorzystania metody studium przypadku w pracach badawczych prowadzonych przez m odych naukowc w z zakresu nauk o zarz dzaniu.

4 Realizacji r d o: Matejun M., Metoda studium przypadku w pracach badawczych m odych naukowc w z zakresu nauk o zarz dzaniu, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeci skiego", nr 666 - "Problemy Zarz dzania, Finans w i Marketingu", nr 19/2011, s. 203-213. 204 celu pracy po wi cono badania empiryczne prowadzone na grupie m odych asystent w, adiunkt w oraz doktor w habilitowanych, kt rzy wykorzystuj metod monograficzn w prowadzonych przez siebie badaniach empirycznych. 1. Mo liwo ci i ograniczenia wykorzystania metody studium przypadku w pracach badawczych prowadzonych przez m odych naukowc w Realizacja r norodnych cel w poznania naukowego prowadzi ma do opisu rzeczywisto ci, jej wyja nienia oraz/lub do przewidywania zaj cia nowych stan w rzeczy, co z kolei warunkuje realizacj podstawowych funkcji nauki, a wi c funkcji opisowej, wyja niaj cej oraz prognostycznej1.

5 Realizacja tych zada wymaga zag bienia si nie tylko w wiat konstrukt w teoretycznych, ale r wnie zmierzenia si z obszarem fakt w empirycznych, w kt rym badacz dzia a jako eksperymentator, czego wyrazem jest prowadzenie bada empirycznych. Bowiem w a nie konfrontacja bada teoretycznych i empirycznych prowadzi do rozwoju ka dej dziedziny nauki2. W procesie badawczym wyr ni mo na dwa zasadnicze podej cia: nomotetyczne, kt rego celem jest formu owanie og lnych praw i zasad naukowych w oparciu o reprezentacyjne, wielopodmiotowe badania oraz podej cie idiograficzne, kt rego celem jest prezentacja i wyja nianie jednostkowych fakt w i zdarze.

6 W podej ciu idiograficznym u yteczn metod (okre lan niekiedy r wnie jako ciow lub nie-statystyczn strategi badawcz 3) mo e by studium przypadku . Traktuje si j najcz ciej jako szczeg owy opis rzeczywistego obiektu, zjawiska czy procesu, przeprowadzony w celu wyja nienia przyczyn, rezultat w i uwarunkowa wyst powania danego procesu lub funkcjonowania pewnego obiektu w okre lonych warunkach4. W zwi zku z tym okre la si j jako metod monograficzn , analiz indywidualnego przypadku , case study, a swoim charakterem nawi zuje ona do 1 J. Brzezi ski, Metodologia bada psychologicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s.

7 30-33. 2 S. Sudo , Nauki o zarz dzaniu. W z owe problemy i kontrowersje, Wydawnictwo Dom Organizatora , Toru 2007, s. 68. 3 np. J. Dul, T. Hak, Case Study Methodology in Business Research, Butterworth-Heinemann, Oxford 2008, s. 3-6. 4 S. Lachiewicz, M. Matejun, Studia przypadk w karier mened erskich absolwent w Politechniki dzkiej, w: Kszta cenie mened er w na uczelni technicznej, red. I. Staniec, Wydawnictwo P , d 2010, s. 88. r d o: Matejun M., Metoda studium przypadku w pracach badawczych m odych naukowc w z zakresu nauk o zarz dzaniu, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeci skiego", nr 666 - "Problemy Zarz dzania, Finans w i Marketingu", nr 19/2011, s.

8 203-213. 205 idei bada etnograficznych, prowadzonych w realnym wiecie z wykorzystaniem interakcji z podmiotem badanym. Nie oznacza to jednak, e mo e by ona wykorzystywana wy cznie w realistycznym podej ciu badawczym. Mo e by bowiem r wnie u yteczna w przypadku stanowiska pozytywistycznego, krytycznego lub konstruktywicznego5, przede wszystkim w przypadku zaanga owania badacza jako uczestnika odkrywaj cego otaczaj cy wiat. Metoda studium przypadku wpisuje si zatem przede wszystkim w nurt metodologii interpretatywnej i indukcyjny charakter nauk o zarz dzaniu6 wspieraj c realizacj postulatu tzw.

9 Eklektyzmu metodologicznego 7, wzbogacaj c proces badawczy i przyczyniaj c si do zapewnienia efektywno ci poznawczej i pragmatycznej. Jednocze nie mo e ona zapewnia realizacj postulatu triangulacji metodologicznej zak adaj cego konieczno stosowania r nych wzajemnie koryguj cych si i weryfikuj cych metod badawczych8. W procesie badawczym realizowanym metod studium przypadku wykorzystywane mog by bowiem r norodne metody, techniki i narz dzia. Do u ytecznych metod mo na tutaj zaliczy metod badania dokumentacji, obserwacj , metod wywiadu i/lub metod bada ankietowych9.

10 Prawid owe przeprowadzenie procesu badawczego z wykorzystaniem tego podej cia pozwala na przedstawienie bardziej dok adnego i g bokiego obrazu badanej rzeczywisto ci, wyja nienie r de i uwarunkowa okre lonych zjawisk, a tak e oparcie si na g bszych relacjach pomi dzy badaczem i obiektem badanym. Z drugiej strony wykorzystanie metody studium przypadku wi e si z takimi ograniczeniami, jak: 5 zob. szerzej: P. Banaszyk, Status nauk o zarz dzaniu, w: Podstawy metodologiczne prac doktorskich w naukach ekonomicznych, red. M.