Modern Dönel Kavşaklar için önerilen Tasarım Esasları

1 KARAYOLU TASARIMI RAPORU Ek 2 Modern D nel Kav aklar i in nerilen Tasar m Esaslar Haziran 2000 SweRoad TRAF K G VENL PROJES Ankara Trafik G venli i Dan manl k Hizmetleri Karayolu Tasar m Raporu 1/17 Haziran 2000 Ek 2 indekiler Sayfa 1 Giri 2 Ama 2 Terminoloji 2 Modern kav aklar n genel tan m 3 G venlik performans 6 2 nerilen tasar m esaslar 7 Modern kav aklar n kullan m 7 Temel tasar m 8 Detayl tasar m 12 3 rnekler 15 ehird ndaki tek eritli d nel kav ak 15 ehird ndaki iki eritli d nel kav ak 16 ehiri inde yaya ge i i bulunan tek eritli d nel kav ak 17 SweRoad TRAF K G VENL PROJES Ankara Trafik G veli i Dan manl k Hizmetleri Karayolu Tasar m Raporu 2/17 Haziran 2000 Ek 2 1 Giri Ama Bu rapor; Modern kav aklar n genel tasar m ve g venlik performans n n k saca tan mlanmas n , T rkiye 'deki Modern d nel kav aklar n tasar m esaslar na ili kin bir neri sunulmas n ama lar.

2 Rapor g venlik hususlar zerinde odaklanmaktad r. Ayr ca, gelecekteki esaslara dahil edilmesi gereken, rne in kapasite, gecikme hesaplamalar ile enine e im ve drenaj n tasarlanmas gibi bir ka husus da bulunmaktad r. Ama ; Modern d nel kav aklar n, yeni ve kapsaml T rk tasar m esaslar na standart kav ak tipi olarak dahil edilmesidir. Bununla birlikte yeni tasar m esaslar n n haz rlanmas uzun bir s re tir. nerilen tasar m esaslar n n T rkiye artlar na uygun hale getirilerek T rkiye 'de Modern d nel kav aklar n uygulamaya konmas nda kullan lmas tavsiye edilir. Terminoloji Genel olarak "trafik emberleri" ve T rkiye 'de halen kullan lmakta olan "kesintili d nel kav aktan" ay rdedtmek i in, bu rapordaki esaslara uygun olarak tasarlanan d nel kav aklar i in Modern d nel kav ak teriminin kullan lmas tavsiye edilir.

3 A a daki ekilde Modern bir d nel kav a a ait temel tasar m elemanlar g sterilmi tir. Merkez adas n n Yar ap D n PlatformuGiri teki yana do ru kaymaGiri kurbu k kurb uD nel kav a n d emberinin yar ap Giri Geni li i k Geni li i Modern bir d nel kav a n temel tasar m elemanlar SweRoad TRAF K G VENL PROJES Ankara Trafik G veli i Dan manl k Hizmetleri Karayolu Tasar m Raporu 3/17 Haziran 2000 Ek 2 Modern d nel kav aklar n genel tan m Karakteristikleri "Trafik emberleri" ile kar la t r ld klar nda genelde Modern d nel kav aklar n en nemli zelli i giri te yol verme ve trafik ak nda defleksiyonun olmas d r.

4 Modern d nel kav aklar Her yakla m yolundan kav a a giren ara lar n kav ak i inde d n yapan ara lara yol vermesi gerekir. Trafik emberi Trafik emberlerinde bazen dur ya da sinyal kontrol nlemleri kullan l r veya giri yapan ara lara ncelik tan n r. Modern d nel kav aklar Arac n d nel kav a ge ebilece i h z sa giri kurbunun g zergah na g re merkez adan n konumu ile kontrol edilir. (Bu zellik Modern d nel kav aklar n geli mi g venlik kayd ndan sorumludur). Trafik emberi Baz b y k trafik emberleri ana hareketler i in d z bir koridor sa lar ya da d n platformu i inde daha fazla s rat yap labilmesi i in tasarlanm t r. Baz k k trafik emberleri, merkez adas n n ap n n k k olmas sebebiyle h z kontrol i in yeterli defleksiyonu sa lamaz.

5 Di er baz nemli zellikleri u ekildedir: D n platformu zerinde durmaya ya da park etmeye izin verilmez. Merkez ada zerinde yaya hareketlerine izin verilmez. Trafik adalar na gerek vard r. SweRoad TRAF K G VENL PROJES Ankara Trafik G veli i Dan manl k Hizmetleri Karayolu Tasar m Raporu 4/17 Haziran 2000 Ek 2 leyi Modern d nel kav aklar n temel i leyi i a a daki ekilde g sterilmi tir. Sa a d n Kav a a sa dan yakla l r, kav ak i inde sa da kal n r ve kav ak sa dan terkedilir. Kav a a yakla rken ve kav ak i inde sa sinyal yak l r. D z-ileri Kav a a sa eritten yakla l r ve kav ak i indeyken bu eritte kal n r ( devaml izgi ) Trafik yo unlu u veya yoldaki bir engel sebebiyle sa erit t kand takdirde, kav a a sol eritten yakla l r ve kav ak i inde sol eritte kal n r ( kesikli izgi).

6 Her iki durumda da, istedi iniz k tan ncekini gecince sa a d n sinyalinizi yak n z. ( d nel kav a a yakla rken sinyal yak lmas na gerek yoktur ) Sola d n ve U - D n D nel kav a a girmeden nce sola d n sinyalinizi yakarak sol eritten kav a a yakla n ve sinyal vermeye devam edin. Y nelmek istedi iniz k tan ncekini ge ince sa a d n sinyalinizi yak n z. k konumlar Bir d nel kav aktan karken, ( ister d z ileri gidiliyor isterse sola d n yap l yor olsun ) d nel kav akta iken kullanmakta oldu unuz ayn eridi kullanmaya devam ediniz. k tan nce daima sa a d n sinyalinizi yak n z. SweRoad TRAF K G VENL PROJES Ankara Trafik G veli i Dan manl k Hizmetleri Karayolu Tasar m Raporu 5/17 Haziran 2000 Ek 2 Avantajlar ve dezavantajlar ncelik kontroll ve sinyalize kav aklar ile kar la t r ld klar nda d nel kav aklar n baz avantajlar ve dezavantajlar a a daki tablolarda belirtilmi tir.

7 Avantajlar ncelik kontroll kav aklar Sinyalize kav aklar G venlik Kontrols z kav aklarla kar la t r ld klar nda at ma noktalar n n say s azd r. D k h z hem ara araca olan hem de ara yaya aras nda olan kazalar n meydana gelme s kl n ve iddetini azalt r. Kapasite Seyir halindeki trafik durmaktan ziyade yol vermekte, bu da daha k k zaman aral klar n n kabul ile sonu lanmaktad r D nel kav aklar, sinyalize kav aklardaki zaman kayb n n olmamas sebebiyle (k rm z ve sar kta), daha y ksek kapasite/ erit imkan sunabilirler Gecikme Genel gecikme muhtemelen e it hacimli sinyalize kav aktakinden daha az olacakt r. Maliyet Kazalar n say s n n ve iddetinin az olmas sebebiyle kaza maliyetleri d kt r Genel olarak daha az istimlak alan na gerek duyulur Genel olarak bak m maliyetleri d nel kav aklar i in daha d kt r.

8 Yayalar/bisikletliler D k seyir h zlar yaya-ara kazalar n n s kl n ve iddetini azalt r. Dezavantajlar ncelik kontroll kav aklar Sinyalize kav aklar Kapasite Koordine edilen sinyalizasyonlu a lar n kullan lmas halinde, sinyalize kav ak a n genel kapasitesini art racakt r. Gecikme Trafik klar ok arp k trafik da l m n n (baz giri lerinde ok y ksek di er baz giri lerinde ise ok d k trafik hacimleri olan kav aklar) oldu u kav aklarda daha k sa s reli gecikmeler verebilir. Maliyet Baz yerlerde, d nel kav aklar n daha fazla ayd nlat lmas na gerek vard r. Yayalar/bisikletliler Uzun g zergahlar hem yayalar hem de bisikletliler i in katedilen mesafeyi art r r.

9 Yoldan ge mek i in zaman aral klar kollayan yayalar i in d nel kav aklar gecikmeyi art r r. G venlik a s ndan trafi in durdu u bir faz yoktur. SweRoad TRAF K G VENL PROJES Ankara Trafik G veli i Dan manl k Hizmetleri Karayolu Tasar m Raporu 6/17 Haziran 2000 Ek 2 G venlik performans Genel sve 'te yap lan kapsaml bir al mada, 50 km/s h z s n r olan d nel kav aklar n farkl seviyeli kav aklardan biraz daha g venli olduklar tespit edilmi tir. Hem kaza, hem yaralanma oran n n hem de kaza ba na d en yaral say s n n a a daki parametrelerden etkilendi i bulunmu tur: D nel kav aktaki yerel h z limiti, D nel kav aktaki yerel h z limitine k yasla yoldaki genel h z s n r , Ayak say s D nel kav aktaki eritlerin say s Merkezi adan n yar ap n n etkisi bilinmemektedir, ancak yar ap 10 ile 25 metre aras nda olan d nel kav aklar n ta d riskin daha k k oldu u g z kmektedir.

10 Kaza ve yaralanma oranlar sve 'teki inceleme esas al narak, kaza ve yaralanma oranlar zerine tahmin modelleri geli tirilmi tir. Bu modeller h z limitlerini, ayak say s n ve d nel kav aktaki eritlerin say s n g z n nde bulundurmaktad r. Tahmin modelleri gelen milyon ara ba na a a daki de erleri verir. 4- Ayak 3- ayak Yerel h z s n r Genel h z s n r 1- erit 2- erit 1- erit 2- erit 50 km/s Yerel h z s n r ile ayn 70 km/s -"- 50 km/s Yerel h z s n r ndan y ksek 70 km/s -"- sve 'teki d nel kav aklara ait kaza oranlar (kaza/1 milyon ara ) 4- Ayak 3- Ayak Yerel h z s n r Genel h z s n r 1- erit 2- erit 1- erit 2- erit 50 km/s Yerel h z s n r ile ayn 70 km/s -"- 50 km/s Yerel h z s n r ndan y ksek 70 km/s -"- sve 'teki d nel kav aklara ait yaralanma oranlar (yaral /1 milyon ara ) Yorumlar.