nce Agregalarda Yap lan Metilen Mavisi ve Kum E …

1 Beton 2011 Kongresi ndenHakan zbebek1 Hasan A k2 zetBeton agregalar ndan ince kum i inde bulunan 0,063 mm elek alt ok ince malzeme (kil, silt ve ok ince ta unu) i eri i ve kalitesi beton kalitesi a s ndan b y k nem ta maktad r. G n m zde, kum- ak l ocaklar ndan y kanm -elenmi do al ag-rega temini yok denecek kadar azalm olup, o unlukla beton agregas olarak ta ocaklar ndan temin edilen k r lm -elenmi k rmata agregalar kullan lmaktad r. K rmata agrega retimin-de, zellikle y kama tesisi bulunmayan konkas rlerden elde edi-len ince agregalar n betonda kullan lmas nda ok ince malzeme kalitesinin (0,063 mm g z a kl kl elekten ge en agrega tane s -n f ) b y k nemi vard r.

2 Agregalarda 0,063 mm elek alt ok ince malzemeler agrega i inde ince halde da lm veya topak-lar halinde veya agrega tanelerine yap k olarak bulunabilirler. Bu malzemeler genellikle kil, silt ve ok ince ta unudur. TS 706 EN 12620 standard nda ince agregan n i inde bulunan ok ince malzeme muhtevas n n %3 den az olmas halinde ince malze-me zarars z kabul edilmekte, ok ince malzemenin %3 n ze-rinde olmas halinde ise TS EN 933-9 Metilen Mavisi deneyi veya TS EN 933-8 Kum E de erli i deney sonu lar n n belirlenen s n r de erlerini sa lamas istenmektedir.

3 Bu s n r de erlerin yap la-cak beton performans testleri ile olu turulmas gerekir. Bu bildi-ride yap lan deneysel al ma ile farkl Metilen Mavisi ve Kum E -de erli ine sahip ince agregalarla yap lan betonlarda, ince mal-zeme kalitesinin beton performans testlerinden; beton bas n ve ekme dayan mlar na, beton priz s relerine, beton ge irimlili i-ne ve betonun hammadde maliyetlerine etkisi incelenmi R Kaliteli beton elde etmenin en nemli artlar ndan biri, re-timde kullan lan girdi malzemelerin standartlara uygunlu u-dur. Haz r beton retiminde kullan lan girdi malzemeler i in kalite planlar haz rlanmal , kabul kriterleri olu turulmal d r.

4 Beton girdi malzemelerinden agregalar i in TS 706 EN 12620 Beton Agregalar standard nda belirtilen geometrik, fiziksel ve kimyasal artlar i in kabul kriterlerinin olu turularak plan dahilinde agregalar n gerekli kontrollerinin ve takibinin yap l-mas , boyutlar na g re ince agrega (kum), iri agrega ( ak l) ve t venan (kar k) agrega olmak zere s n fa ay r-mak m mk nd r. nce agrega do al kum, k rma kum (ince m -c r) veya bunlar n kar m ndan elde edilen ve 4 mm g z a k-l kl kare g zl elekten ge en agregalard r. nce agrega tane-leri sert ve sa lam olmal , kil, silt, mil ve toz gibi beton daya-n m n ve aderans olumsuz etkileyen zararl maddeler i er-memelidir.

5 Bu anlamda kum i inde bulunan 0,063 mm elek alt y kanabilir maddelerin (kil, silt ve ok ince ta unu) i eri- i ve kalitesi beton kalitesi anlam nda b y k nem ta makta-d r. TS 706 EN 12620 standard nda ince agregan n i inde bu-lunan ok ince malzeme muhtevas n n %3 den az olmas ha-linde ince malzeme zarars z kabul edilmekte, ok ince malze-menin %3 n zerinde olmas halinde ise TS EN 933-9 Meti-len Mavisi deneyi veya TS EN 933-8 Kum E de erli i deney sonu lar n n belirlenen s n r de erlerini sa lamas istenmek-tedir. Standartta bu deneylerin limit de erleri belirtilmemi -tir ancak, yap lacak beton performans testleri ile olu turula-cak s n r de erlerin agrega girdi malzeme kalite planlar na ka-bul kriteri olarak konulmas gerekmektedir.

6 Nce Agregalarda Yap lan Metilen Mavisi ve Kum E de erli i Deney Sonu lar n n Beton zelliklerine ve Maliyetine Etkisi1) OYAK Beton San. Tic. A.., Adana, 2) OYAK Beton San. Tic. A.., Adana, s zc kler: Metilen Mavisi , Kum E de erli i, nce Agrega,84 HAZIR BETON Eyl l - Ekim 2012 September - OctoberMAKALE Ta Ocaklar nda K rma Kum retimiK rmata agregalar kullan lan haz r beton tesislerinde retilen betonla-r n i lenebilir ve pompalanabilir beton olmas i in k rma kumun da l m nda 0,25 mm elek alt filler malzeme ola-rak kabul etti imiz malzemenin yete-ri miktarda olmas istenir.

7 Filler mal-zemesindeki art ihtiyac beraberin-de 0,063 mm elek alt ince malzeme miktar n da artt rmakta ve miktar yakla k olarak filler malzemenin yar -s kadar olmaktad r. letme a s ndan kumdaki ince madde miktar n n art-mas i lenebilirlik ve pompalamay ko-layla t rmakta ancak k rma kumdaki filler malzemenin art yla birlikte k r-ma kum kalitesinin ok iyi takip edil-mesi gerekmektedir. Konkas r tesis-lerinde tekni ine uygun retim yap l-mamas halinde k rma kum i erisinde-ki ince madde miktar kil, silt gibi za-rarl malzemelerle birlikte artmakta ve k rma kum kalitesini bozmaktad r.

8 Agrega oca ndaki kel kaya taba-kalar aras nda olabilecek kil bantlar -n n k r lan kayalardan ay rmadan do -rudan k r c lara verilmesi sonucunda by-pass diye adland rd m z toprak-l malzeme i indeki kil, silt gibi zarar-l maddeler ince da lm olmas se-bebiyle k rma kuma kar abilmektedir [2]. Bu sebeple konkas r i letmelerinin bilin li bir ekilde ha-z r betonda kullan lacak agregay retmeye y nelik, i letme-lerini dizayn etmesi, ocaktan gelen malzemede topra kaya -tan ay racak n elek sistemlerini kurmas ve ocak sahalar n-da alaca ilave tedbirler ile kil, silt gibi istenmeyen malze-melerin k rma kuma kar mas nlenmelidir.

9 Zellikle k ayla-r nda ya lar nda etkisiyle, kil silt gibi malzemelerin kaya la-ra yap k halde konkas re gelmesi nlenmeli, ya l d nem-lerde ta oca nda nceden haz rl yap lm temiz sahalar-da al ma yap lmal ve nceden stoklanm temiz balast ka-ya lar k r lmal d r. Kilin Tan m Kil, su tutma ve iyon de i tirme g leri y ksek olan, par ac k boyutu 0,02 mm nin alt nda tabakal ya da lifli yap daki hidratla m al min-yum ya da magnezyum silikatlar ola-rak adland r lmaktad r. Kil mineralleri-nin aktiviteleri karakteristik yap lar na ba l d r.

10 Baz kil t rlerinin nispeten et-kisiz oldu u ve agrega performans n etkilemedi i ancak farkl t rlerinin k - k miktarlarda olsa bile agregalar n performans n nemli l de etkiledi i, neme kar duyarl olduklar ve genle- ebildikleri bilinmektedir [1]. Kil ve Silt htiva Eden Agre-galar n Betonda Kullan lmas n n Sak ncalar Kil ve siltin beton agregas nda bu-lunmas iri agrega ve imento hamuru aras ndaki aderans zay flat r. Agregan n zg l y zey miktar n art r r. Bunun sonucunda beton i in gerekli karma suyu miktar yani su/ i-mento (W/C) oran b y r.