İNSANSIZ HAVA ARACI SİSTEMLERİ TALİMATI (SHT …

1 De i iklik No 02 De i iklik Tarihi 12/06/2017 Sayfa 1 / 37 Yay m Tarihi 22/02/2016 SHT HA NSANSIZ HAVA ARACI S STEMLER TAL MATI (SHT- HA) B R NC B L M Ama , Kapsam, Dayanak ve Tan mlar Ama MADDE 1 (1) Bu Talimat, T rk Hava Sahas nda i letilecek veya kullan lacak sivil nsans z Hava Arac ( HA) sistemlerinin ithali, sat , kay t ve tescili, u u a elveri lili in sa lanmas , sistemleri kullanacak ki ilerin sahip olmas gereken nitelikleri, hava trafik hizmetleri ve HA operasyonlar na ili kin usul ve esaslar belirlemek amac yla haz rlanm t r. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Talimat, T rk Hava Sahas nda u acak HA lar , ilgili sistemleri , bunlar ithal edecek, sat n yapacak, i letecek ya da kullanacak ger ek ve t zel ki ileri, bu kapsamda g rev alacak personeli, HA ekibini ve hava sahas kullan m ile verilecek hava trafik hizmetlerini kapsar. (2) A a daki HA ve sistemleri bu Talimat n kapsam d ndad r: a) Devlet insans z hava ara lar , b) Yaln zca kapal alanlarda kullan lan HA ve sistemleri , c) Yere veya herhangi bir platforma ba l olan insans z balon ve benzeri sistemler, ) Azami kalk a rl 500 gr dan daha az olan HA lar.

2 Dayanak MADDE 3 (1) Bu Talimat, 10/11/2005 tarihli ve 5431 say l Sivil Havac l k Genel M d rl Te kilat ve G revleri Hakk nda Kanununa ve 14/10/1983 tarihli 2920 say l T rk Sivil Havac l k Kanununa dayan larak haz rlanm t r. Tan mlar ve k saltmalar MADDE 4 (1) Bu Talimatta ge en tan mlardan: a) Alg la ve sak n: zerinde pilot bulunan bir hava arac nda olmas beklenen g rme ve sak nma i levine e de er bir ekilde g rev yapan, pilota hava arac n ayr t rma yetene i kazand rabilecek HA sisteminin i levini, b) Ayr lm hava sahas : HA operasyonu i in NOTAM ile yay mlanan sahay ,De i iklik No 02 De i iklik Tarihi 12/06/2017 Sayfa 2 / 37 Yay m Tarihi 22/02/2016 SHT HA c) ok kalabal k b lge: Mesk n mahaller veya ehir, kasaba ve banliy gibi yerle im sahalar , sanayi b lgesi, ticaret alan , g mr k kap lar ve sahalar gibi i erisinde y ksek yo unlukta insan bulunan b lgelerini, ) Devlet insans z hava arac : Devletin askerlik, g venlik, istihbarat, g mr k ve orman yang nlar ile m cadele hizmetlerinde kulland hava ara lar n , d) Faydal y k operat r.

3 HA n n icra edece i g reve uygun olarak zerinde ta d g rev sistemlerini kullanan ve izleyen HA pilotu d ndaki ki iyi, e) Genel M d rl k: Sivil Havac l k Genel M d rl n , f) G rsel g r hatt (VLOS): Optik ve/veya elektronik cihazlar n yard m olmaks z n ilgili hava sahas nda ge erli havac l k kurallar n uygulamak ve hava arac n y netmek i in uzaktaki pilotun hava arac ile do rudan g rsel temasta kalarak operasyonlar ger ekle tirdi i artlar , g) G r hatt d (BLOS): Operasyonlar n ger ekle tirilebilmesinde HA y uzaktan kumanda eden pilota, hava arac ile s rekli olarak do rudan g rsel temas halinde kalmaya veya kullan lan hava sahas n n ge erli uygulanabilir kurallar na uymaya imk n vermeyen belirli bir mesafeyi, ) HA i leticisi: HA veya HA sistemlerinin sahibi ger ek veya t zel ki iyi, h) HA pilotu: letici taraf ndan u u un idaresinden sorumlu olmak zere tayin edilmi , u u s resince HA n n her t rl harek t nda u u kontrollerini al t ran veya otonom operasyonunu planlayan ve takip eden ki iyi, ) HA ekibi: Bir HA n n u urulmas i in gerekli olan kontrol istasyonunda y r t len faaliyetin tamam ndan sorumlu HA pilotunu veya g rev sorumlusunu, kumanda ba ndaki HA pilotunu, faydal y k operat r n ve teknisyenlerini ve varsa muhabere g revlisi gibi di er g revlileri i eren m rettebat , i) HA g zlemcisi: nsans z hava arac n g rsel olarak izleyecek ve u u un y r t lmesinde pilota yard mc olmas i in i letici taraf ndan belirlenen ki iyi, j) nsans z hava arac ( HA).

4 HAS n bir bile eni olarak i letilen, aerodinamik kuvvetler arac l yla s rekli u u yapma yetene inde olan, zerinde pilot bulunmaks z n uzaktan HA pilotu taraf ndan kontrol edilerek veya otonom operasyonu HA pilotu taraf ndan planlanarak u urulan ya da havada kalabilen hava arac n , k) nsans z hava arac sistemi ( HAS): HA ile kontrol istasyonu, komuta ve kontrol veri ba , kalk ve ini sistemi gibi u u un sa lanmas i in gerekli olan, birbirinden ayr sistem elemanlar n n b t n n , l) Kalabal k b lge: Yayla benzeri ge ici yerle im yerleri ile k y ve mezralar, yo un olmayan insan varl bulunan turistik ve tarihi tesisler/alanlar, piknik, miting, konser, spor faaliyetleri gibi maksatlarla kullan lan b lgeler, y zme, deniz sporlar gibi ama larla kullan lan k y eritleri ile i sular, otoyollar ve demiryollar gibi i erisinde yo un olmayan kal c veya ge ici yo unlukta insan ve ta t bulunan b lgeleri, m) Kalabal k olmayan b lge: Bo araziler, tar m alanlar , ormanlar, denizler ve i sular gibi i erisinde kal c insan yerle imi ve ta t bulunmayan b lgeleri,De i iklik No 02 De i iklik Tarihi 12/06/2017 Sayfa 3 / 37 Yay m Tarihi 22/02/2016 SHT HA n) Kontrol ba : HA ile kontrol istasyonu aras nda, HA n n u urulmas i in kontrol istasyonundan g nderilen kontrol komutlar ile HA dan al nan u u bilgilerinin kontrol istasyonuna aktar ld ba lant y , o) Kontrol istasyonu.

5 HA y uzaktan kumanda ederek kullanmak veya otonom g revleri takip etmek, operasyonlar s resince ve g r alan d nda iken, yer ve durumunu izlemek i in kullan lan, yerde veya bir platformda bulunan cihaz veya sistemini, ) NOTAM: U u harek t ile ilgili g revlileri, herhangi bir havac l k hizmetine, kolayl na, y netimine veya tehlikesinin varl na, ko ullar na ya da bunlardaki herhangi bir de i ikli e ili kin bilgilerden zaman nda haberdar etmek amac yla zel bir formatta haz rlanm havac lara uyar yay n n , p) Otonom operasyon: Pilot kontrol olmadan otomatik u u kontrol sistemi ile ger ekle tirilen operasyonlar , r) U u plan : Bir hava arac n n planlanan u u una ili kin bilgileri i eren, ICAO taraf ndan yay nlanan e ve/veya EUROCONTROL IFPS kullan c el kitab na uygun olarak zel formatta haz rlanm bilgi formunu, ifade eder. (2) Bu Talimatta ge en k saltmalar n kar l klar a a da verilmi tir: (De i ik: 12/06/2017 tarih ve say ) a) ADS-B: Otomatik Ba ml G zetim Yay n , b) AGL: Yer Y zeyinden Y kseklik, c) AIP: Havac l k Bilgi Yay n , ) AMM: Hava arac Bak m El Kitab , d) AR-GE: Ara t rma Geli tirme, e) ATC: Hava Trafik Kontrol , f) CTR: Kontrol B lgesi, g) EASA: Avrupa Havac l k Emniyeti Ajans , ) EUROCONTROL IFPS : Avrupa Seyr sefer Hava Emniyeti Te kilat Entegre U u Plan leme Sistemi, h) GT P: G mr k Tarife statistik Pozisyonu, ) ICAO: Uluslararas Sivil Havac l k Organizasyonu, i) IFR: Aletli U u Kurallar , j) IMC: Aletli U u Meteoroloji artlar , k) IR : Aletli U u a Yetkili, l) Mode-S Transponder: Mod-S Vericisi, m) MPD: Bak m Program Dok man , n) PPL: Hususi Pilot Lisans , o) R/T: Al c /Verici, ) SHGM: Sivil Havac l k Genel M d rl , p) SHT-7 Talimat.

6 11/09/2014 tarihinde yay mlanan Hava Arac Milliyeti ve Tescil aretleri Talimat , De i iklik No 02 De i iklik Tarihi 12/06/2017 Sayfa 4 / 37 Yay m Tarihi 22/02/2016 SHT HA r) SHY-21: 30/12/2015 tarihli ve 29578 say l Resmi Gazetede yay mlanan Hava Arac Ve lgili r n, Par a Ve Cihaz n U u a Elveri lilik Ve evresel Sertifikasyonu Y netmeli i, s) SHY- PC: 07/03/2017 tarihli ve 30000 say l Resmi Gazetede yay mlanan Sivil Havac l k Genel M d rl Taraf ndan Verilecek dari Para Cezalar Hakk nda Y netmeli i, ) TCAS: Trafik Uyar ve arp ma nleme Sistemi, t) TMA: Terminal Kontrol Sahas . u) UHF: Ultra Y ksek Frekans, ) VFR: G rerek U u Kurallar , v) VHF: ok Y ksek Frekans. (3) Bu Talimatta belirtilmeyen tan mlar i in 2920 say l Kanun, 5431 say l Kanun ve di er sivil havac l k mevzuat ile lkemizin yesi oldu u uluslararas sivil havac l k kurulu lar taraf ndan yay mlanan dok manlarda belirtilen tan m ve k saltmalar ge erlidir.

7 K NC B L M S n fland rma, thal Teknik Uygunluk, Zorunlu Te hizat, U u a Elveri lilik ve zel U u zni, Bak m ve Onar m S n fland rma MADDE 5 (1) Azami kalk a rl klar referans al narak HA lar 4 ayr s n fa ayr l r: a) HA0: Azami kalk a rl 500 gr (d hil) 4kg aral nda olan HA lar, b) HA1: Azami kalk a rl 4 kg (d hil) 25 kg aral nda olan HA lar, c) HA2: Azami kalk a rl 25 kg (d hil) 150 kg aral nda olan HA lar, ) HA3: Azami kalk a rl 150 kg (d hil) ve daha fazla olan HA lar. (2) AR-GE al malar kapsam nda yap lacak test u u lar nda, ba vuru sahibi, test u u lar n n kapsam n , u ulacak b lgenin koordinatlar n , irtifas n , nc ah s mali mesuliyet sigortas n ve ilgili kategoriye uygun pilot bilgilerini Genel M d rl e bildiririr, do rulu unu taahh t eder ve u ulacak b lge i in izin al r. a) AR-GE al malar i in retilen HA0 ve HA1 kategori hava ara lar Genel M d rl k taraf ndan olu turulan internet tabanl Kay t Sistemi ne kay t edilir.

8 B) Bu tip test u u lar i in bu Talimatta belirlenmi di er gereklilikler aranmaz. thal teknik uygunluk MADDE 6 (1) (De i ik: 12/06/2017 tarih ve say ) HA0 ve HA1 s n f nda yaln zca hava arac GT P koduna sahip olan HA i in ithal teknik uygunluk yaz s d zenlenir. S z konusu ithal teknik uygunluk i in a a daki bilgi ve belgeler aran r: a) HA ve sistemlerine ait teknik zellikleri i eren r n katalo u, b) HA ve sistemleri retim y l ve retici lke, c) Marka, model, seri numaras bilgilerini i eren proforma fatura ve GT P e uygunluk durumu, ) HA ve sistemlerini ithal eden ki inin ar iv kay tl adli sicil kayd belgesi, d) HA ve sistemlerini ithal eden ger ek/t zel ki inin ileti im bilgileri, De i iklik No 02 De i iklik Tarihi 12/06/2017 Sayfa 5 / 37 Yay m Tarihi 22/02/2016 SHT HA e) malat veya ithal eden/sat n alan taraf ndan d zenlenmi HA ve sistemlerinin imalat nda kullan lan standartlar n g sterildi i Uygunluk Beyan.

9 Nsans z Hava Arac Uygunluk Beyan rne ine Genel M d rl k resmi internet sayfas ndan eri ilebilir. (2) HA2 s n f ndaki HA i in ithal teknik uygunluk yaz s d zenlenirken HA1 s n f i in istenen belgelere ek olarak a a dakiler aran r: a) HA ve sistemlerin, ba vurusu tarihi itibariyle en fazla 5 y l nce retilmi oldu unu g sterir belge, b) Kullan labilecek faydal y kler d hil HA ve sistemlerinde yer alan donan mlar n teknik bilgisi, c) thal edilen lkenin tescilinde bulunuyor ise thal U u a Elveri lilik Sertifikas veya e de er bir dok man ya da Tahditli Tip Sertifikas veya U u a Elveri lilik Sertifikas / zel U u zni Belgesi. (3) HA3 s n f ndaki HA i in ithal teknik uygunluk yaz s d zenlenirken HA2 s n f nda istenen belgeler ile birlikte a a dakiler aran r: a) Genel M d rl k veya ilgili lkenin otoritesi taraf ndan yay nlanm Tahditli Tip Sertifikas ve teknik veri listesi, b) thal edilen lkenin yetkili otoritesi taraf ndan en ok 2 ay ncesinden tanzim edilmi thal U u a Elveri lilik Sertifikas veya e de er bir dok man, c) Ba ms z bir belgelendirme kurulu u taraf ndan yap lm , HA ve sistemlerinin imalat nda kullan lan standartlar n testlerinin sonu lar.

10 (4) HA ithal edeceklerden, 12/04/1991 tarih ve 3713 say l Ter rle M cadele Kanuna, 21/03/2007 tarih ve 5607 say l Ka ak l kla M cadele Kanunu, 13/11/1996 tarih ve 4208 say l Karaparan n Aklanmas n n nlenmesi Kanununa, 657 Say l Devlet Memurlar Kanununda ve178 Say l Maliye Bakanl n n Te kilat Ve G revleri Hakk nda Kanun H km nde Kararnamede De i iklik Yap lmas na Dair Kanuna, 12/06/1933 tarih ve 2313 say l Uyu turucu Maddelerini Murakabesi Hakk nda Kanuna, 10/07/1953 tarih ve 6136 say l Ate li Silahlar ve B aklar ile Di er Aletler Hakk nda Kanuna, 21/07/1983 tarih ve 2863 say l K lt r ve Tabiat Varl klar n Koruma Kanununa, 20/02/1930 tarih ve 1567 say l T rk Paras n n K ymetini Koruma Hakk nda Kanuna muhalefet su lar ndan dolay ve 26/09/2004 tarih ve 5237 say l T rk Ceza Kanunu nda yer alan zimmet, ihtilas, irtikap, r vet, h rs zl k, doland r c l k ve sahtecilik gibi y z k zart c su lardan mahkum edilmemi oldu unu g steren ar iv kay tl Adli Sicil Belgesi istenir.