POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU (1)(2)(3)

1 1409 POL S VAZ FE VE SAL H YET KANUNU (1)(2)(3) Kanun Numaras : 2559 Kabul Tarihi : 4/7/1934 Yay mland R. Gazete : Tarih : 14/7/1934 Say : 2751 Yay mland D stur : Tertip : 3 Cilt : 15 Sayfa : 575 Bu Kanunun y r rl kte olmayan h k mleri i in bak n z. "Y r rl kteki Baz Kanunlar n M lga H k mleri K lliyat ", Cilt : 1 Sayfa : 225 Bu Kanun ile ilgili t z k i in, "T z kler K lliyat "n n kanunlara g re d zenlenen n merik fihristine bak n z. Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Karar ile y r rl e giren y netmelik i in, "Y netmelikler K lliyat "n n kanunlara g re d zenlenen n merik fihristine bak n z. Madde 1 Polis, asayi i amme, ah s, tasarruf emniyetini ve mesken masuniyetini korur. Halk n rz, can ve mal n muhafaza ve ammenin istirahatini temin eder. Yard m istiyenlerle yard ma muhta olan ocuk, alil ve acizlere muavenet eder. Kanun, Cumhurba kanl kararnameleri ve ilgili mevzuat n kendisine verdi i vazifeleri yapar.

2 (4) Madde 2 (De i ik: 16/7/1965 - 694/2 md.) Polisin genel emniyetle ilgili g revleri iki k s md r. A) Kanunlara, Cumhurba kanl kararnamelerine, y netmeliklere, H k met emirlerine ve kamu d zenine uygun olm yan hareketlerin i lenmesinden nce bu kanun h k mleri dairesinde n n almak, (5) (1) Bu Kanunun 10/3/1983 tarih ve 2803 say l Kanuna ayk r h k mleri, ayn Kanunun 25 inci maddesinin b/2 f kras gere ince Jandarma Te kilat i in uygulanmaz. (2) Bu Kanunda, 22/2/2005 tarihli ve 5302 say l l zel daresi KANUNU h k mlerine ayk r l k bulunmas durumunda, 5302 say l Kanun h k mlerinin uygulanaca , s z konusu Kanunun 70 inci maddesi ile h k m alt na al nm t r. (3) 3/7/2005 tarihli ve 5393 say l Belediye Kanunun 84 nc maddesiyle; bu Kanunda, belediyenin sorumlu ve yetkili k l nd g rev ve hizmetlerle s n rl olarak, 5393 say l Belediye KANUNU h k mlerine ayk r l k bulunmas durumunda mezkur kanun h k mlerinin uygulanaca h k m alt na al nm t r.

3 (4) 2/7/2018 tarihli ve 700 say l KHK nin 14 nc maddesiyle, bu f krada yer alan ve nizamnamelerinin ibaresi , Cumhurba kanl kararnameleri ve ilgili mevzuat n eklinde de i tirilmi tir. (5) 2/7/2018 tarihli ve 700 say l KHK nin 14 nc maddesiyle, bu bentte yer alan t z klere ibaresi Cumhurba kanl kararnamelerine eklinde de i tirilmi tir. 1410 B) lenmi olan bir su hakk nda Ceza Muhakemeleri Usul KANUNU ile di er kanunlarda yaz l g revleri yapmak, Kamu d zeni ve kamu g venli inin sa lanmas ndan sorumlu olan polis; amirinden ald emri, kanun, Cumhurba kanl kararnamesi ve y netmelik h k mlerine ayk r g r rse, yerine getirmez ve bu ayk r l emri verene bildirir. Ancak, amir emrinde srar eder ve bu emrini yaz l olarak yenilerse, emir yerine getirilir. Bu halde, emri yerine getiren sorumlu olmaz. Konusu su te kil eden emir hi bir suretle yerine getirilmez.

4 Yerine getirenler sorumluluktan kurtulamaz. (1) A a da yaz l hallerde: I Can, rz veya mal emniyetini korumak i in, II Devletin ahsiyetine kar i lenen c r mlerin faillerini yakalamak veya delillerini tesbit etmek i in, III Devlet kuvvetleri aleyhine, yaln z veya toplu olarak taarruz veya mukavemette bulunanlar yakalamak, veya bunlar n taarruz veya mukavemetlerini def etmek i in, IV H k mete kar , iddet kullanan veya g steren veya mukavemet edenlerin yakalanmas , taarruz veya mukavemet edenlerin def edilmesi i in, V Zab taca muhafaza alt na al nan ah slara,bina veya tesislere,mesk n veya gayr mesk n yerlere vak olacak m nferit veya toplu tecav zleri def etmek i in, VI A r cezal bir su un san olarak yakaland ktan sonra zab ta kuvvetlerinin elinden ka makta olan ah slar n yakalanmas i in, VII lenmekte olan bir su un i lenmesine veya devam na mani olmak i in.

5 VIII Ceza Muhakemeleri Usul KANUNU ile di er kanunlarda, zab ta taraf ndan su delillerinin tesbiti veya su faillerinin yakalanmas maksadiyle yap lacak aramalar i in, IX Kanunsuz toplant veya kanunsuz y r y leri da tmak veya su lular n yakalamak i in, X Yang n, su bask n , yer sars nt s gibi afetlerde olay yerinde g revlilerce al nmas gereken tedbirler i in, XI Umuma a k yerlerde yap lan her t rl toplant veya y r y lerde veya t renlerde bozulan d zeni sa lamak i in, XII Herhangi bir sebeple t kanm olan yollar n trafi e a lmas i in, XIII Yukardaki maddeler d nda di er kanunlarda istisnai olarak zab tan n s zl emirle yapmaya mecbur tutuldu u haller i in, Yetkili amir taraf ndan verilecek s zl emirler derhal yerine getirilir. Bu emirlerin yaz l olarak verilmesi istenilemez. Bu hallerde emrin yerine getirilmesinden do abilecek sorumluluk emri verene aittir.

6 (2) Madde 3 (M lga: 2/6/2007-5681/6 md.) Madde 4 Polis hi bir suretle vazifesinden ba ka bir i te kullan lamaz. (1) 2/7/2018 tarihli ve 700 say l KHK nin 14 nc maddesiyle, bu paragrafta yer alan t z k ibaresi Cumhurba kanl kararnamesi eklinde de i tirilmi tir. (2) Bu h km n uygulanmas nda ek 4 nc maddeye bak n z. 1411 Durdurma ve kimlik sorma Madde 4/A- (Ek: 2/6/2007-5681/1 md.) Polis, ki ileri ve ara lar ; a) Bir su veya kabahatin i lenmesini nlemek, b) Su i lendikten sonra ka an faillerin yakalanmas n sa lamak, i lenen su veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek, c) Hakk nda yakalama emri ya da zorla getirme karar verilmi olan ki ileri tespit etmek, ) Ki ilerin hayat , v cut b t nl veya malvarl bak m ndan ya da topluma y nelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi nlemek, amac yla durdurabilir. Durdurma yetkisinin kullan labilmesi i in polisin tecr besine ve i inde bulunulan durumdan edindi i izlenime dayanan makul bir sebebin bulunmas gerekir.

7 S reklilik arz edecek, fiil durum ve keyfilik olu turacak ekilde durdurma i lemi yap lamaz. Polis, durdurdu u ki iye durdurma sebebini bildirir ve durdurma sebebine ili kin sorular sorabilir; kimli ini veya bulundurulmas gerekli di er belgelerin ibraz edilmesini isteyebilir. Durdurma s resi, durdurma sebebine esas te kil eden i lemin ger ekle tirilmesi i in zorunlu olan s reden fazla olamaz. Durdurma sebebinin ortadan kalkmas halinde ki ilerin ve ara lar n ayr lmalar na izin verilir. Polis, durdurdu u ki i zerinde veya arac nda silah veya tehlike olu turan di er bir e yan n bulundu u hususunda yeterli phenin varl halinde, kendisine veya ba kalar na zarar verilmesini nlemek amac na y nelik gerekli tedbirleri alabilir. Bu ama la ki inin zerindeki elbisenin kar lmas veya arac n, d ar dan bak ld nda i erisi g r nmeyen b l mlerinin a lmas istenemez.

8 (Ek c mleler: 27/3/2015-6638/1 md.) Ancak, el ile d tan kontrol hari , ki inin st ve e yas ile arac n n d ar dan bak ld nda i erisi g r nmeyen b l mlerinin aranmas ; i leri Bakanl taraf ndan belirlenecek esaslar d hilinde m lki amirin g revlendirece i kolluk amirinin yaz l , acele h llerde sonradan yaz yla teyit edilmek zere s zl emriyle yap labilir. Kolluk amirinin karar yirmi d rt saat i inde g revli h kimin onay na sunulur. Bu f kra kapsam nda yap lan ara aramalar na ili kin olarak ki iye, arama gerek esini de i eren bir belge verilir. (1)(2) Bu Kanun ve di er kanunlar n verdi i g revlerin yerine getirilmesi s ras nda, polis taraf ndan gerekli i lemler i in durdurulan ki iler ve ara larla ilgili h k mler sakl d r. (1) 27/3/2015 tarihli ve 6638 say l Kanunun 1 inci maddesiyle, bu f krada yer alan Ancak bu ibaresi Bu eklinde de i tirilmi tir.

9 (2) Anayasa Mahkemesi nin 4/5/2017 tarihli ve E.: 2015/41, K.: 2017/98 say l Karar ile; bu f kran n nc c mlesinin ki inin st ve e yas ile arac n n d ar dan bak ld nda i erisi g r nmeyen b l mlerinin aranmas ; i leri Bakanl taraf ndan belirlenecek esaslar d hilinde m lki amirin g revlendirece i kolluk amirinin yaz l , acele h llerde sonradan yaz yla teyit edilmek zere s zl emriyle yap labilir b l m iptal edilmi olup, ptal Karar n n Resmi Gazete de yay mland 3/8/2017 tarihinden ba layarak alt ay sonra y r rl e girmesi h k m alt na al nm t r. 1412 Polis, g revini yerine getirirken, kendisinin polis oldu unu belirleyen belgeyi g sterdikten sonra, ki ilere kimli ini sorabilir. Bu ki ilere kimli ini ispatlamalar hususunda gerekli kolayl k g sterilir. Belgesinin bulunmamas , a klamada bulunmaktan ka nmas veya ger e e ayk r beyanda bulunmas dolay s yla ya da sair surette kimli i belirlenemeyen ki i tutularak durumdan derhal Cumhuriyet savc s haberdar edilir.

10 Bu ki i, kimli i a k bir ekilde anla l ncaya kadar g zalt na al n r ve gerekirse tutuklan r. G zalt na ve tutuklamaya karar verme yetkisi ve us l bak m ndan 5271 say l Ceza Muhakemesi KANUNU h k mleri uygulan r. Kimli inin tespiti amac yla tutulan ki iye, kimli i tespit edildikten sonra ve talepte bulunmas halinde, bu ama la tutuldu una ve tutulma s resine dair bir belge verilir. Ki inin kimli inin belirlenmesi durumunda, bu nedenle g zalt na al nma veya tutuklanma haline derhal son verilir. N fusa kay tl olmad i in kimli i tespit edilemeyen ki ilerin n fusa kay tlar n n temini i in gerekli i lemler yap ld ktan sonra, 5 inci maddeye g re foto raf ve parmak izi tespit edilerek kayda al n r. Kimli i tespit edilemeyen ki inin yabanc oldu unun anla lmas halinde, 5682 say l Pasaport KANUNU ve 5683 say l Yabanc lar n T rkiye de kamet ve Seyahatleri Hakk nda Kanun h k mlerine g re i lem yap l r.