Richtlijn Diagnostiek, Preventie en Behandeling van ...

1 Richtlijn Diagnostiek, Preventie en Behandeling van Veneuze Trombo-embolie en Secundaire Preventie Arteri le Trombose MANDATERENDE VERENIGINGEN: Nederlandsche Internisten Vereeniging Nederlandse Orthopaedische Vereniging Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Nederlandse Vereniging voor Heelkunde ORGANISATIE: Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO het Nederlands Huisartsen Genootschap DEELNEMENDE VERENIGINGEN/INSTANTIES: Federatie Nederlandse Trombosediensten Landelijke Vereniging Wijkverpleegkundigen Nederlands Huisartsen Genootschap Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde Nederlandse Vereniging voor Neurologie Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie Nederlandse Vereniging voor Orthopaedische Traumatologie Nederlandse Vereniging voor Radiologie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie Nederlandse Vereniging voor Traumatologie

2 Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie Nederlandse Vereniging voor Verpleeghuisartsen Vereniging voor Epidemiologie FINANCIERING: Deze Richtlijn is tot stand gekomen met financi le steun van de Orde van Medisch Specialis-ten in het kader van het programma Evidence-Based Richtlijn Ontwikkeling (EBRO) COLOFON Richtlijn DIAGNOSTIEK, Preventie EN Behandeling VAN VENEUZE TROMBO-EMBOLIE EN SE-CUNDAIRE Preventie ARTERI LE TROMBOSE 2008 Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO Postbus 20064 3502 LB UTRECHT Tel: 030-2843900 Fax: 030-2943644 De Richtlijn Diagnostiek, Preventie en Behandeling van Veneuze Trombo-embolie en Secundaire Preventie Arteri le Trombose is mede tot stand gekomen door het programma Evidence-Based Richtlijn Ontwikkeling (EBRO) van de Orde van Medisch Specialisten.

3 Alle rechten voorbehouden. De tekst uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati-seerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, echter uitsluitend na voorafgaande toe-stemming van de uitgever. Toestemming voor gebruik van tekst(gedeelten) kunt u schriftelijk of per e-mail en uitsluitend bij de uitgever aanvragen. Adres en e-mailadres: zie boven. Het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO, gevestigd in Utrecht, heeft tot doel individuele beroepsbeoefenaren, hun beroepsverenigingen en zorginstellingen te onder-steunen bij het verbeteren van de pati ntenzorg. Het CBO biedt via programma s en pro-jecten ondersteuning en begeleiding bij systematisch en gestructureerd meten, verbeteren en borgen van kwaliteit van de pati ntenzorg.

4 INHOUDSOPGAVE SAMENSTELLING van de WERKGROEP .. 1 HOOFDSTUK 1: DIAGNOSTIEK BIJ DIEP VENEUZE TROMBOSE .. 11 Epidemiologie van diep veneuze Klinische beslisregels en D-dimeer bij verdenking diep veneuze trombose in de 1e en 2e Fysische diagnostiek van diep veneuze Diepe veneuze trombose bij Algoritme diagnostiek bij verdenking op diep veneuze HOOFDSTUK 2: DIAGNOSTIEK LONGEMBOLIE .. 43 Epidemiologie van Klinische beslisregel en D-Dimeer bij verdenking op Computer tomografie bij verdenking op longembolie ..55 Ventilatie-perfusiescintigrafie bij verdenking op Magnetic resonance imaging voor longembolie, ECG en echocardiografie bij verdenking op Diagnostiek bij verdenking op recidief Stralingsbelasting tijdens Algoritme diagnostiek bij verdenking op HOOFDSTUK 3: APARTE CATEGORI N IN KADER VAN DIAGNOSTIEK.

5 81 Diagnostiek van diep veneuze trombose en longembolie bij Diagnostiek van veneuze Laboratoriumdiagnostiek naar stollingsafwijkingen ..84 Diagnostiek diep veneuze trombose en longembolie tijdens de zwangerschap en in de post-partum Diagnostiek HOOFDSTUK 4: MEDICAMENTEUZE Behandeling VENEUZE TROMBO-EMBOLIE .. 97 Initi le Behandeling diepe veneuze trombose van het Initi le Behandeling van diep veneuze trombose van de Initi le Behandeling van Lange termijn Behandeling veneuze Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH)..121 Nieuwe HOOFDSTUK 5: NIET-MEDICAMENTEUZE Behandeling VAN VENEUZE 125 Thuisbehandeling en Chirurgische Katheterfragmentatie en -extractie als initi le Behandeling van Vena cava HOOFDSTUK 6: BIJZONDERE SITUATIES VENEUZE TROMBO-EMBOLIE.

6 137 Behandeling van veneuze trombo-embolie tijdens de Behandeling veneuze trombo-embolie bij Behandeling oppervlakkige Overbruggingsbehandeling van ingrepen bij pati nten (veneus en arterieel), die worden behandeld met orale HOOFDSTUK 7: ARTERI LE Preventie .. 161 Antitrombotische therapie bij percutane coronaire Antistolling rondom en na coronaire bypass grafting operaties (CABG) ..173 Acuut coronair syndroom (ACS)..178 Secundaire Preventie arteri le trombose bij Arteri le Preventie bij Antitrombotische therapie bij atriumfibrilleren en Antitrombotische therapie bij perifere arteri le occlusieve Acuut herseninfarct en secundaire Preventie Antitrombotische Behandeling bij kinderen met congenitale HOOFDSTUK 8: VENEUZE Preventie VENEUZE TROMBO-EMBOLIE.

7 253 Orthopedische Algemene Profylaxe van diepe veneuze trombose bij pediatrische pati Preventie van veneuze trombo-embolie (VTE) in de verloskunde en gynaecologie .287 De invloed van de keuze van hormonale anticonceptie op de incidentie van veneuze trombo-embolie. Is primaire Preventie zinvol?..304 Veneuze tromboseprofylaxe en Veneuze Preventie bij niet chirurgische pati nten: general medical patients, exclusief herseninfarct en Preventie van veneuze trombo-embolie in de HOOFDSTUK 9. BIJZONDERE SITUATIES VENEUZE Preventie VENEUZE 327 Primaire en secundaire Preventie veneuze trombose bij Preventie van veneuze trombo-embolie bij ouderen met complexe problematiek ..331 BIJLAGE 1: DEFINITIES EN AFKORTINGEN Preventie ARTERIEEL.

8 339 Richtlijn Diagnostiek, Preventie en Behandeling van Veneuze Trombo-embolie en Secundaire Preventie Arteri le Trombose, 2008 1 SAMENSTELLING van de WERKGROEP Kernwerkgroep Algemeen voorzitter - B ller, internist, Amsterdam Werkgroepvoorzitters - Crijns, cardioloog, Maastricht - Dr. Huisman, internist, vasculair-geneeskundige, Leiden - Dr. Kamphuisen, internist-vasculair geneeskundige, Amsterdam - Dr. Leebeek, internist-hematoloog, Rotterdam - Levi, internist, Amsterdam - J. van der Meer, internist, Groningen - M. Oudkerk, radioloog, Groningen - Dr. Verheyen, orthopeed, Zwolle Werkgroep Preventie Veneus - van den Brink, verpleeghuisarts - Fijn van Draat, kinderarts/hematoloog, Amsterdam - Dr.

9 Fr lke, chirurg, Nijmegen - Dr. K. Hamuly k, internist, Maastricht - Drs. Jansen, neuroloog, Tilburg - J. van der Meer, internist, Groningen (voorzitter) - S. Middeldorp, internist, Amsterdam - Dr. Nurmohamed, reumatoloog, Amsterdam - van Pampus, gynaecoloog, Groningen - G. Piersma-Wichers, internist, Groningen - Drs. Pinckaers, anesthesioloog, Maastricht - Drs. Schure, huisarts, Hoogkarspel - Drs. Sival, huisarts, Utrecht - Dr. Verheyen, orthopeed, Zwolle (voorzitter) Werkgroep Diagnostiek - Dr. A. Berghout, internist, Rotterdam - Bossuyt, klinische epidemioloog, Amsterdam - Donkers-van Rossum, radioloog, Eindhoven - Dr. van den Dungen, chirurg, Groningen - Dr. van Dijk, cardioloog, Nijmegen - van Eck-Smit, nucleair geneeskundige, Amsterdam - Dr.

10 J. Geleijns, radioloog, Leiden - Drs. Haas, klinisch chemicus, Nieuwegein - Dr. Kamphuisen, internist-vasculair geneeskundige, Amsterdam (voorzitter) - Dr. van Loon, gynaecoloog, Groningen - van Ommen, kinderarts hematoloog/oncoloog, Amsterdam - Dr. R. Oudega, huisarts te Nunspeet 2 Richtlijn Diagnostiek, Preventie en Behandeling van Veneuze Trombo-embolie en Secundaire Preventie Arteri le Trombose, 2008 - M. Oudkerk, radioloog, Groningen (voorzitter) - M. Peters, kinderarts/hematoloog, Amsterdam - Prins klinische epidemioloog, Maastricht - Drs. Snijder, longarts, Nieuwegein - Drs. van Strijen, radioloog, Nieuwegein - Dr. van Weert, huisarts, Amsterdam - Dr. Verzijlbergen, nucleair geneeskundige, Nieuwegein Werkgroep Behandeling - Delemarre, huisarts, Eindhoven - Dr.