Sorularla VADELİ İŞLEM ve ... - Borsa İstanbul A.Ş.

1 Sorularla VADEL LEM ve OPS YON P YASASI nemli Uyar : Bu dok man Borsa stanbul Vadeli lem ve Opsiyon Piyasas (V OP) taraf ndan sadece bilgi vermek amac yla haz rlanm t r. Bu dok manda yer alan bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu bilgilere dayan larak yap lan i lemlerden do acak her t rl maddi/manevi zararlardan ve her ne ekilde olursa olsun nc ki ilerin u rayabilece i her t rl zararlardan dolay V OP sorumlu tutulamaz. Bu dok mandaki bilgiler Eyl l 2017 itibar yla g ncellenmi tir. Bu tarihten sonra yap lan de i ikliklerin takibi yat r mc lar n sorumlulu undad r. 2 Copyright 2017 V OP indekiler A.

2 Borsa stanbul Vadeli lem ve Opsiyon Piyasas Hakk nda .. 7 1. V OP nedir? .. 7 2. V OP ne zaman kurulmu tur? .. 7 B. T rev Piyasalar .. 8 3. T rev piyasa ne demektir? .. 8 4. T rev piyasalar hangi ihtiya tan do mu tur? .. 8 5. T rev piyasalar n n tarihi geli imi nas ld r? .. 8 6. T rev piyasalar n n temel fonksiyonu nedir? .. 9 7. Spot (nakit) i lem nedir? .. 10 8. Vadeli i lem nedir? .. 10 9. Spot (nakit) fiyat nedir? .. 10 10. Vadeli fiyat nedir? .. 10 11. T rev ara nedir? .. 11 12. T rev ara e itleri nelerdir? .. 11 13. T rev ara lar nerede i lem g r r? .. 11 14. Alivre s zle me (Forward) neyi ifade eder? .. 11 15. Vadeli i lem s zle meleri (Futures) nedir?

3 11 16. Alivre s zle meler ve vadeli i lem s zle meleri aras ndaki farklar nedir? .. 12 17. Opsiyon s zle mesi nedir? .. 12 18. Swap (takas) s zle mesi nedir? .. 13 C. V OP ta lem G ren S zle meler ve Piyasan n leyi i .. 14 19. V OP ta ne al n p sat l r? .. 14 20. V OP ta hangi s zle meler i lem g rmektedir? .. 14 21. V OP ta i lemlerin garantisi nas l sa lanmaktad r? .. 14 22. Neden vadeli i lem s zle mesi almal veya satmal y m? .. 15 23. V OP ta kimler i lem yapabilir? .. 16 24. V OP ta i lemler nas l yap l r? .. 16 25. V OP yelerinin size sunaca hizmetler nelerdir? .. 17 26. V OP nerede faaliyet g stermektedir? .. 17 27. V OP ta i lemler hangi saatler aras nda yap labilir?

4 17 28. Emir y ntemleri nelerdir? .. 17 29. Emir ge erlilik s releri nelerdir? .. 18 30. Vadeli i lem s zle mesinde Uzun (Long) ve K sa (Short) ne demektir? .. 19 3 Copyright 2017 V OP 31. Ters i lem (pozisyon kapama) ne demektir? .. 19 32. Vadeli i lem s zle melerinde al p satmak ne anlama gelmektedir? .. 19 33. A k pozisyon ne demektir? .. 20 34. Vadeli lem S zle me Kodlar ne ifade etmektedir? .. 20 35. Fiyat nedir? V OP taki fiyat e itleri nelerdir? .. 20 36. V OP ta olu an fiyatlar nas l takip edilir? .. 21 37. lem hacmi ile a k pozisyon say s (open interest) aras ndaki fark nedir? .. 22 38. V OP ta bir pozisyon ald mda vade sonuna kadar beklemek zorunda m y m?

5 22 39. V OP i lemlerinde takas kurumu kimdir? .. 22 40. Takas kurumunun i levi nedir? .. 22 41. V OP ta takas s resi ne zamand r? .. 23 42. Kar ve zararlar ne s kl kta ve nas l hesaplanmaktad r? .. 23 43. Piyasaya g re ayarlama (Mark-to-Market) ne demektir? .. 23 44. V OP ta vergi d zenlemesi nas ld r? .. 24 45. Vadeli i lem s zle melerine bir rnek verebilir misiniz? .. 24 46. Vadeli i lem s zle melerinin detaylar nelerdir? .. 25 47. V OP ta i lem g ren vadeli i lem s zle melerinin zellikleri nedir? .. 25 48. Dayanak varl k ne demektir? .. 25 49. Her varl k zerine s zle me dizayn edilebilir mi? .. 25 50. S zle melerde vade aylar nas l belirlenmektedir?

6 26 51. Uzla ma ekli nedir? .. 26 52. S zle me al rken demem gereken teminat tutar nedir? .. 26 53. V OP ta risk y netimi nas l yap lmaktad r? .. 27 54. Vade sonu uzla ma fiyat nedir? Nas l belirlenmektedir? .. 28 55. G nl k uzla ma fiyatlar nas l belirlenir?.. 28 56. Pozisyon limiti nedir? .. 29 57. Pozisyon limitleri neye g re belirlenmektedir? .. 30 58. Piyasan n s k t r lmas (market squeeze) ne anlama gelmektedir? .. 30 59. Vadeli i lem s zle melerinde fiyatland rma nas l yap l r? .. 30 60. Baz (basis) nedir? .. 31 61. Yak nsama (convergence) nedir?.. 31 62. Normal ve ters (normal and inverted markets) piyasa nedir? .. 31 63. Baz riski nedir?

7 31 64. Korunma i lemlerinde y zde y z korunma sa lamak m mk n m d r? .. 31 4 Copyright 2017 V OP 65. Vadeli i lem s zle melerinde uzun pozisyonlu korunma ne zaman tercih edilir? .. 31 66. Dolar ile deme yapacak olan bir ithalat olarak vadeli i lem s zle melerini nas l kullanabilirim? .. 32 67. Vadeli i lem s zle melerinde k sa pozisyonlu korunma ne zaman tercih edilir? .. 33 68. Dolar ile deme tahsil edecek olan bir ihracat olarak vadeli i lem s zle melerini nas l kullanabilirim? .. 33 69. Kald ra etkisine rnek verebilir misiniz? .. 34 70. apraz korunma ne zaman tercih edilir? .. 34 71. Ben bir pamuk reticisiyim. Pamuk fiyatlar n n d mesine kar nas l korunma sa layabilirim?

8 35 72. Ben bir pamuk ipli i reticisiyim. Pamuk al m maliyetim artan pamuk fiyatlar ndan olumsuz etkileniyor. V OP bana bu konuda nas l yard mc olabilir? .. 35 73. Alt n vadeli i lem s zle meleri kullan larak yap lan yat r m i lemine bir rnek verebilir misiniz? .. 35 74. Endeks vadeli i lem s zle meleri kullan larak yap lan korunma i lemine bir rnek verebilir misiniz? .. 36 75. Riskten Korunma Oran ( RKO ) ve Beta Katsay s nedir? .. 37 76. Arbitraj imkan ne zaman do ar? .. 38 D. Opsiyon S zle meleri ve Kullan m .. 39 77. Vadeli i lem s zle meleri ile opsiyon s zle meleri aras ndaki fark nedir? .. 39 78. Opsiyon t rleri nelerdir? .. 39 79. Opsiyon tipleri nelerdir?

9 40 80. Kullan m fiyat (Exercise price- Strike price) nedir? .. 41 81. Opsiyon vadesi nedir? .. 41 82. Opsiyon s zle me kodlar ne ifade etmektedir? .. 41 83. Opsiyon primi (Option premium) nedir? .. 41 84. Opsiyon primi bile enleri nelerdir? .. 42 85. Asli de erli (karda) opsiyon (in-the-money option) nedir? .. 42 86. Ba a ba opsiyon (at-the-money option) nedir? .. 43 87. Asli de ersiz (zararda) opsiyon (out-of-the-money option) nedir? .. 43 88. Opsiyon s zle mesinde teminatland rma nas ld r? .. 43 89. Uzun Pozisyonlu Al m Opsiyonu nda kar/zarar nas l olu ur? .. 43 90. K sa Pozisyonlu Al m Opsiyonu nda kar/zarar nas l olu ur ? .. 44 91. Uzun Pozisyonlu Sat m Opsiyonu nda kar/zarar nas l olu ur?

10 45 92. K sa Pozisyonlu Sat m Opsiyonu nda kar/zarar nas l olu ur? .. 46 5 Copyright 2017 V OP 93. Opsiyonlarda fiyatlama nas l yap l r? .. 47 94. Opsiyon primini etkileyen fakt rler nelerdir? .. 47 95. Vadeye kalan s re opsiyon primini nas l etkiler? .. 48 96. Volatilite (dalgalanma oran / oynakl k) nedir? .. 48 97. Volatilite opsiyon primini nas l etkiler? .. 49 98. Risksiz faiz oran opsiyon primini nas l etkiler? .. 49 99. Temett oran opsiyon primini nas l etkiler? .. 49 100. D viz opsiyon s zle meleri kullan larak yap lan korunma i lemine bir rnek verebilir misiniz? .. 49 101. Delta nedir? .. 50 102. Gamma nedir? .. 50 103. Vega nedir?