TOPLUMSAL C‹NS‹YET SOSYOLOJ‹S‹

1 ANADOLU N VERS TES YAYINI NO: 2307 A IK RET M FAK LTES YAYINI NO: 1304 TOPLUMSAL C NS YETSOSYOLOJ S Y ld z ECEV T ( nite 1) Mehmet ECEV T ( nite 2) Ayfle AYATA ( nite 3) r. zlem G LGEL O LU ( nite 3) Mine G fi TAN ( nite 4) .Dr. Ay a KURDO LU ( nite 5) .Dr. Nadide KARKINER ( nite 6) G lriz UYGUR ( nite 7) .Dr. F. rem A LAR ( nite 7) Ayfle DURAKBAfiA ( nite 8)Edit Y ld z ECEV .Dr. Nadide KARKINERANADOLU N VERS TES Bu kitab n bas m, yay m ve sat fl haklar Anadolu niversitesine aittir. Uzaktan retim tekni ine uygun olarak haz rlanan bu kitab n b t n haklar sakl d r. lgili kurulufltan izin almadan kitab n t m ya da b l mleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kay tveya baflka flekillerde o alt lamaz, bas lamaz ve da t 2011 by Anadolu UniversityAll rights reservedNopart of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmittedin any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, withoutpermission in writing from the RET M TASARIM B R M Genel Koordinat r Levend K l Genel Koordinat r Yard mc s Do.

2 Dr. M jgan Bozkaya retim Tasar mc s .Dr. Alper AltunayGrafik Tasar m Y netmenleriProf. Tevfik Fikret U ar r. Cemalettin Y ld z r. Nilg n Salur l me De erlendirme Sorumlusu r. Zeliha fienelDil Yaz m Dan flman Okt. Ayd n F nd ko luKitap Koordinasyon .Dr. Feyyaz BodurUzm. Nermin zg rKapak D zeniProf. Tevfik Fikret U arDizgiA k retim Fak ltesi Dizgi Ekibi TOPLUMSAL Cinsiyet SosyolojisiISBN 978-971-06-0981-71. Bask Bu kitap ANADOLU N VERS TES Web-Ofset Tesislerinde adet bas lm flt fiEH R, A ustos 2011 indekiler ns z ..viiToplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Bafllang ..2 BAfiLANGI ..3 TOPLUMSAL C NS YET ..4 TOPLUMSAL C NS YET N FEM N ST PERSPEKT FL SOSYOLOJ N NEM ..6 TOPLUMSAL C NS YET N D ER SOSYAL B L M DALLARINDA YARATTI I FEM N ST ETK LER ..8 Antropoloji: TOPLUMSAL Cinsiyete En A k Disiplin ..9 Tarih: Yaz lmayanlar Yazmak ..9 Psikoloji: G l Deneysel Paradigma.

3 10 FEM N ST KURAMLAR .. 11 nc ler Kimlerdi?.. 11 Liberal Feminist 12 Radikal Feministler 14 Marksist Feminist Kuram .. 15 Sosyalist Feminist 16 Eko-Feminist Kuram ( evreci Feminist Kuram) .. 18 Psikanalitik Feminist Kuram .. 19K lt rel Feminist 20 TOPLUMSAL C NS YET TARTIfiMALARINDA SON GEL fiMELER .. 22 Postmodern Feminizm .. 22 Judith Butler ve Queer Kuram .. 23 SONU .. 25 26 Kendimizi S nayal 27 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 28S ra Sizde Yan t Anahtar .. 28 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 32G R fi: FEM N ST B L M N KARfiI IKIfiLARI VE A 33 Feminist Kuram n Modernite Ser veni: TOPLUMSAL nfladanD n fll znelli e .. 33 Postmodernite A l m : Dile Dayal S ylem veToplumsal n Yap -S k m .. 37 Bilim ve Bilgi Sorunsal .. 38 Pozitivist Bilimin Temel nermeleri .. 38 Pozitivist Y ntembilimin Feminist 39 FEM N ST Y NTEMB L M.

4 41 Feminist Y ntembilimin G l Etkisi .. 41 Feminist Y ntembiliminin Geliflim Ser 41 FEM N ST Y NTEMB L MDEN FEM N ST EP STEMOLOJ YE GE fi .. 44 Feminist Epistemolojideki Geliflmeler .. 44 Geleneksel Epistemolojinin Temel Unsurlar .. 45 Geleneksel Epistemolojinin Feminist 46 indekileriii1. N TE2. N TE Feminist DURUfi KURAMI .. 47 Feminist Ampirizm .. 48 Feminist Durufl Kuramlar n n 49 Postmodernite S yleminin Karfl k fllar .. 50 Postmodernite S ylemine Feministlerin Karfl k fllar .. 51 FEM N ZM N FELSEFEYE A 52 SONU .. 53 55 Kendimizi S nayal 58 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 59S ra Sizde Yan t Anahtar .. 59 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 61 Siyaset ve Kat l m .. 64 KADIN VE S YASET .. 65 Kamusal Alan, zel Alan Ayr m .. 65 TAR HSEL S RE LER VE KADIN HAREKET N N ETK S.

5 66 Birinci Dalga Feminizm .. 66 kinci Dalga 67 KADINLARIN S YASETE KATILIM E L MLER .. 68 Siyasi Kat l m T rleri ve Kad n Kat l m .. 68 Kad n n Parlamentodaki Temsili .. 69 Kad n n Siyasete Kat l m ndaki 70K lt rel deolojik 71 Sosyoekonomik Fakt rler: Kad nlar n G ncel Durumlar veS n rl l klar .. 71 Siyasi Kurumlardan Kaynaklanan Nedenler .. 72 Kad n n Siyasi Kat l m n Art rmaya Y nelik Stratejiler .. 74 77 Kendimizi S nayal 79 Okuma Par as 80 Okuma Par as 1 .. 80 Okuma Par as 4 .. 81 Okuma Par as 3 .. 81 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 82S ra Sizde Yan t Anahtar .. 82 Yararlan lan ve BaflvurulabilecekKaynaklar .. 82E itim .. 84G R fi .. 85 TOPLUMSAL C NS YET Efi TS ZL KLER N N E T MDEK ZD fi MLER .. 86E itime Eriflimdeki 86E itimde Cinsiyet Ayr mc l .. 87 TOPLUMSAL C NS YET VE E T M L fiK S KONUSUNDAK KURAMLAR.

6 91 Rol/Toplumsallaflma Kuramlar .. 91K lt rel Sermaye Kuram .. 92 SONU VE POL T KA NER LER .. 98 indekileriv3. N TE4. N TE 100 Kendimizi S nayal 101 Okuma Par as 1 .. 102 Okuma Par as 2 .. 102 Okuma Par as 3 .. 102 Okuma Par as 4 .. 103 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 103S ra Sizde Yan t Anahtar .. 104 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 104 Kent Yaflam .. 106G R fi .. 107 KENT KAVRAMLAfiTIRMALARI VE TOPLUMSAL C NS YET .. 108K r n Karfl t Olarak Kent ve Kentsel Yaflam .. 109 retim liflkilerinin Mek n Olarak Kent .. 109 Kent Ekolojisi ve Yar flma Mek n Olarak 110 o ulcu Kent Kavramlaflt rmalar .. 111 KENTSEL YAfiAM VE TOPLUMSAL C NS YET .. 112 Kentin Alt Yap lar ve TOPLUMSAL 112 Korku Mek nlar .. 116 KENT, KADIN VE HAREKETL L K .. 117 Kente G ve Kad 118 Kent i Hareketlilik .. 119 KENT VE VATANDAfiLIK .. 120 Vatandafll k Nedir?

7 120 Vatandafll n Cinsiyeti .. 121 Kad n n Kent Hakk .. 122 zet .. 123 Kendimizi S nayal m .. 124 Okuma Par as .. 125 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 126S ra Sizde Yan t Anahtar .. 126 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 127 Aile ve Evlilik .. 130A LE VE EVL L K KURAMLARINA ELEfiT REL B 131 Aileye ve Evlili e Feminist Yaklafl 133 KAP TAL ZM, ATAERK LL K VE A LE .. 139 ocuk Do urma ve 140 TOPLUMSAL C NS YET N A LE VE EVL L KTE NfiASI .. 141 KADIN HAKLARI, A LE VE EVL L K .. 144 Boflanma .. 144A LE VE EVL L K L fiK LER NDE KIRSAL VE KENTSEL 145 148 Kendimizi S nayal 150 Okuma Par as .. 151 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 151S ra Sizde Yan t Anahtar .. 152 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 153 indekilerv5. N TE6. N 154G R fi .. 155 HUKUK VE TOPLUMSAL C NS YET L fiK S N N BAfiLICA KURULMA YOLLARI .. 155 TOPLUMSAL C NS YET TEMEL NDE HUKUKU A IKLAYAN TEOR : FEM N ST HUKUK TEOR S.

8 158 Feminist Hukuk Teorisinin Do uflu .. 159 Feminist Hukuk Teorisinin Temel Problemleri .. 160 Feminist Hukuk Teorisinin T 161 Eflitlik i Feminist Hukuk Teorisi .. 161 Farkl l k Yanl s Feminist Hukuk Teorisi .. 163K lt rel Feminist Hukuk 163 Radikal Feminist Hukuk 164 Postmodern Feminist Hukuk Teorisi .. 165 FARKLI HUKUK ALANLARINDA TOPLUMSAL C NS 166 Anayasa Hukuku .. 166 Ceza 168 Aile 169 fl Hukuku ve TOPLUMSAL 170 zet ..172 Kendimizi S nayal m ..174 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 175S ra Sizde Yan t Anahtar .. 175 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 176 Tarih Yaz m .. 178ER L TAR H YAZIMI VE 179 Tarihin Feminist Elefltirel Bak flla Yeniden Yaz m .. 180 Kad nlar n Belle i ve Feminist Tarih Yaz m .. 182 Orta a da Cad Av .. 183 FEM N ZM N VE KADIN HAKLARI HAREKET N N D fi NSEL K KENLER .. 184 Ayd nlanma Metinlerinde Kad n-Do a-K lt r.

9 184 Frans z Devrimi ve Yurttafll n 185 Liberal Feminizmin S n rlar : Kad nlar Ger ekten Eflit Yurttafl m ?.. 186 Kad nlar n Oy Hakk M cadelesi .. 186 Kad n Haklar Hareketinin de Resmi Tarihi Var! .. 187T RK YE DE MODERNLEfiME TAR H NE KADIN TAR H A ISINDAN 188T rkiye de Kad n Hareketleri 189 Osmanl Kad n Hareketi .. 189 Kad nlar Halk F rkas ve Nezihe Muhittin .. 191 Kad n K t phaneleri, Kad n M zeleri, Bilgi Merkezleri .. 192 Kronoloji .. 1932000 li Y llarda T rkiye de Kad n 195T RK YE DE FEM N ST TAR H YAZIMI N NOTLAR .. 196 zet .. 197 Kendimizi S nayal m ..198 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar ..199S ra Sizde Yan t Anahtar .. 199 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek 200 indekilervi7. N TE8. N TE ns zToplumsal Cinsiyet Sosyolojisi kitab , uzaktan e itim ile sosyoloji e itimi ala-cak renciler i in haz rlanm flt r. Amac , TOPLUMSAL cinsiyet alan ndaki kavramlarile renciyi tan flt rmak, kuramsal, metodolojik ve epistemolojik tart flmalara bafl-layabilmeleri i in temel bilgileri sa lamakt r.

10 Bu kitab n zg nl , siyaset, e i-tim, kent yaflam , aile ve evlilik gibi klasik sosyoloji kitaplar nda yer alan konula-r n ilk defa TOPLUMSAL cinsiyet bak fl a s ile inceleniyor olmas d r. Kitab n birinci nitesinde, TOPLUMSAL cinsiyet kavram n n ortaya k fl ve geli-flimi hakk nda bilgi sahibi olacak, kavram n ana ak m sosyolojiye kazand rd ba-k fl a s , TOPLUMSAL cinsiyeti merkeze alan feminist yaklafl mlar ve ona y nelik ye-ni tart flmalarla tan flacaks n z. kinci nitede feminist bilgi ve bilim tarihinin geli-fliminde etkili olan d fl nceleri, feminist epistemoloji ve y ntembilimin temel nermelerini bulacaks n z. nc nitede erkeklerle karfl laflt r ld nda kad nla-r n siyasete ni in daha s n rl kat labildikleri sorusunun cevaplar n alacak, bu ka-t l m art rmak i in gerekli stratejilerin neler oldu unu reneceksiniz. D rd nc nitede TOPLUMSAL cinsiyet eflitsizliklerinin e itim arac l yla nas l pekifltirildi inifark edebilecek, bu ba lamda e itimde TOPLUMSAL cinsiyet eflitli inin sa lanmas -n n nemini kavrayabileceksiniz.