TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU

1 9515 TOPRAK KORUMA VE ARAZ KULLANIMI KANUNU Kanun Numaras : 5403 Kabul Tarihi : 3/7/2005 Yay mland Resm Gazete : Tarih : 19/7/2005 Say : 25880 Yay mland D stur : Tertip: 5 Cilt : 44 B R NC B L M Ama , Kapsam ve Tan mlar Ama Madde 1 - (De i ik: 30/4/2014-6537/1 md.) Bu Kanunun amac ; topra n korunmas , geli tirilmesi, tar m arazilerinin s n fland r lmas , asgari tar msal arazi ve yeter gelirli tar msal arazi b y kl klerinin belirlenmesi ve b l nmelerinin nlenmesi, tar msal arazi ve yeter gelirli tar msal arazilerin evre ncelikli s rd r lebilir kalk nma ilkesine uygun olarak planl kullan m n sa layacak usul ve esaslar belirlemektir. Kapsam Madde 2 - (De i ik: 30/4/2014-6537/2 md.) Bu Kanun; arazi ve TOPRAK kaynaklar n n bilimsel esaslara uygun olarak s n fland r lmas , tar msal arazi ve yeter gelirli tar msal arazilerin asgari b y kl klerinin belirlenmesi ve b l nmelerinin nlenmesi, arazi kullan m planlar n n haz rlanmas , KORUMA ve geli tirme s recinde toplumsal, ekonomik ve evresel boyutlar n n kat l mc y ntemlerle de erlendirilmesi, ama d ve yanl kullan mlar n nlenmesi, korumay sa layacak y ntemlerin olu turulmas ile g rev, yetki ve sorumluluklara ili kin usul ve esaslar kapsar.

2 Tan mlar Madde 3 - Bu Kanunda ge en; a) Bakanl k: Tar m ve K yi leri Bakanl n , b) Kurul: TOPRAK KORUMA Kurulunu, c) TOPRAK : Mineral ve organik maddelerin par alanarak ayr mas sonucu olu an, yery z n ince bir tabaka halinde kaplayan, canl ve do al kayna , ) Arazi: TOPRAK , iklim, topografya, ana materyal, hidroloji ve canl lar n de i ik oranda etkisi alt nda bulunan yery z par as n , d) Tar m arazisi: TOPRAK , topografya ve iklimsel zellikleri tar msal retim i in uygun olup, h lihaz rda tar msal retim yap lan veya yap lmaya uygun olan veya imar, ihya, slah edilerek tar msal retim yap lmaya uygun hale d n t r lebilen arazileri, e) Mutlak tar m arazisi: Bitkisel retimde; topra n fiziksel, kimyasal ve biyolojik zelliklerinin kombinasyonu y re ortalamas nda r n al nabilmesi i in s n rlay c olmayan, topografik s n rlamalar yok veya ok az olan.

3 Lkesel, b lgesel veya yerel nemi bulunan, h lihaz r tar msal retimde kullan lan veya bu ama la kullan ma elveri li olan arazileri, 9516 f) zel r n arazisi: Mutlak tar m arazileri d nda kalan, TOPRAK ve topografik s n rlamalar nedeniyle y reye adapte olmu bitki t rlerinin tamam n n tar m n n yap lamad ancak zel bitkisel r nlerin yeti tiricili i ile su r nleri yeti tiricili inin ve avc l n n yap labildi i, lkesel, b lgesel veya yerel nemi bulunan arazileri, g) Dikili tar m arazisi: Mutlak ve zel r n arazileri d nda kalan ve zerinde y re ekolojisine uygun ok y ll k a a , a a k ve al formundaki bitkilerin tar m yap lan, lkesel, b lgesel veya yerel nemi bulunan arazileri, ) Marjinal tar m arazisi: Mutlak tar m arazileri, zel r n arazileri ve dikili tar m arazileri d nda kalan, TOPRAK ve topografik s n rlamalar nedeniyle zerinde sadece geleneksel TOPRAK i lemeli tar m n yap ld arazileri, h) (De i ik: 30/4/2014-6537/3 md.

4 Asgari tar msal arazi b y kl : retim faaliyet ve girdileri rasyonel ve ekonomik olarak kullan ld takdirde, bir tar msal arazide elde edilen verimlili in, s z konusu tar msal arazinin daha fazla k lmesi h linde elde edilemeyece i Bakanl k a belirlenen en k k tar msal parsel b y kl n , ) (De i ik: 30/4/2014-6537/3 md.) Yeter gelirli tar msal arazi b y kl : B lge farkl l klar g z n nde bulundurularak il ve il elerin ekli (1) say l listede belirlenen yeter gelirli tar msal arazi b y kl klerini, i) Tar m d alanlar: zerinde TOPRAK bulunmayan plak kayalar , daimi karla kapl alanlar , rmak yataklar n , sahil kumullar n , sazl k ve batakl klar , askeri alanlar , end striyel, turizm, rekreasyon, isk n, altyap ve benzeri ama larla pl nlanm arazileri, j) Sulu tar m arazisi: Tar m yap lan bitkilerin b y me devresinde ihtiya duydu u suyun, su kayna ndan al narak yeterli miktarda ve kontroll bir ekilde kar land arazileri, k) Tar msal ama l yap lar.

5 TOPRAK KORUMA ve sulamaya y nelik altyap tesisleri, entegre nitelikte olmayan hayvanc l k ve su r nleri retim ve muhafaza tesisleri ile zorunlu olarak tesis edilmesi gerekli olan m temilat , mand ra, reticinin bitkisel retime ba l olarak elde etti i r n i in ihtiya duyaca yeterli boyut ve hacimde depolar, un de irmeni, tar m alet ve makinelerinin muhafazas nda kullan lan sundurma ve iftlik at lyeleri, seralar, tar msal i letmede retilen r n n zelli i itibar yla hasattan sonra iki saat i inde i lenmedi i takdirde r n n kalite ve besin de eri kaybolmas s z konusu ise bu r nlerin i lenmesi i in kurulan tesisler ile Bakanl k taraf ndan tar msal ama l oldu u kabul edilen entegre nitelikte olmayan di er tesisleri, l) Arazi yetenek s n flamas : TOPRAK bozulmas na neden olmayacak ekilde arazinin en uygun kullan m eklini belirlemek i in kullan m ve KORUMA verilerini bir araya getirerek temel TOPRAK et tlerine ve iklim ko ullar na dayal yap lan pl nlamalara y nelik arazi s n flamas n , m) Arazi kullan m pl nlamas : Her l ekte pl nlamaya temel olu turmak zere, topra n ve di er evresel kaynaklar n bozulmas n nlemek i in ekolojik, toplumsal ve ekonomik artlar g zetilerek s rd r lebilirlik ilkesine uygun, farkl arazi kullan m ekillerini olu turmaya y nelik TOPRAK ve su potansiyelinin belirlenip, sistematik olarak de erlendirilmesini ve birbirleri ile olan ili kilerini ortaya koyan rasyonel arazi kullan m pl nlar n , 9517 n) Tar msal ama l arazi kullan m pl n ve projeleri.

6 Tar m alanlar nda y renin ekolojik, ekonomik ve toplumsal zellikleri dikkate al narak topraklar n s rekli retkenli ini sa layacak tar m tekniklerini, TOPRAK , su, bitki ve insan ili kileri ile TOPRAK korumaya y nelik di er fiziksel, kimyasal, k lt rel ve bitkisel d zenlemeleri kapsayan rasyonel tar msal arazi kullan m pl n ve projelerini, o) TOPRAK KORUMA projeleri: Topra n do al veya insan faaliyetleri sonucu yok olmas n , bozulmas n veya zarar g rmesini nlemek ve s rekli retken kalmas n sa lamak i in yap lan fiziksel, k lt rel ve bitkisel tedbirleri kapsayan projeleri, ) (M lga: 19/4/2018-7139/41 md.) p) (M lga: 19/4/2018-7139/41 md.) r) Arazi bozulmas : Arazinin do al veya yapay etkiler sonucu zelliklerinin de i ikli e u ramas ile ekonomik ve ekolojik i levlerinin azalmas veya yok olmas n , s) TOPRAK veri taban : Arazi ve TOPRAK kaynaklar n n nitelikleri ile birlikte belirlenerek kay t alt na al nd veri taban n , ) (M lga: 19/4/2018-7139/41 md.

7 T) (Ek: 31/1/2007-5578/1 md.; M lga: 19/4/2018-7139/41 md.) u) (Ek: 30/4/2014-6537/3 md.) Yan s nai i letme: Yeter gelirli tar msal arazilere ait r n depolama, KORUMA , i leme ve pazarlama gibi faaliyetlere y nelik tesisleri, fade eder. K NC B L M Arazi M lkiyet Hakk n n Kullan m ve TOPRAK KORUMA Kurulu Arazi m lkiyet hakk n n kullan m esas Madde 4 - Devletin h k m ve tasarrufu alt nda ve Hazinenin zel m lkiyetinde olan araziler ile kamu kurumlar na, ger ek ve t zel ki ilere ait olan arazilerin m lkiyet hakk kullan l rken topra n; bitkisel retim fonksiyonu, end striyel, sosyo-ekonomik ve ekolojik i levlerinin tamamen, k smen veya ge ici olarak engellenmemesi amac yla araziyi kullananlar, bu Kanunun ng rd tedbirleri almakla y k ml d r. 9518 TOPRAK KORUMA Kurulu Madde 5 - Her ilde, valinin ba kanl nda, ildeki tar mdan sorumlu birim amiri taraf ndan ba kan yard mc l ve sekretarya hizmetleri g revi y r t lmek zere, ilde pl n yapma yetkisine sahip kamu kurum ve kurulu lar ile niversitelerden, birimin ve Maliye Bakanl n n ildeki st d zey temsilcisi ile pl nlama ve/veya TOPRAK KORUMA konular nda ulusal l ekte faaliyette bulunan kamu kurumu niteli ini haiz meslek kurulu lar ile sivil toplum kurulu lar n n yerel temsilcilerinden ki i olmak zere Kurul olu g ndeminde bulunan araziler zel kanunlarla KORUMA alt na al nm alanlar, Devlet Su leri Genel M d rl n n proje alan veya tarihli ve 3083 say l Sulama Alanlar nda Arazi D zenlenmesine Dair Tar m Reformu Kanununa g re uygulama alan il n edilen yerlerden ise bu alanlarda uygulama yapan birimin yetkili temsilcisi de Kurula d hil edilir.

8 Kurulun kurulu u, al ma us l ve esaslar Bakanl k taraf ndan haz rlanacak y netmelikle belirlenir. Kurulun g revleri Madde 6 - Kurulun g revleri a a da belirtilmi tir: a) Arazi kullan lan t m faaliyetlerde, arazinin korunmas , geli tirilmesi ve verimli kullan lmas na y nelik inceleme, de erlendirme ve izleme yapmak, ortaya kan olumsuzluklar belirlemek, TOPRAK korumay ve bununla ilgili sorunlar giderici nlemleri almak, geli tirmek, uygulanmas n sa lamak i in g r olu turmak. b) Arazi kullan m n gerektiren t m giri imleri y nlendirmek zere, yerel pl n veya projelerin uygulanmas amac yla takibini yapmak. c) TOPRAK KORUMA nlemlerinin yerine getirilmesi s recini yerel l ekte izlemek, de erlendirmek ve z mleyici neriler geli tirmek, haz rlanacak TOPRAK KORUMA ve arazi kullan m pl nlar do rultusunda, yerel l ekli y ll k i programlar i in g r olu turmak ve uygulamaya konulmas n n takibini yapmak.

9 Lkesel, b lgesel veya yerel l ekli yap lan pl nlar aras ndaki uyumu denetlemek. d) Kanunda yer alan konularla ilgili ba vurular almak ve ilgililere aktarmak. e) Kanunla verilen di er g revleri yapmak. NC B L M TOPRAK ve Arazi Varl n n Belirlenmesi TOPRAK ve arazi varl n n belirlenmesine ili kin esaslar Madde 7 - Bakanl k, TOPRAK KORUMA ve kullanmaya y nelik farkl sistemler kullanarak arazi ve toprakla ilgili s n flamalar ve haritalar yapar veya yapt r r. TOPRAK ve arazi varl n n belirlenmesi, s n fland r lmas , et t, analiz ve s n flama ile ilgili standart olu turulmas , harita ve veri taban n n haz rlanmas ve kullan c lar n hizmetine sunulmas na ili kin us l ve esaslar, Bakanl k a haz rlanacak y netmelikle belirlenir. 9518-1 Tar m arazilerinin s n fland r lmas , asgari tar msal arazi b y kl klerinin belirlenmesi(1) Madde 8 - (De i ik: 31/1/2007-5578/2 md.) Tar m arazileri; do al zellikleri ve lke tar m ndaki nemine g re, nitelikleri Bakanl k taraf ndan belirlenen mutlak tar m arazileri, zel r n arazileri, dikili tar m arazileri ve marjinal tar m arazileri olarak s n fland r l r.

10 Ayr ca Bakanl k tar m arazilerinin korunmas , geli tirilmesi ve kullan m ile ilgili farkl s n fland rmalar yapabilir. (De i ik f kra: 30/4/2014-6537/4 md.) Asgari tar msal arazi b y kl , b lge ve y relerin toplumsal, ekonomik, ekolojik ve teknik zellikleri g zetilerek Bakanl k taraf ndan belirlenir. Belirlenen asgari b y kl e eri mi tar msal araziler, b l nemez e ya niteli i kazanm olur. (De i ik f kra: 30/4/2014-6537/4 md.) Asgari tar msal arazi b y kl ; mutlak tar m arazileri, marjinal tar m arazileri ve zel r n arazilerinde 2 hektar, dikili tar m arazilerinde 0,5 hektar, rt alt tar m yap lan arazilerde 0,3 hektardan k k belirlenemez. Bakanl k asgari tar msal arazi b y kl klerini g n n ko ullar na g re art rabilir. Tar m arazileri Bakanl k a belirlenen b y kl klerin alt nda ifraz edilemez, hisselendirilemez, Hazine ta nmazlar n n sat i lemleri hari olmak zere pay ve payda adedi art r lamaz.