UÇAK BİLETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

1 U AK B LETLER N N MUHASEBELE T R LMES * I- GENEL A IKLAMALAR U ak biletleri hava yolu irketleri veya seyahat acentalar taraf ndan sat lmaktad r. Acental k s zle mesi uyar nca seyahat acentalar nca sat lan bilet bedellerinin gerek bilet al c s vergi m kellefleri gerekse bilet sat c s seyahat acentalar ve hava yolu irketleri y n nden muhasebele tirilmesi zellik ta maktad r. Hava yolu irketleri bast rm olduklar u ak biletlerini bo olarak seyahat acentalar na teslim etmekteler, bilet seyahat acentas taraf ndan d zenlenmektedir.

2 Bileti satan acentalar ayr ca fatura d zenlemektedirler. Maliye Bakanl ehirleraras otob s firmalar na ait yolcu biletlerinin otob s firmalar ve komisyoncular taraf ndan sat lmas nda belge d zeninin ne ekilde d zenlenmesi gerekti i konusunda 173 no lu VUK Genel Tebli inde a klama yapt halde, u ak biletlerinin d zenlenmesi ve muhasebesi konusunda bir d zenleme yapmam t r. B yle bir d zenlemenin bulunmamas , biletlerde veya faturalarda yeterli ayr nt ve a klama yer almad i in baz hatal uygulamalar n ortaya kmas na neden olmaktad r.

3 U ak biletlerinin hava yolu irketi, acenta ve bilet m terisi vergi m kelleflerince muhasebele tirilmesi konusundaki g r ve a klamalar m za a a da yer verilmi tir. II- U AK B LET BEDEL NE DAH L UNSURLAR Yurti i u ak bileti cretinde KDV d nda e itime katk pay , zel i lem vergisi, alan vergisi, sigorta creti ve bilet transfer masraf (PTA) ad alt nda e itli tahsilatlar yap lmaktad r. 1- Katma De er Vergisi : Yurti i u ak bilet bedeli genel oranda (%18) katma de er vergisine tabidir.

4 KDV Kanunu nun 20/4. maddesine g re bedelin biletle tahsil edildi i hallerde tarife ve bilet bedeli, katma de er vergisi dahil edilerek tespit olunmakta ve vergi m teriye ayr ca intikal ettirilmemektedir. Bu h k m nedeniyle u ak bilet bedelleri KDV dahil olarak d zenlenmektedir. 33 no lu KDV Genel Tebli inde, KDV Kanunu nun 14. Maddesindeki yetkiye istinaden 84/8889 say l BKK ile transit ve T rkiye ile yabanc lkeler aras nda deniz, hava ve demiryolu ile yap lan y k ve yolcu ta ma i lerinin katma de er vergisinden istisna edildi i belirtilerek.

5 S z konusu ta ma i lerine ait bilet sat yapan m kelleflerin bu i lemlere ili kin olarak hesaplad klar komisyonlar n da ta mac l k i i i inde m talaa edilmesi gerekti inden uluslar aras ta mac l a ait bilet sat komisyonlar n n katma de er vergisine tabi tutulmayaca belirtilmi tir. 2- E itime Katk Pay : 4306 say l Kanunun 4702 say l Kanunla de i ik ge ici 1/A maddesinin 5. bendi uyar nca sekiz y ll k kesintisiz ilk retim giderlerinde kullan lmak zere, tarihleri aras nda, hava yolu ile i hat yolcu ta mac l nda d zenlenen her bir bilet i in 99/12481 say l BKK ile lira, d n l biletler i in lira e itime katk pay denir.

6 E itime Katk Pay u ak biletlerinde TY rumuzu ile g sterilmektedir. Hava yolu irketlerince bilet bedeli ile birlikte tahsil edilen e itime katk paylar ertesi ay n 20. g n ak am na kadar bir beyanname ile vergi dairesine denir. * Sak p EKER, Yeminli Mali M avir 1An lan kanun maddesinin 10. bendinde e itime katk paylar n n katma de er vergisi matrah na dahil olmad h kme ba lanm t r. EKP ndan muaf ki i ve kurulu lar 4306 say l Kanunun ge ici 1/A maddesinin 13.

7 Bendinde belirtilmi tir. 3- zel lem Vergisi : 4481 say l Kanunun 4605 say l Kanun ile de i ik 9. maddesinde, 1 Aral k 1999 tarihinden tarihine kadar uygulanmak zere, 4306 say l Kanunun ge ici 1. maddesinin (A) f kras nda belirtilen i lem ve ka tlar i in denen e itime katk pay kadar ayr ca zel i lem vergisi denir, h km yer almaktad r. Bakanlar Kurulu zel i lem vergisi tutar n on kat na kadar art rmaya yetkilidir. 2001/3439 say l BKK ile hava yolu ile i hat yolcu ta mac l nda d zenlenen her bilet i in d n l biletlerde zel i lem vergisi tahsil edilmektedir.

8 V. u ak biletlerinde VK rumuzu ile g sterilmektedir. zel i lem vergisi 4481 say l Kanunun 10/c maddesi h km uyar nca, gelir ve kurumlar vergisi uygulamas nda gider olarak kabul edilmez ve hi bir vergiden mahsup edilmez. zel i lem vergileri de e itime katk paylar gibi katma de er vergisi matrah na dahil de ildir. 4- Sigorta creti : tarihinden u ak biletleri i inde i hatlarda her yolcu i in sigorta bedeli de tahsil edilmektedir. Sigorta harc olarak adland r lan sigorta creti biletlerde YR rumuzu ile g sterilmektedir.

9 Sigorta bedelinin KDV ne tabi oldu u KDV Kanunu nun 24/b maddesinin a k h km d r. 5- Meydan Servis creti (Alan Vergisi) : THY Anonim Ortakl yurt i i bilet cretleri ile tarihinden itibaren her yolcudan ayr ca i hat meydan servis creti ad alt nda 5 cret almaktad r. D hat ba lant l biletlerde bu tutar 3 USD dir. Baz seyahat acentas faturalar nda i hat meydan servis creti olarak al nan ve biletlerde VQ rumuzu ile g sterilen bu cret hatal olarak alan vergisi ad alt nda faturalarda g sterilmektedir.

10 Alan vergisi diye bir vergi t r yoktur. Baz ki i ve kurulu lar n mensuplar ndan bu cret al nmamaktad r. THY Anonim Ortakl n n bir seyahat acentas na verdi i cevabi yaz da, alan vergisi olarak adland r lan meydan servis cretinin katma de er vergisi matrah na dahil olmad belirtilmi Baz seyahat acentas faturalar nda da bu cretin KDV matrah na dahil olmad g sterilmektedir. Bu konuya ili kin a klamalar m z yaz m z n III. b l m nde yer almaktad r. 6- Bilet Trasfer creti (Prepate Ticket Advence) (PTA) : Bedeli nceden denen bir biletin ba ka bir yerdeki havayolu bilet sat ofisinden teslim al nmas halinde, yolcuya verilen bu hizmet bedeli i in ayr ca PTA masraf ad alt nda ek bir cret tahsil edilmektedir.