ULUSLARARASI POL‹T‹KA-I

1 ANADOLU N VERS TES YAYINI NO: 2568 A IK RET M FAK LTES YAYINI NO: 1538 ULUSLARARASI POL T .Dr. Murat Necip ARMAN ( nite 1, 2, 7, 8)Do .Dr. Y cel BOZDA LIO LU ( nite 3, 4, 5, 6)Edit rDo .Dr. Y cel BOZDA LIO LUANADOLU N VERS TES Bu kitab n bas m, yay m ve sat fl haklar Anadolu niversitesine aittir. Uzaktan retim tekni ine uygun olarak haz rlanan bu kitab n b t n haklar sakl d r. lgili kurulufltan izin almadan kitab n t m ya da b l mleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kay tveya baflka flekillerde o alt lamaz, bas lamaz ve da t 2012 by Anadolu UniversityAll rights reservedNopart of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmittedin any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, withoutpermission in writing from the RET M TASARIM B R M Genel Koordinat r Do .Dr. M jgan BozkayaGenel Koordinat r Yard mc s rem Erdem Ayd n retim Tasar mc lar Do .Dr. Murat.

2 Dr. Mestan K kGrafik Tasar m Y netmenleriProf. Tevfik Fikret U ar r. Cemalettin Y ld z r. Nilg n SalurDil Yaz m Dan flman Okt. Olcay Salt kKitap Koordinasyon BirimiUzm. Nermin zg rKapak D zeniProf. Tevfik Fikret U ar r. Cemalettin Y ld zDizgiA k retim Fak ltesi Dizgi Ekibi Uluslararas Politika-IISBN 978-975-06-1237-41. Bask Bu kitap ANADOLU N VERS TES Web-Ofset Tesislerinde adet bas lm flt fiEH R, Haziran 2012 indekiler ns z ..viiUluslararas Politikan n Temel Kavramlar veMetodolojisi ..2 ULUSLARARASI POL T KANIN HSEL A IDAN ULUSLARARASI POL T KA ..4 Uluslararas Politikan n Gelifliminde Kant, Hobbes ve ki Savafl Aras nda Uluslararas Politika ..7B R AKADEM K D S PL N OLARAK ULUSLARARASI L fiK LER NDO UfiU VE METODOLOJ S ..8 Uluslararas Politikada Metodolojik Tart flma ..9SO UK SAVAfi VE SONRASINDA ULUSLARARASI POL T KA .. 10So uk Savafl n Bitiflinden G n m ze Uluslararas Politika .. 11 GENEL DE ERLEND RME .. 11 zet.

3 12 Kendimizi S nayal m ..13 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 14S ra Sizde Yan t Anahtar .. 14 Yararlan lan 15 Uluslararas Politikadaki Akt 16 ULUSLARARASI POL T KADA AKT R 17 TEMEL ULUSLARARASI POL T KA AKT R OLARAK DEVLET .. 18 Devlet - Millet - Milliyet ilik .. 20 Zay f Devlet, km fl Devlet ve Devlet 21 DEVLET DIfiI AKT 22 Uluslararas rg 23H k metleraras rg 24H k metler-D fl rg tler .. 25 okuluslu fiirketler .. 27 Bask Gruplar .. 28 Ulusal Kurtulufl Hareketleri .. 28 Ter r rg tleri .. 31 32 Kendimizi S nayal 33 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 34S ra Sizde Yan t Anahtar .. 34 Yararlan lan 36G ve G Politikalar : 38G VE G POL T KALARI: REAL 39 REAL ST D fi NCEN N EVR M .. 39 HANS J. MORGENTHAU VE KLAS K REAL 40 KENNETH WALTZ VE NEOREAL 45 NEOKLAS K REAL 48 SAVUNMACI REAL 48 SALDIRGAN REAL 49 indekileriii1.

4 N TE2. N TE3. N TE REAL ZME Y NELT LEN ELEfiT R 50 zet .. 51 Kendimizi S nayal m .. 53 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 54S ra Sizde Yan t Anahtar .. 54 Yararlan lan 55 Uluslararas Politikada Alternatif Yaklafl 56L BERAL 57 Liberal D fl ncenin Evrimi .. 57 Modern Liberalizmin Temel Varsay mlar .. 59 dealizm .. 60 Demokratik Bar fl Teorisi .. 61 Neoliberal Kurumsalc l k .. 61 Liberal Yaklafl ma Y neltilen Elefltiriler .. 62 MARKS ST YAKLAfiIMLAR .. 62 Marksist D fl ncenin Evrimi .. 63 Lenin ve Emperyalizm .. 63Ba ml l k Teorisi .. 64 Elefltirel 65 Marksist Yaklafl ma Y neltilen Elefltiriler .. 66 NfiACI YAKLAfiIM .. 66 nflac Yaklafl ma Y neltilen 68 FEM N ST 69 zet .. 70 Kendimizi S nayal m .. 72 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 73S ra Sizde Yan t Anahtar .. 73 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 74 Uluslararas 76 ULUSLARARASI S STEM.

5 77 Yap sal zellikler .. 78G liflkileri .. 79 Ekonomik liflkiler .. 81 Davran fl Normlar .. 82 ULUSLARARASI L fiK LER TEOR LER VE ULUSLARARASI S STEM .. 82 Liberallere G re Uluslararas Sistem .. 82 Realistlere G re Uluslararas 83 Marksistlere G re Uluslararas Sistem .. 83 nflac lara G re Uluslararas Sistem .. 84 ULUSLARARASI S STEM N EVR M .. 84 Westphalia ncesi Uluslararas Sistem .. 84 Antik Yunan .. 84 Emperyal in .. 85 Roma mparatorlu u .. 86 Orta a Avrupas .. 86 Westphalia Sonras Uluslararas Sistem .. 87On dokuzuncu Y zy lda Uluslararas Sistem .. 89 ki Savafl Aras D nemde Uluslararas Sistem .. 90So uk Savafl D neminde Uluslararas 91 indekileriv4. N TE5. N TESo uk Savafl Sonras D nemde Uluslararas 94 zet .. 96 Kendimizi S nayal m .. 98 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 99S ra Sizde Yan t Anahtar .. 99 Yararlan lan 100D fl Politika Analizi.

6 102 DIfi POL T KA: TANIM VE AMA LAR .. 103 Devletlerin D fl Politika Ama lar .. 104 Yaflamsal Ama lar .. 104 Orta D nemli Ama 106 Uzun D nemli Ama 107 DEVLETLER N DIfi POL T KA STRATEJ LER .. 107 Devletlerin G venlik Stratejileri .. 107 Yaln zc l k ( zolasyonizm) .. 107 Kendi Kendine Yeterlilik .. 108 Tarafs zl k ve Ba lant s zl 108 109 Devletlerin Ekonomik 111 Korumac l k .. 111 Serbest 111 Ekonomik 112 Karteller .. 112B lgesel Serbest Ticaret Antlaflmalar (Serbest Ticaret Alanlar ).. 112 DEVLETLER N DIfi POL T KA ARA 113 Ekonomik d ller ve Yapt r 114 Gizli Eylemler ve Silahl M 115 DIfi POL T KAYI ETK LEYEN FAKT 116 Bireysel D zey Fakt rler .. 116 Devlet/Toplum D zeyi Fakt rler .. 117Co rafi ve Topografik Fakt 117 Ulusal 117 Rejim T r .. 118 Kamuoyu, Bask Gruplar ve 118 Sistemik Fakt 119 DIfi POL T KADA KARAR ALMA MODELLER .. 120 Rasyonel Karar Alma Modeli .. 120 Kurumsal/B rokratik Model.

7 121 122 Kendimizi S nayal 123 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 124S ra Sizde Yan t Anahtar .. 124 Yararlan lan 125 Uluslararas G venlik Sorunlar .. 126G VENL K: TANIM VE 127 Savafl .. 128 indekilerv6. N TE7. N TEBar fl .. 130G venlik 131 Jeopolitik ve Jeostrateji .. 131G venliklefltirme / G venlik-d fl laflt rma .. 132 ULUSLARARASI G VENL K SORUNLARINA Y NEL K TEOR K YAKLAfiIMLAR .. 133 Realist G venlik Anlay fl .. 133 Liberal G venlik Anlay fl .. 135G venlik Toplulu u .. 135 Kopenhag Ekol ve G venlik .. 136 Sosyal nflac G venlik Yaklafl m .. 137 FARKLI G VENL K KATEGOR LER .. 138 Ulusal G 138 Kolektif G 138 nsan G venli i .. 139 Toplumsal G 139B lgesel G venlik .. 140 evresel G 140 142 Kendimizi S nayal 144 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 145S ra Sizde Yan t Anahtar .. 145 Yararlan lan 146 Diplomasi .. 148D PLOMAS : TANIM, TEMEL KAVRAMLAR, AKT RLER VEFONKS YONLARI .. 149 Diplomasinin Temel Kavramlar.

8 151 Diplomasinin Akt 152 Diplomasinin Fonksiyonlar .. 152D PLOMAS N N EVR M .. 154 Klasik 155 Eski Yunan ve Roma D neminde Diplomasi .. 155 talyan Kent Devletlerinden Viyana Kongresi ne Kadar Diplomasi .. 156 Viyana Kongresi nden I. D nya Savafl na Kadar 158A k Diplomasi .. 159A k Diplomasinin Klasik Diplomasiden Farklar .. 160D PLOMAS T RLER .. 161 kili Diplomasi .. 161 ok Tarafl Diplomasi .. 162 Parlamenter 162 Zirve Diplomasisi .. 162 nc Taraf Diplomasisi .. 163 Zorlay c Diplomasi .. 164 zet .. 165 Kendimizi S nayal m .. 167 Kendimizi S nayal m Yan t Anahtar .. 168S ra Sizde Yan t Anahtar .. 168 Yararlan lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar .. 169S zl k .. 171 indekilervi8. N TE ns zUluslararas Politika dersi, size uluslararas iliflkiler disiplininin politik yap s n retmek, uluslararas iliflkiler al flmalar na katk sunan diplomasi, g venlik, ulus-lararas hukuk ve siyasi tarih gibi konular hakk nda bilgi vermek i in program m -za konulmufl bir niteden oluflan Uluslararas Politika I kitab , rg n ve uzaktan e itimkoflullar na uygun bir i eri i bar nd rabilecek flekilde haz rlanm flt r.

9 Kitab n ilk nitesinde uluslararas politikan n temel kavramlar ve metodolojisi hakk nda bil-gi verilmifltir. Ayr ca bir girifl mahiyetinde olan ilk b l m, kitab n geriye kalan ye-di b l m a s ndan bir n bilgi vermektedir. kinci b l m uluslararas politika-n n akt rlerini tan tmaktad r. kinci b l m esas olarak iki k s mdan oluflmakta, bi-rinci k s mda uluslararas politikan n temel akt r olan devlet, ikinci k s mda ise rg tler, flirketler, kar gruplar ve ulusal kurtulufl hareketleri gibi devlet d fl ak-t rler yer almaktad r. nc ve d rd nc b l mler uluslararas iliflkiler teorileri-ne ayr lm flt r. Disiplinin kurucu teorisi ve ana paradigmas n belirleyen Realizmve t rleri anlat ld ktan sonra di er uluslararas iliflkiler teorileri de tan t lacakt politikan n flekillenmesinde en temel kavram olan g olgusu ince-lendikten sonra, devletlerin birbirleri ile iliflkilerini hangi sistem i inde ger eklefl-tirdi i analiz edilecektir. Yedinci b l m uluslararas g venlik al flmalar na ayr l-m flt r.

10 G venlik al flmalar n n iliflkin metodolojik ve kuramsal er evenin izildi- i b l m diplomasi b l m izlemektedir. Son nite olan diplomasi tarihi, temelkavramlar ve t rleriyle birlikte nitenin bafl nda o nitede ifllenecek konunun ama lar yer almaktad ylece, ifllenen nitede hangi bilgileri edinece imizi ve nitenin hedeflerini g r-m fl olacaks n z. S ra Sizde bafll alt nda verilen sorular, al flt n z nite ile il-gili olarak sizi daha fazla d fl nmeye ve araflt rma yapmaya y nlendirecektir. Kendimizi s nayal m b l m nde nitenin tam olarak anlafl l p anlafl lmad -n test etmenize yarayacak oktan se meli sorular bulacaks n z. nite i erisindege en temel baz kavramlar n a kland s zl k k sm n n da al flman z kolay-laflt raca n nda uzman iki akademisyen taraf ndan haz rlanan bu kitab n sizlere ya-rarl olmas n mit eder, hepinize baflar lar rDo .Dr. Y cel BOZDA LIO LU ns zviiBu niteyi tamamlad ktan sonra;Uluslararas politika kavram n tan mlayabilecek,Tarihsel a dan uluslararas politikan n geliflimini a klayabilecek,Diplomasi, uluslararas hukuk, ulus devlet ve egemenlik kavramlar n tan mlayabilecek,Uluslararas politikan n bir akademik disiplin olarak geliflim s recindeki teo-rik ve metodolojik tart flmalar yorumlayabilecekbilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.