UNDANG-UNDANG REPUBLIK INDONESIA

1 UNDANG-UNDANGREPUBLIKINDONESIANOMOR24 TAHUN20092009 TENTANGBENDERA,BAHASA,DANLAMBANGNEGARA,S ERTALAGUKEBANGSAANDENGANRAHMATTUHANYANGM AHAESAPRESIDENREPUBLIKINDONESIA, ,bahasa,danlambangnegara,sertalagukebang saanIndonesiamerupakansaranapemersatu,id entitas,danwujudeksistensibangsayangmenj adisimbolkedaulatandankehormatannegarase bagaimanadiamanatkandalamUndang-UndangDa sarNegaraRepublikIndonesiaTahun1945; ,bahasa,danlambangnegara,sertalagukebang saanIndonesiamerupakanmanifestasikebuday aanyangberakarpadasejarahperjuanganbangs a,kesatuandalamkeragamanbudaya,dankesama andalammewujudkancita-citabangsadanNegar aKesatuanRepublikIndonesia; ,bahasa,danlambangnegara,sertalagukebang saanIndonesiabelumdiaturdidalambentukund ang-undang; ,hurufb,danhurufc,perlumembentukUndang-U ndangtentangBendera,Bahasa,danLambangNeg ara,sertaLaguKebangsaan;Mengingat:Pasal2 0,Pasal21,Pasal35,Pasal36,Pasal36A,Pasal 36B,danPasal36 CUndang-UndangDasarNegaraRepublikIndones iaTahun1945;DenganPersetujuanBersamaDEWA NPERWAKILANRAKYATREPUBLIKINDONESIAdanPRE SIDENREPUBLIKINDONESIAMEMUTUSKAN:Menetap kan:UNDANG-UNDANGTENTANGBENDERA,BAHASA,D ANLAMBANGNEGARA, ,bupati, ,bahasa,danlambangnegara, ; ; ; ; ; ; ; ; ; ,bahasa,danlambangnegara, ; ; ,kepastian,danstandardisasipenggunaanben dera,bahasa,danlambangnegara, (1)BenderaNegaraSangMerahPutihberbentuke mpatpersegipanjangdenganukuranlebar2/3(d ua-pertiga)daripanjangsertabagianatasber warnamerahdanbagianbawahberwarnaputihyan gkeduabagiannyaberukuransama.

2 (2) (2)BenderaNegarasebagaimanadimaksudpadaa yat(1)dibuatdarikainyangwarnanyatidaklun tur.(3)BenderaNegarasebagaimanadimaksudp adaayat(1) ; ; ; ; ; ; ; ; ; (4)Untukkeperluanselainsebagaimanadimaks udpadaayat(3),benderayangmerepresentasik anBenderaNegaradapatdibuatdaribahanyangb erbedadenganbahansebagaimanadimaksudpada ayat(2),ukuranyangberbedadenganukuranseb agaimanadimaksudpadaayat(3),danbentukyan gberbedadenganbentuksebagaimanadimaksudp adaayat(1).Pasal5(1)BenderaNegarayangdik ibarkanpadaProklamasiKemerdekaanBangsaIn donesiatanggal17 Agustus1945diJalanPegangsaanTimurNomor56 JakartadisebutBenderaPusakaSangSakaMerah Putih.(2) (1)Pengibarandan/ataupemasanganBenderaNe garasebagaimanadimaksuddalamPasal6dilaku kanpadawaktuantaramatahariterbithinggama tahariterbenam.(2)Dalamkeadaantertentupe ngibarandan/ataupemasanganBenderaNegarad apatdilakukanpadamalamhari.

3 (3)BenderaNegarawajibdikibarkanpadasetia pperingatanHariKemerdekaanBangsaIndonesi atanggal17 Agustusolehwarganegarayangmenguasaihakpe nggunaanrumah,gedungataukantor,satuanpen didikan,transportasiumum,dantransportasi pribadidiseluruhwilayahNegaraKesatuanRep ublikIndonesiadandikantorperwakilanRepub likIndonesiadiluarnegeri.(4)Dalamrangkap engibaranBenderaNegaradirumahsebagaimana dimaksudpadaayat(3),pemerintahdaerahmemb erikanBenderaNegarakepadawarganegaraIndo nesiayangtidakmampu.(5)Selainpengibaranp adasetiaptanggal17 Agustussebagaimanadimaksudpadaayat(3), (1)PengibaranBenderaNegarapadaperistiwal ainsebagaimanadimaksuddalamPasal7ayat(5) secaranasionaldiaturolehmenteriyangtugas dantanggungjawabnyaberkaitandengankesekr etariatannegara.(2)PengibaranBenderaNega rapadaperistiwalainsebagaimanadimaksudda lamPasal7ayat(5)didaerah, (1)BenderaNegarasebagaimanadimaksuddalam Pasal4ayat(1) ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ,bupati,walikota,dancamat; ; ; ; (2)PenggunaanBenderaNegaradilingkunganTe ntaraNasionalIndonesiadanKepolisianRepub likIndonesiasebagaimanadimaksudpadaayat( 1)hurufqdiaturtersendiriolehpimpinaninst itusidenganberpedomanpadaUndang-Undangin i;(3)PenggunaanBenderaNegaradikantorperw akilannegaraRepublikIndonesiadiluarneger isebagaimanadimaksudpadaayat(1)hurufgdil akukandenganberpedomanpadaUndang-Undangi ni.

4 (4)DalamhalBenderaNegarasebagaimanadimak sudpadaayat(1) (1) ; ; (2) (2)PemasanganBenderaNegaradikeretaapiseb agaimanadimaksudpadaayat(1)hurufaditempa tkandisebelahkanankabinmasinis.(3)Pemasa nganBenderaNegarasebagaimanadimaksudpada ayat(1)hurufbditempatkanditengahanjungan kapal.(4)PemasanganBenderaNegarasebagaim anadimaksudpadaayat(1)hurufcditempatkand isebelahkananekorpesawatterbang.(5)Keten tuanlebihlanjutmengenaitatacarapemasanga nBenderaNegarasebagaimanadimaksudpadaaya t(1)hurufa,hurufb, (1)BenderaNegaradapatdikibarkandan/ ; ; ; ; (2)BenderaNegaradipasangpadamobildinasPr esiden,WakilPresiden,KetuaMajelisPermusy awatanRakyat,KetuaDewanPerwakilanRakyat, KetuaDewanPerwakilanDaerah,KetuaMahkamah Agung,KetuaMahkamahKonstitusi,KetuaBadan PemeriksaKeuangan,menteriataupejabatseti ngkatmenteri,GubernurBankIndonesia,manta nPresiden,danmantanWakilPresidensebagait andakedudukan.

5 (3)BenderaNegarasebagaitandakedudukanseb agaimanadimaksudpadaayat(2)dipasangditen gah-tengahpadabagiandepanmobil.(4)Dalamh alpejabattinggipemerintahnegaraasingmeng gunakanmobilyangdisediakanPemerintah, (1) ; ; (2) (2)BenderaNegarasebagaitandaperdamaianse bagaimanadimaksudpadaayat(1)hurufadiguna kanapabilaterjadikonflikhorizontaldiwila yahNegaraKesatuanRepublikIndonesia.(3)Da lamhalBenderaNegarasebagaitandaperdamaia ndikibarkanpadasaatterjadikonflikhorizon talsebagaimanadimaksudpadaayat(2)setiapp ihakyangbertikaiwajibmenghentikanpertika ian.(4)BenderaNegaradigunakansebagaitand aberkabungsebagaimanadimaksudpadaayat(1) hurufbapabilaPresidenatauWakilPresiden,m antanPresidenataumantanWakilPresiden,pim pinanatauanggotalembaganegara,menteriata upejabatsetingkatmenteri,kepaladaerah,da n/ataupimpinandewanperwakilanrakyatdaera hmeninggaldunia.

6 (5)BenderaNegarasebagaitandaberkabungseb agaimanadimaksudpadaayat(4)dikibarkanset engahtiang.(6)ApabilaPresidenatauWakilPr esidensebagaimanadimaksudpadaayat(4)meni nggaldunia,pengibaranBenderaNegaraseteng ahtiangdilakukanselamatigahariberturut-t urutdiseluruhwilayahNegaraKesatuanRepubl ikIndonesiadansemuakantorperwakilanRepub likIndonesiadiluarnegeri.(7)Apabilapimpi nanlembaganegaradanmenteriataupejabatset ingkatmenterisebagaimanadimaksudpadaayat (4)meninggaldunia,pengibaranBenderaNegar asetengahtiangdilakukanselamaduaharibert urut-turutterbataspadagedungataukantorpe jabatnegarayangbersangkutan.(8)Apabilaan ggotalembaganegara,kepaladaerahdan/ataup impinandewanperwakilanrakyatdaerahsebaga imanadimaksudpadaayat(4)meninggaldunia,p engibaranBenderaNegarasetengahtiangdilak ukanselamasatuhari,terbataspadagedungata ukantorpejabatyangbersangkutan.

7 (9)Dalamhalpejabatsebagaimanadimaksudpad aayat(4)meninggalduniadiluarnegeri,pengi baranBenderaNegarasetengahtiangdilakukan sejaktanggalkedatanganjenazahdiIndonesia .(10)PengibaranBenderaNegarasetengahtian gsebagaimanadimaksudpadaayat(9)dilakukan sesuaidengankententuansebagaimanadimaksu dpadaayat(6),ayat(7),danayat(8).(11) (11)DalamhalBenderaNegarasebagaitandaber kabungsebagaimanadimaksudpadaayat(5)bers amaandenganpengibaranBenderaNegaradalamr angkaperingatanhari-haribesarnasional,du aBenderaNegaradikibarkanberdampingan,yan gsebelahkiridipasangsetengahtiangdanyang sebelahkanandipasangpenuh.(12)BenderaNeg arasebagaipenutuppetiatauusunganjenazahs ebagaimanadimaksudpadaayat(1)hurufcdapat dipasangpadapetiatauusunganjenazahPresid enatauWakilPresiden,mantanPresidenatauma ntanWakilPresiden,anggotalembaganegara,m enteriataupejabatsetingkatmenteri,kepala daerah,anggotadewanperwakilanrakyatdaera h,kepalaperwakilandiplomatik,anggotaTent araNasionalIndonesia,anggotaKepolisianRe publikIndonesiayangmeninggaldalamtugas,d an/atauwarganegaraIndonesiayangberjasaba gibangsadannegara.

8 (13)BenderaNegarasebagaipenutuppetiatauu sunganjenazahsebagaimanadimaksudpadaayat (12)dipasanglurusmemanjangpadapetiatauus unganjenazah,bagianyangberwarnamerahdiat assebelahkiribadanjenazah.(14)BenderaNeg arasebagaipenutuppetiatauusunganjenazahs ebagaimanadimaksudpadaayat(13) (1)BenderaNegaradikibarkandan/ataudipasa ngpadatiangyangbesardantingginyaseimbang denganukuranBenderaNegara.(2)BenderaNega rayangdipasangpadatalidiikatkanpadasisid alamkibaranBenderaNegara.(3)BenderaNegar ayangdipasangpadadinding, (1)BenderaNegaradinaikkanatauditurunkanp adatiangsecaraperlahan-lahan,dengankhidm at,dantidakmenyentuhtanah.(2) (2)BenderaNegarayangdikibarkansetengahti ang,dinaikkanhinggakeujungtiang,dihentik ansebentardanditurunkantepatsetengahtian g.(3)DalamhalBenderaNegarasebagaimanadim aksudpadaayat(2)hendakditurunkan,dinaikk anterlebihdahuluhinggaujungtiang,dihenti kansebentar, (1)PadawaktupenaikanataupenurunanBendera Negara,semuaorangyanghadirmemberihormatd enganberdiritegakdankhidmatsambilmenghad apkanmukapadaBenderaNegarasampaipenaikan ataupenurunanBenderaNegaraselesai.

9 (2)PenaikanataupenurunanBenderaNegaraseb agaimanadimaksudpadaayat(1) (1)DalamhalBenderaNegaradikibarkansebaga imanadimaksuddalamPasal9ayat(1),BenderaN egaraditempatkandihalamandepan,ditengah- tengahataudisebelahkanangedungataukantor ,rumah,satuanpendidikan,dantamanmakampah lawan.(2) ,BenderaNegaraditempatkanratapadadinding diatassebelahbelakangpimpinanrapat; , (1)DalamhalBenderaNegaradikibarkanataudi pasangsecaraberdampingandenganbenderaneg aralain,ukuranbenderaseimbangdanukuranti angbenderanegarasama.(2)BenderaNegaraseb agaimanadimaksudpadaayat(1) ,BenderaNegaraditempatkandisebelahkanan; , ,BenderaNegaraditempatkanditengah; ,BenderaNegaraditempatkanditengahsebelah kanan.(3)PenempatanBenderaNegarasebagaim anadimaksudpadaayat(2)hurufadanhurufbdal amacarainternasionalyangdihadiriolehkepa lanegara,wakilkepalanegara,dankepalapeme rintahandapatdilakukanmenurutkebiasaanin ternasional.

10 (4)PenempatanBenderaNegarasebagaimanadim aksudpadaayat(2)danayat(3) , ,BenderaNegaraditempatkandisebelahkanand anbenderanegaralainditempatkandisebelahk iri; , , (1)DalamhalBenderaNegaradipasangbersamad enganbenderaataupanjiorganisasi, ,BenderaNegaradipasangdisebelahkanan; ,BenderaNegaraditempatkandidepanbarisben deraataupanjiorganisasidiposisitengah; ,BenderaNegaradibawadidepanrombongan; (2)BenderaNegarasebagaimanadimaksudpadaa yat(1) (1)BenderaNegarayangdipasangberderetpada talisebagaihiasan,ukurannyadibuatsamabes ardandisusundenganurutanwarnamerahputih. (2)BenderaNegarasebagaimanadimaksudpadaa yat(1) ,merobek,menginjak-injak,membakar,ataume lakukanperbuatanlaindenganmaksudmenodai, menghina,ataumerendahkankehormatanBender aNegara; ; ,robek,luntur,kusut,ataukusam; ,menyulam,danmenulishuruf,angka,gambarat autandalaindanmemasanglencanaataubendaap apunpadaBenderaNegara; ,atap,pembungkusbarang, (1)BahasaIndonesiayangdinyatakansebagaib ahasaresminegaradalamPasal36 Undang-UndangDasarNegaraKesatuanRepublik IndonesiaTahun1945bersumberdaribahasayan gdiikrarkandalamSumpahPemudatanggal28 Oktober1928sebagaibahasapersatuanyangdik embangkansesuaidengandinamikaperadabanba ngsa.