ohu - Portal Rasmi Kementerian Kesihatan Malaysia - Portal ...

1 4/23/09 11:21 AM Page iCetakan Ketiga 2008NO ISBN : 983-42556-0-8 Unit Kesihatan PekerjaanBahagian Kawalan PenyakitKementerian Kesihatan MalaysiaDiterbitkan oleh:UNITKESIHATAN PEKERJAANB ahagian Kawalan Penyakit, Kementerian Kesihatan Malaysia ,Aras 6, Blok E10, Parcel E,Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,62518 : 603-8883 4143 Faks: 603-8888 6276 Laman Web: : 4/23/09 11:21 AM Page iiGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat KerjaiiiKATA PENGHANTARASSALAMUALAIKUM dahulu saya ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada Unit KesihatanPekerjaan, Bahagian Kawalan Penyakit, Kementerian Kesihatan Malaysia keranamemberi kesempatan kepada saya untuk merakamkan kata pengantar dalam GarisPanduan Pencegahan Kemalangan di Tempat sihat merupakan aset yang paling utama dalam sesebuah dengan itu.

2 Usaha sewajarnya perlu dijalankan supaya tahapkeselamatan dan Kesihatan setiap pekerja dapat dikekalkan dan garis panduan ini amatlah dialu-alukan memandangkan ia dapatmemberi pengetahuan serta panduan asas mengenai langkah-langkah yang bolehdilaksanakan oleh pihak majikan serta pekerja untuk mencegah kemalangan di tempatkerja masing-masing. Kemalangan di tempat kerja sama ada yang menyebabkankecederaan ataupun tidak amatlah merugikan. Majikan harus mengeluarkanperbelanjaan untuk menampung kos rawatan dan pemulihan pekerja sementarapekerja pula akan kehilangan sumber pendapatan mereka.

3 Di samping itu, majikanjuga terpaksa mengeluarkan kos tambahan disebabkan produktiviti yang Kesihatan sebagai sebuah organisasi utama yang menawarkanperkhidmatan Kesihatan kepada semua rakyat Malaysia termaksuklah golonganpekerja sentiasa menggalakkan usaha-usaha pencegahan sebagai salah satu strategimeningkatkan tahap Kesihatan masyarakat. Segala usaha yang menjurus kepadameningkatkan pengetahuan, kesedaran serta penglibatan masyarakat terhadappeningkatan tahap Kesihatan amatlah dihargai. Kerjasama semua pihak di dalam dandi luar kerajaan kearah meningkatkan kualiti Kesihatan rakyat adalah sesuatu yangperlu diberikan keutamaan dan harus dipertingkatkan dari masa ke sekali saya mengucapkan syabas dan tahniah kepada semua Ahli JawatankuasaTeknikal Penyediaan Garis Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat Kerja KKMkerana telah berjaya menggembeleng tenaga dan kepakaran dalam menghasilkangaris panduan yang amat berguna ini.

4 Semoga usaha sebegini akan diteruskan lagi dimasa-masa akan datang. Cemerlang Tanpa Kecederaan Sekian, terima DR. HJ. MOHD ISMAIL MERICANK etua Pengarah KesihatanKementerian Kesihatan 4/23/09 11:21 AM Page iiiGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat KerjaivSetinggi-tinggi penghargaan diucapkan kepada setiap individu, jabatan kerajaan,swasta, institusi akademik dan persatuan yang telah berusaha serta memberikomitmen untuk menghasilkan Garis Panduan Pencegahan Kemalangan DiTempat Kerja. Ribuan terima kasih juga diucapkan kepada individu berikut di atassokongan dan nasihat:Ketua Pengarah Kesihatan MalaysiaDATUK DR.

5 HJ. MOHD ISMAIL MERICANB ekas Ketua Pengarah Kesihatan MalaysiaTAN SRI DATU DR. MOHAMAD TAHA BIN ARIFT imbalan Ketua Pengarah Kesihatan ( Kesihatan Awam) Kementerian Kesihatan MalaysiaDATO DR. SHAFIE BIN OOYUBP engarah Kawalan PenyakitKementerian Kesihatan MalaysiaDR. HJ RAMLEE B. HJ RAHMATT imbalan Pengarah Kawalan Penyakit( Kesihatan Pekerjaan & Alam Sekitar) Kementerian Kesihatan MalaysiaDR. ABDUL RASID BIN KASRID iharap sumbangan ilmu pengetahuan dan pengalaman yang telah berjayadibukukan ini dapat dikongsi bersama dalam usaha kita mencegah kemalangandi tempat kerja di samping meningkatkan tahap Kesihatan pekerja.

6 Jutaan terimakasih dan tahniah kepada semua yang 4/23/09 11:21 AM Page ivGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat KerjavISI KANDUNGANKATA PENGANTAR OLEH KETUA PENGARAH Kesihatan MALAYSIAiiiPENGHARGAANivKANDUNGANv - viiSENARAI RAJAH & SENARAI SEMAK viiiSKOP DAN KEGUNAAN GARIS PANDUANix - xAHLI JAWATANKUASA TEKNIKAL PENYEDIAAN GARISPANDUAN PENCEGAHAN KEMALANGAN DI TEMPAT KERJAxi - xivBAB 1 PRINSIP ASAS KESELAMATANDAN Kesihatan PEKERJAAN1 - Keselamatan Dan Kesihatan Di Tempat Majikan Dalam Pencegahan Peranan Pekerja Dalam Pencegahan Kemalangan & Penyakit PekerjaanAdalah Pelaburan Program Keselamatan & Kesihatan Di Tempat Kerja?

7 Dalam Melaksanakan Program Keselamatan Dan Kesihatan Mengatasi Rintangan Pelaksanaan ProgramKeselamatan Dan Kesihatan Pekerjaan10 BAB 2 PENCEGAHAN KEMALANGAN DI TEMPAT KERJA11 - Selamat Yang Perlu Kerja Selamat Yang Perlu Faktor-Faktor Penyumbang 4/23/09 11:21 AM Page vGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat Langkah-Langkah Kategori Pengurusan Pengurusan Risiko Hazard Pengurusan Risiko Hazard Risiko Hazard Risiko Suhu Risiko Suhu Rendah Risiko Risiko Hazard Risiko Hazard Kekemasan(Housekeeping) Tempat Risiko Hazard Bunyi Pengurusan Risiko Hazard Pengurusan Risiko Hazard Trafik Di Tempat Risiko Kebakaran Di Tempat Kerja31 BAB 3 GARIS PANDUAN PENCEGAHAN KEMALANGAN DI JALAN RAYA33 - Panduan Untuk Pejalan Panduan Untuk Penunggang Panduan Untuk Pemandu Untuk Syarikat Panduan Untuk Pemandu Panduan Untuk Mengelakkan Rasa MengantukSemasa Panduan Jika Berlaku Panduan Pengangkutan Bahan Berbahaya(Hazardous Material)45 SENARAI SEMAK 3A (MOTOSIKAL) SEBELUM MEMULAKANPERJALANAN46 - 48 SENARAI SEMAK 3B (KERETA) SEBELUM MEMULAKANPERJALANAN49 - 52 4/23/09 11.

8 21 AM Page viGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat KerjaviiBAB 4 PENGENDALIAN KEMALANGAN, PELAPORAN & RAWATAN KECEMASAN53 - Pelan Tindakan Kecemasan (ERP) Mewujudkan & Kaedah Melaporkan Kemalangan,Kemalangan Nyaris Dan Insiden Kemalangan Menurut Penyiasatan Kemalangan, Kemalangan NyarisDan Insiden Menjalankan Penyiasatan Yang Diperlukan Dalam Yang Perlu Dijawab Dalam Penyiasatan Rawatan Kecemasan Itu Rawatan Kecemasan? Rawatan Rawatan Penting Rawatan Keperluan Rawatan Asas Rawatan Kursus Rawatan KecemasanYang 4/23/09 11:21 AM Page viiGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat KerjaviiiNo.

9 RajahSenarai RajahHalamanRajah 1aJumlah penduduk & pekerja di Malaysia2dalam tahun 2000 2002 Rajah 1bTaburan pekerja mengikut kumpulan umur dalam3tahun 2002 Rajah 1cJumlah tenaga kerja mengikut jantina dalam 3tahun 2002 Rajah 1dKadar kemalangan di kalangan pencarum4 PERKESO aktif dalam tahun 1998-2003 Rajah 2aRingkasan konsep pencegahan kemalangan12di tempat kerjaRajah 2bFaktor-faktor berkaitan kemalangan 14 - 15di tempat kerjaRajah 2cMS1722:2003 OSH MS Guideline18 Rajah 2dJenis sinaran25 Rajah 2eLabel tanda hazard sinaran mengion (Trifoil)27 Rajah 3aJumlah kemalangan, kematian / kecederaan34dan kenderaan terlibat dalam kemalanganjalan raya dalam tahun 1982-2002 Rajah 3bJumlah kenderaan yang terlibat dalam 35kemalangan jalan raya dalam tahun 1990-2002 Rajah 3cFaktor penyumbang kemalangan jalan raya36 Rajah 3dPeratusan bahagian badan yang tercedera36akibat kemalangan jalan raya tahun 2003 Senarai(Motosikal) Sebelum Memulakan Perjalanan46 - 48 Semak 3aSenarai(Kereta)

10 Sebelum Memulakan Perjalanan49 - 52 Semak 3bRajah 4 Pelan Tindakan Kecemasan57 SENARAI RAJAH & SENARAI 4/23/09 11:21 AM Page viiiGaris Panduan Pencegahan Kemalangan Di Tempat KerjaixSKOP & KEGUNAAN GARIS PANDUANPENGENALANG aris panduan ini memuatkan fakta penting serta konsep asas yang bolehdigunakan sebagai panduan untuk mencegah kemalangan di tempat kerja. Iadiolah dengan ringkas supaya mudah difahami dan praktikal. Nama bahan-bahan rujukan berkaitan turut disertakan bagi memudahkan pembacamendapat maklumat lebih lanjut mengenai topik-topik tertentu. Diharap garispanduan ini dapat dimanfaatkan untuk mencegah kemalangan di tempat kerjakhususnya di samping meningkatkan tahap keselamatan dan Kesihatan panduan ini memberi fokus kepada aspek pencegahankemalangan yang mungkin berlaku di kalangan pekerja, iaitu: Di dalam kawasan tempat kerja.