BİNEK OTOMOBİLİNE İLİŞKİN VERGİ …

1 B NEK OTOMOB L NE L K N VERG uygulamalari 1 Hi ku kusuz, binek otomobili i inde bulundu umuz ileti im a n n vazge ilmez bir ula m ve t ketim arac olmas yan nda Devletin de vazge ilmez bir gelir kayna d r. nce binek otomobilleriyle ilgili olarak vergi mevzuat m zda yer alan zel d zenlemelere bir g z atmakta fayda vard r. S z konusu zel d zenlemeler ba l klar itibariyle a a daki gibidir. 1-KDV indirimi yasa (Binek otomobillerinin kiralanmas veya e itli ekillerde i letilmesi i i yapan i letmeler hari ), 2-Motorlu ta tlar vergisinin ticari, zirai ve mesleki kazanc n tespitinde gider kabul edilmemesi, 3-Y ksek oranda zel t ketim vergisi uygulanmas , 4-K st amortisman uygulamas , I-Binek Otomobilinin Tan m Binek otomobili en yal n tan m yla ki isel ve/veya ailesel ihtiya lar m z kar lamak zere insan ta maya elveri li ekilde imal edilmi bir ta ma arac d r.

2 Ancak vergi uygulamas nda binek otomobilinin tan m bu kadar basit ve anla labilir de ildir. Vergi mevzuat m zda binek otomobili tabiri %1 KDV oran na tabi kullan lm otomobilleri belirleyen KDV Kanununa ba l (1) say l Tarifenin 8 nci maddesinde ve zel T ketim Vergisi Kanunu na ba l II say l Listede ge mektedir. 1 say l Tarifenin 8 nci maddesinde T rk G mr k Tarife Cetvelinin (TGTC) pozisyonundaki binek otomobilleri ve esas itibariyle insan ta mak zere imal edilmi stey n vagonlar, yar arabalar , arazi ta tlar , jeepler ve benzeri motorlu karavanlar, elektrik, gaz, g ne enerjili ve benzeri motorlu ta tlar, zellikle kar zerinde hareket etmek i in dizayn edilmi motorlu ta tlardan yaln zca kullan lm olanlar %1 oran nda KDV ne tabi olacakt r. TV Kanunu na ba l II say l Liste ile KDV Kanunu na ba l (1) say l Tarife aras nda bir paralellik vard r.

3 Ancak, II say l Listede y k ta mas nda kullan l p azami a rl 3,5 tonu a mayan ve yolcu ta ma kapasitesi ( yolcu ta ma kapasitesi yolcu say s n n 70 kilogramla arp lmas suretiyle hesaplan r) istiap haddinin %50 sinin st nde olan motorlu ara lar da binek otomobili say lm t r. KDV Kanununa ba l (1) Say l Tarifede ta t n a rl n n binek otomobili say lmas nda bir nemi yoktur. Tan mlama do rudan GT P numaras na dayand r lm t r. TV Kanunu na ekli II say l Listedeki ve .P numaralar nda yer alan mallar ve vergi oranlar n de i tiren 5398 say l Kanunla2 ilgili olarak kar lan ve say l Resmi Gazetede yay mlanarak tarihinden ge erli olmak zere y r rl e giren 8 nolu G mr k Genel Tebli i (Tarife S n fland rma Kararlar ) n n ekindeki s n fland rma karar nda 1+1, 1+3,1+4 veya 1+7 koltuklu kapal kasal tek s ral veya ift s ral 1 Sak p EKER, Yeminli Mali M avir 2 5398 say l Kanun tarihli Resmi Gazetede yay mlanm t r.

4 1 motorlu ara lar tarife pozisyonunda tan mlanm t nolu G mr k Genel Tebli i ekinde tarife pozisyonundaki e yan n tan m a a daki gibidir: 1+1 koltuklu, of r ve ndeki yolcunun arkas ndaki k s mda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montaj i in tertibat, koltuk ve emniyet ekipman montaj i in sabit tertibat, arac n i k sm n n her taraf nda, ara lar n yolcu b l mlerinde yer alan konfor zellikleri ve i d emeleri ( rn. yer kaplamalar , havaland rma, i ayd nlatma, k ll kler), iki yan panel boyunca arka camlar bulunan (En arkada y k b l m n n sa ve sol taraflar nda cam bulunsun bulunmas n); of r ve ndeki yolcular n b l m ile insan veya e ya ta nmas i in kullan lan arka b l m aras nda sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapal kasa motorlu ta tlar ile 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, of r ve ndeki yolcunun arkas ndaki k s mda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montaj i in tertibat, koltuk ve emniyet ekipman montaj i in sabit tertibat, arac n i k sm n n her taraf nda, ara lar n yolcu b l mlerinde yer alan konfor zellikleri ve i d emeleri ( rn.)

5 Yer kaplamalar , havaland rma, i ayd nlatma, k ll kler), iki yan panel boyunca arka camlar bulunan (En arkada y k b l m n n sa ve sol taraflar nda cam bulunsun bulunmas n); of r ve ndeki yolcular n b l m ile insan veya e ya ta mas i in kullan lan arka b l m aras nda sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapal kasa motorlu ta tlar eklindedir. Motorlu Ta tlar Vergisi Kanunu nun 2 nci maddesinde ise, otomobil, yap s itibariyle s r c s dahil en ok sekiz oturma yeri olan ve insan ta mak i in imal edilmi bulunan motorlu ara t r eklinde tan mlanm t r. Karayollar Trafik Kanunu nda da otomobil, yap s itibariyle s r c s nden ba ka en ok 7 oturma yeri olan ve insan ta mak i in imal edilmi bulunan motorlu ta t olarak tan mlanm t r. Buna g re binek otomobili tabirinden, otomobil, kapt ka t , panelvan, arazi ta t , jeep ile herhangi bir tadilatla insan ta maya mahsus (kamyon, kamyonet, otob s, midib s ve minib s d nda kalan) ta tlar anlamak gerekmektedir.

6 Ancak, II say l TV Listesinde tarihinden ge erli olmak zere yap lan de i iklikte of r dahil 9 oturma yeri olan ta tlar da tarife pozisyonu kapsam na al nm t r. Bu tan mlamalara g re, kamyonet s n f nda olan ancak fabrika k nda insan ta mak zere dizayn edilen veya daha sonra tadil edilen Fiat Doblo, Cargo Combi gibi kapal kasa panelvan tipi ta tlar3 ile tek s ral veya ift s ral oturma yeri olan Ford Ranger gibi 3 2004 /10 say l Katma De er Vergisi Sirk lerinde fabrika k kapal kasa kamyonet olarak imal edilen motorlu ara lara( Fiat Doblo Cargo, Peugeot Partner koltuk ilavesinden sonra ruhsat n n binek otomobili olarak de i tirilmesinde, ara lar n de i iklikten sonra sahip oldu u y k ve yolcu kapasitelerinin kar la t r lmas gerekti i belirtilerek, kar la t rmada ki i ba na 70 kilogram a rl n esas al naca.)

7 Of r dahil 5 ki ilik yolcu koltu u bulunmas halinde yolcu ta ma kapasitesinin 350 kg olarak kabul edilece i, de i iklikten sonra ara i in ng r len y k ta ma kapasitesinin 350 kg dan fazla olmas halinde ta t n tarife pozisyonu kapsam ndaki e ya ta maya mahsus motorlu ara lar olarak m taala edilerek arac n iktisab nda y klenilen KDV nin indirim konusu yap labilece i belirtilmi tir. Maliye Bakanl nca verilen tarihli bir zelgede ise Sanayi ve Ticaret Bakanl nca yay mlanan Tip Onay Y netmeli inde bir yolcunun a rl n n 68kg olarak kabul edildi i, buna g re Peugeot kombi van model motorlu ta t n bir yolcu 68 kg olarak kabul edilerek f r hari oturma yeri say s y k kapasitesi ile kar la t r ld nda y k ta ma kapasitesinin 340 kg dan fazla olmas halinde ta t n T rk G mr k Tarifesi Cetveli a s ndan tarife pozisyonundaki y k ta maya mahsus motorlu ta tlar aras nda de erlendirilip denen katma de er vergisinin indirim konusu yap lmas n n m mk n oldu u belirtilmi tir.

8 ( kr K z lot, Dan tay Kararlar ve zelgeler, Yakla m Yay nlar , Cilt:8, Sayfa:1326) 2 kamyonetler de (pikap) binek otomobili kapsam na 2004/10 say l KDV Sirk lerine g re, istiap haddi 720 kg olan panel van tipi bir arac n s r c s dahil 5 koltu u varsa, yolcu ta ma kapasitesi 350 kg kabul edilecek ve yolcu ta ma kapasitesi ( 720-350)=370 kg olan y k ta ma kapasitesinden d k oldu u i in bu ta ta ait KDV indirilebilecektir. S z konusu ta tlar n koltuk ilavesinden sonra yolcu ta ma kapasitesinin y k ta ma kapasitesini a mas halinde (ruhsat n n da binek otomobili olarak de i tirilmesi halinde) indirilen katma de er vergisinin de i ikli in yap ld d neme ait KDV beyannamesinde ilave edilecek KDV sat r nda beyan edilmesi ve beyan edilen KDV nin gider veya maliyet unsuru olarak dikkate al nmas gerekmektedir.

9 II-Binek Otomobillerinde KDV Uygulamas Katma De er Vergisi Kanununun 30/b maddesinde, faaliyetleri k smen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanmas veya e itli ekillerde i letilmesi olanlar n bu ama la kulland klar hari olmak zere i letmelere ait binek otomobillerinin al vesikalar nda g sterilen katma de er vergisinin, m kellefin vergiye tabi i lemleri zerinden hesaplanan katma de er vergisinden indirilemeyece i h k m alt na al nm t Ayr ca, (1) say l Listenin 8. S ras nda kullan lm binek otomobillerinin tesliminde KDV oran n n %1 olarak uygulanaca belirtilmi tir. Kullan lmam yani hen z trafik tescili yap lmam binek otomobilleri ile kullan lm olsa dahi ithal edilen binek otomobillerinin teslimi %18 oran nda katma de er vergisine tabidir. Kanun gerek esinde s z konusu indirim yasa ile zel otomobillerin muvazaal olarak i letmeye sokulmas suretiyle zel t ketimin te vik edilmemesi ve vergi kayb na sebebiyet verilmemesi nin ama land belirtilmi tir.

10 S z konusu d zenlemenin esas itibar yla bir vergi g venlik fonksiyonu ta d s ylenebilir. KDV Kanununun y r rl e konuldu u 25 y l nceye g re bug nk ekonomik ve sosyal geli me ve kentle me kar s nda, hi olmazsa belli s n f ve ya taki binek otomobillerinin i letmeler i in zorunlu bir ihtiya haline geldi inin kabul gerekmektedir. B t n m kelleflerin muvazaal i lem yapaca d ncesi bir varsay m ve vehimden ibarettir. 4 Ankara Vergi Dairesi Ba kanl nca verilen tarih ve 3662 say l zelgede, Ford Ranger marka 4x4 ift kabin kamyonet tipi arac n arazi ta t oldu u ve GT P nda yer ald , Ford Ranger marka 4x2 ift kabin kamyonet tipi arac n ise y k ta mas nda kullan l p azami a rl 3,5 tonu ge meyen istiap haddi 4+1 ki ilik 1095 kg ve motor silindir hacmi 2500cm3 olan ara niteli inde olmas nedeniyle GT P nunda yer ald anla ld ndan, s z konusu ara lar n ikinci el olarak sat lmas nda %1 oran nda KDV uygulanmas gerekti i belirtilmi tir.