De maatschap - Welkom bij VDV

1 De maatschap Een samenwerkingsvorm die meer flexibiliteit biedt naar ontbinding toe, en daarom geschikter is voor samenwerkingsverbanden van tijdelijke aard - zowel tussen bedrijven als tussen personen - is de maatschap . Een maatschap is aan weinig formaliteiten onderworpen en wordt slechts minimaal gereglementeerd in de wet. Partijen kunnen de maatschap in grote mate zelf structureren en afstemmen op hun eigen noden en op de realisatie van het beoogde project. Als het project is afgelopen, laat een maatschap zich op een eenvoudige wijze ontbinden.

2 Doelstelling De belangstelling voor deze rechtsfiguur is de laatste tijd sterk toegenomen, ongetwijfeld net omwille van het beperkte aantal regels waaraan ze onderworpen is. In diverse vormen van samenwerking vinden we tegenwoordig de maatschap terug. Ze vormt ook een volwaardig alternatief voor tijdelijke handelsvennootschappen. Zo treffen we soms een maatschapovereenkomst aan tussen samenwonenden, die in die overeenkomst vorm geven aan hun samenlevingsverhouding. Ook voor successieplanning blijkt de maatschap vaak geschikt te zijn.

3 Er wordt dan op fiscaal vlak een splitsing gecre erd tussen de economische en de juridische eigendom: de schenker kan zijn vermogen doen overgaan op zijn rechtsopvolgers zonder daarom meteen afhankelijk te worden van hun beslissings- en beschikkingsmacht: hij behoudt de controle over het vermogen dat hij overdraagt. Ook in internationale fiscale planningen wint de maatschap steeds meer aan belang. De maatschap wordt dus voor uiteenlopende doeleinden ingezet. De voordelen zijn legio: de maatschapstructuur kost weinig, is discreet (geen wettelijke boekhoudkundige of publicatieverplichtingen), is fiscaal transparant, laat een vrije winstverdeling toe, enzovoorts.

4 Definitie Een maatschap is een vennootschap met een burgerlijk of handelsdoel die geen rechtspersoonlijkheid bezit. Wat is ook weer een vennootschap? Een vennootschap is : een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel n of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. Elke samenwerking tussen personen die voldoet aan deze definitie, kan als een maatschap gekwalificeerd worden.

5 Een schrijnwerker en een loodgieter die op regelmatige basis samenwerken en elkaar daarbij bijvoorbeeld materiaal ter beschikking stellen, kunnen als een maatschap gekwalificeerd worden. In principe moeten zij dan ook de regels respecteren die op een maatschap van toepassing zijn. 1 Kenmerken 1. Burgerlijke en commerci le maatschappen Afhankelijk van de activiteiten die de maatschap aan de dag wil leggen, kan zij een burgerlijk of een handelsdoel hebben. Welke hoedanigheid de vennoten zelf hebben, is hierbij ondergeschikt.

6 Voert de maatschap vooral burgerlijke activiteiten uit, dan zal zij als een burgerlijke maatschap gekwalificeerd worden. Voorbeeld: de samenwerking van accountants, advocaten, notarissen, belastingconsulenten, beheerders van immobili n, .. Stelt de maatschap hoofdzakelijk daden van koophandel, dan spreken we over een maatschap met een commercieel karakter. Het onderscheid tussen een burgerlijke en een commerci le maatschap is vooral van belang voor de aansprakelijkheid van de vennoten.

7 In een commerci le maatschap zijn de vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden van de maatschap . Dat wil zeggen dat een schuldeiser om het even welke vennoot kan aanspreken voor de voldoening van zijn schuld. De aangesproken vennoot kan zelf wel verhaal uitoefenen op de andere vennoten. In een burgerlijke vennootschap zijn de vennoten slechts aansprakelijk voor een gelijk deel. Om voldoening te bekomen zullen schuldeisers iedere vennoot individueel moeten aanspreken voor zijn deel van de schuld.

8 2. Geen afgescheiden rechtspersoonlijkheid De oprichting van een maatschap is een zuiver contractuele handeling - er is geen tussenkomst van een notaris vereist - en ook de rechtsbetrekking die uit deze oprichtingshandeling ontstaat, wordt volledig door het contractenrecht beheerst. De partijen hebben dus een grote vrijheid om hun samenwerking zelf te organiseren, volgens hun eigen inzichten en volgens de noden van hun project. Het ontbreken van een rechtspersoonlijkheid heeft ook tot gevolg dat de maatschap geen apart maatschappelijk vermogen, geen firma en geen zetel heeft en dat zij niet in rechte kan optreden.

9 De goederen die de maatschap gebruikt, zullen ook niet haar eigendom zijn: ofwel worden zij in onverdeeldheid aangehouden tussen de verschillende vennoten, ofwel blijven ze de exclusieve eigendom van een van de vennoten, indien dat zo is overeengekomen. Door de afwezigheid van een rechtspersoonlijkheid zullen de vennoten ook instaan voor de schulden van de maatschap . 3. Inbreng Een maatschapovereenkomst wordt aanzien als een contract ten bezwarende titel. Dat betekent dat iedere vennoot verplicht is een bepaalde inbreng te doen om zo een vermogensvoordeel te kunnen bekomen.

10 Maar die inbreng kan van heel uiteenlopende aard zijn: in principe kan alles wat een vermogenswaarde heeft, in een maatschap worden ingebracht. Anders dan bij een rechtspersoon, hoeft de inbreng niet waardeerbaar te zijn naar economische maatstaven. De inbreng kan zowel in geld, in natura of in nijverheid gebeuren. Zelfs immateri le elementen, zoals een niet-concurrentiebeding, kunnen als een inbreng beschouwd worden. 2 De inbreng kan zowel in eigendom als in genot gebeuren. 4. Verdeling van winst of verlies Iedere vennoot in de maatschap zal moeten kunnen delen in de winsten of verliezen.