Hoofdstuk 2. Beslissing die de aanstelling van de ...

1 OGP - Afl. - 1 Hoofdstuk 2. Beslissing die de aanstellingvan de deskundige beveelt -Procedure1. EENZIJDIGE GERECHTELIJKE EXPERTISEDeze expertise is een deskundigenonderzoek waarin de deskundi-ge noodzakelijk door de rechter wordt benoemd en waar de exper-tise niet tegensprekelijk geschiedt, hetzij omdat er slechts n partijgekend of bereikbaar is, of hetzij omdat de deskundige geen anderetaak heeft dan de rechter in te lichten om de uitvoering te ver-gemakkelijken van zijn zending als rechter, zonder daarom een ad-vies te uiten nopens de standpunten van de TEGENSPREKELIJKE GERECHTELIJKE De aanstelling van de deskundige door middel van een inci-dentele eisIn zeer veel gevallen zal de eis tot aanstelling van een deskundigeeen incidentele eis zijn in een geding ten gronde. Deze onderzoek-smaatregel zal ofwel bevolen worden door de magistraat, hetzij opverzoek van n van de partijen, hetzij op zijn eigen is echter de rechter die het monopolie van het beslissings-recht aangaande de onderzoeksmaatregel partijen kunnen echter in gemeenschappelijk akkoord aan derechter de identiteit van een deskundige de magistraat soeverein oordeelt dat een deskundigenon-derzoek zich opdringt dan is hij gebonden door de keuze door par-tijen betreffende de identiteit van de deskundige op voorwaardedat zij akkoord zijn over de identiteit van de Het aanstellen van een deskundige door middel van eenhoofdeis.

2 De actio ad futurumArtikel 18, alinea 2 en artikel 962 van het Gerechtelijk Wetboekstaan een hoofdeis tot aanstelling van een deskundige toe op voor-waarde dat de eisende partij zich in een dreiging van en/of objectiefen actueel stadium van geschil bevindt. Beslissing aanstelling deskundige - ProcedureOGP - Afl. - 2Zo kan de huurder bij de aanvang van de huurovereenkomst deaanstelling van een gerechtsdeskundige vorderen voor het opstel-len van een plaatsbeschrijving en dit om te vermijden dat bij debe indiging van de huurovereenkomst er een discussie zou kunnenontstaan betreffende de staat waarin het goed zich bevond bij Het aanstellen van een deskundige door de voorzitter van Vordering in kort gedingDe voorzitter van de arbeidsrechtbank en de voorzitter van derechtbank van koophandel kunnen, in die aangelegenheden die totde respectievelijke bevoegdheid van deze rechtbanken behoren,uitspraak doen bij voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg kan dit doen inalle zaken die niet aan de rechterlijke macht onttrokken zijn ( ).

3 De procedure is is normaal gezien geen enkel verschil tussen de opdracht vande deskundige alnaargelang hij door de rechter in kort geding ofdoor de rechter ten gronde is aangesteld. Het enige verschil tussen de Beslissing uitgesproken door derechter in kort geding en de rechter ten gronde is dat de rechter inkort geding voorbehoud maakt wat de rechten van de partijen tengronde betreft. Hij beslist bij voorraad (art. 584, 2de lid ).Om een expertise in kort geding te mogen aanvragen is de drin-gende noodzakelijkheid dringende noodzakelijkheid of hoogdringendheid bestaatwanneer een feitelijke toestand waarvan de vaststelling nodig is alsbewijs voor een partij, gevaar loopt te verdwijnen of gewijzigd vordering tot aanstelling van een gerechtsdeskundige tot na-zicht van de gebreken aan een woning werd echter als onge-grond afgewezen, vermits de aangeklaagde gebreken reeds jaaraanwezig waren (Kort Ged.)

4 , Rb. Kortrijk, 21 september 1995, , 238).De dringende noodzakelijkheid moet bestaan op het ogenblikvan de oorzaak van de vertraging om een expertise aan te vragen ishier zonder rechter in kort geding mag aan de deskundige zelfs vragen deBeslissing aanstelling deskundige - ProcedureOGP - Afl. - 3voorafgaande opdracht te geven of de gevraagde vaststellingenhoogdringend voorkomen, en zich aldus laten inlichten door dedeskundige nopens bestanddelen die hem zullen toelaten te oorde-len over zijn eigen bevoegdheid (CLOQUET, A., Deskundigenon-derzoek in zaken van privaatrecht, , E. Story-Scientia, 1975,84).De Beslissing tot aanstelling van een gerechtsdeskundige wordtuitgesproken ten voorlopige titel (art. 584 ).Het is duidelijk dat de opdracht van de deskundige in kort gedingzeer goed de grond van de zaak mag en kan raken, vermits hetadvies nooit de rechter ten gronde kan binden (CLOQUET, A.

5 , , nr. 204).De aanstelling van een deskundige in kort geding laat de eiservolledig vrij de hoofdvordering ten gronde in te stellen voor om heteven welke bevoegde rechter ten te weten voor welke rechter in kort geding men moet dag-vaarden zijn de algemene regelen inzake bevoegdheid toepasselijk,behalve wanneer speciale wetten ervan afwijken voor zal voor een probleem op een werf de eiser kunnen dagvaar-den voor de rechter in kort geding die bevoegd is voor de plaatswaar de werf zich bevindt, ongeacht of de eiser en verweerder ineen andere gerechtelijk arrondissement gedomicilieerd zijn ofmaatschappelijke zetel kunnen zelfs een andere plaatselijke bevoegdheid bijovereenkomst bepalen in de materies die de openbare orde geval van volstrekte noodzakelijkheid.

6 Wanneer de aan-gevraagde maatregel zo dringend is of van zulke aard dat er gevaarzou bestaan wanneer men gebruik moet maken van de gewone pro-cedure in kort geding, kan de vordering zonder termijnen ingeleidworden voor de voorzitters van de volstrekte noodzakelijkheid moet zodanig zijn dat elk van determijnen elk kort geding ten huize van de rechter niet zouden vol-staan om een dreigend gevaar te te kunnen dagvaarden in kort geding is zoals hierboven ge-steld hoogdringendheid vereist. Hoogdringendheid of spoed is erwanneer er een werkelijk gevaar bestaat dat de minste vertragingeen re el en beduidende schade kan veroorzaken. De schade moetniet onherstelbaar zijn en evenmin appreciatie van het tijdselement is echter in kort geding zeerbelangrijk. Wanneer blijkt dat men voor de rechter ten grondeeveneens tot een snelle vaststelling kan komen, zal de voorzitterBeslissing aanstelling deskundige - ProcedureOGP - Afl.

7 - 4besluiten dat er geen aanleiding bestaat om in kort geding over tegaan tot het deskundig partij die het deskundig onderzoek vraagt mag zelf niet tekort geschoten zijn in het veilig stellen van haar belangen (VAN-DERPER, K., De vordering tot aanstelling van een deskundige ,in X, Expertise, IUS, Kluwer rechtswetenschappen, 1987, 46).De onzorgvuldigheid of nalatigheid van de eisende partij leidtnochtans niet automatisch tot het afwijzen van de voorzitter oordeelt immers over het spoedeisend karakter ophet ogenblik dat hij de uitspraak doet en niet op het moment dat deeis wordt ingesteld (CLOQUET, A., , nr. 201). Het vermoedendat de vordering in kort geding wordt afgewezen indien de eisendepartij zelf de oorzaak van het veroorzaken van de hoogdringend-heid is dus geen absoluut vermoeden.

8 De feitelijke situatie kan zichnamelijk in de tijd wijzigen en verscherpen zodat het vermoedenweerlegd wordt. De aanstelling van een deskundige op eenzijdig verzoek-schriftZoals hierboven reeds gemeld kan in geval van volstrekt noodzake-lijkheid de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg, koophan-del en arbeidsrechtbank, een deskundige de rechtspraak is er betwisting hoe volstrekt een noodzaakmoet worden begrepen en of bijvoorbeeld de noodzaak de tegen-partij te verassen (om te verhinderen dat bewijsmateriaal zou ver-dwijnen of dat men het zou doen verdwijnen) voldoet aan dit Hof van Cassatie heeft in 1975 beslist dat de procedure opeenzijdig verzoekschrift niet verantwoord is bij gebrek aan vol-strekte noodzakelijkheid, wanneer geen uitzonderlijke urgentievalt af te leiden uit de aard zelf van de gevraagde maatregel (Cass.)

9 ,13 juni 1975, , I, 984).In de dagelijkse praktijk wordt de procedure op eenzijdig ver-zoekschrift bijzonder omzichtig voorzitter van de rechtbank is immers uitsluitend aangewe-zen op de uitleg en de verklaringen van de voorzitter van de rechtbank zal soeverein oordelen of er drin-gende noodzakelijkheid voorzitter van de rechtbank kan ook van mening zijn dat devolstrekte noodzakelijkheid op lange termijn niet gegrond kan blij-ven of zou kunnen worden misbruikt. Vaak zal de voorzitter danook de verzoeker bevelen binnen een vastgestelde, meestal korte, Beslissing aanstelling deskundige - ProcedureOGP - Afl. - 5periode te dagvaarden ten gronde. Het is tot het verstrijken van dietermijn dat het bevelschrift uitwerking zal DE aanstelling VAN EEN DESKUNDIGE OP VER-ZOEKSCHRIFT DOOR DE VREDERECHTER (ART.

10 594, )De vrederechter kan op verzoekschrift uitspraak doen over vor-deringen tot aanwijzing van deskundigen wanneer dit hem toe-komt, ofwel krachtens overeenkomst tussen partijen, ofwel krach-tens de wet, ofwel wanneer het voorwerp van het deskundig onder-zoek tot zijn volstrekte bevoegdheid voor deze rechtspleging op eenzijdig verzoek-schrift is het geheime karakter waarbij de zogenaamde tegen-partij niet wordt opgeroepen en evenmin op de hoogte wordt partij krijgt meestal slechts weet van de door de vrederech-ter uitgesproken onderzoeksmaatregel ten gevolge van de uitvoe-ring van deze maatregel gevraagde maatregel van de vrederechter moet van die aardzijn dat bij gebruik van de tegensprekelijke procedure de maatregelhet behoorde resultaat niet zouden kunnen bereiken.