KONVENTA MBI TË DREJTAT E FËMIJËS Miratuar nga …

1 KONVENTA MBI T DREJTAT E F MIJ S. Miratuar nga Asambleja e P rgjithshme e Organizat s s Kombeve t . Bashkuara m 20 n ntor 1989. PREAMBULA. Shtetet Pal n k t Konvent , Duke pasur parasysh se, n p rputhje me parimet e shpallura n Kart n e Kombeve t . Bashkuara, njohja e dinjitetit t lindur dhe e t drejtave t barabarta e t . patjet rsueshme t t gjith an tar ve t familjes njer zore sht baza e liris , drejt sis dhe e paqes n bot , Duke mbajtur parasysh faktin se popujt e Kombeve t Bashkuara kan ripohuar n . Kart besimin e tyre n t DREJTAT themelore t njeriut dhe n dinjitetin dhe vler n e njeriut dhe kan vendosur t nxisin p rparimin shoq ror e t krijojn kushte m t . mira jetese, n nj liri m t madhe, Duke pranuar se Kombet e Bashkuara, n Deklarat n Universale t t Drejtave t . Njeriut dhe n Paktet nd rkomb tare mbi t DREJTAT e Njeriut, kan shpallur dhe kan . pranuar q donj ri mund t p rfitoj nga t gjitha t DREJTAT dhe t gjitha lirit e parashtruara n to, pa asnj dallim race, ngjyre, gjinie, gjuhe, feje, opinioni politik ose do lloj opinioni tjet r, origjine komb tare ose shoq rore, pasurie, prejardhjeje ose do lloj gjendjeje tjet r, Duke kujtuar se n Deklarat n Universale t t Drejtave t Njeriut, Kombet e Bashkuara kan shpallur q mosha e f mij ris ka t drejt p r nj p rkujdesje dhe p rkrahje t ve ant , T bindur se familja, si nj si baz e shoq ris dhe mjedis natyror p r rritjen dhe mir qenien e t gjith an tar ve t saj dhe ve an risht t f mij ve, duhet t ket.

2 Mbrojtjen dhe p rkrahjen e nevojshme q t mund t marr p rsip r plot sisht rolin e saj n bashk si, Duke pranuar se f mija, p r zhvillimin e plot dhe t harmonish m t personalitetit t . tij, duhet t rritet n mjedis familjar, n nj atmosfer lumturie, dashurie dhe mir kuptimi, Duke pasur parasysh se f mija duhet t p rgatitet plot sisht p r t b r nj jet . individuale n shoq ri dhe t edukohet n frym n e idealeve t shpallura n Kart n e Kombeve t Bashkuara dhe sidomos n frym n e paqes, t dinjitetit, toleranc s, liris , barazis dhe solidaritetit, Duke mbajtur parasysh se domosdoshm ria p r t'i dh n nj mbrojtje t posa me f mij s sht pohuar n Deklarat n e Gjenev s mbi t DREJTAT e F mij s t vitit 1924. dhe n Deklarat n mbi t DREJTAT e F mij s t Miratuar nga Kombet e Bashkuara m . 20 n ntor 1959 dhe q sht njohur n Deklarat n Universale t t Drejtave t Njeriut, n Paktin Nd rkomb tar mbi t DREJTAT Civile dhe Politike (n ve anti n nenet 23 dhe 24), n Paktin Nd rkomb tar mbi t DREJTAT Ekonomike, Shoq rore dhe Kulturore (n.)

3 Ve anti n nenin 10) dhe n statutet e instrumentet p rkat se t agjencive t . specializuara dhe t organizatave nd rkomb tare, q merren me mir qenien e f mij s, Duke mbajtur parasysh se, ashtu si sht th n n Deklarat n e t Drejtave t . F mij s f mija, p r shkak t papjekuris s tij fizike dhe intelektuale ka nevoj p r nj mbrojtje dhe kujdes t posa m, p rfshir mbrojtjen juridike t p rshtatshme, si para ashtu dhe pas lindjes , Duke kujtuar dispozitat e Deklarat s mbi Parimet Shoq rore dhe Juridike lidhur me Mbrojtjen dhe Mir qenien e F mij ve, ve an risht ato q kan t b jn me vendosjen e f mij s n nj familje ushqyese dhe bir simin e f mij s brenda dhe jasht vendit; me rregullat minimale standard t Kombeve t Bashkuara mbi administrimin e drejt sis . p r t miturit (Rregullat e Pekinit) dhe t Deklarat s mbi Mbrojtjen e Grave dhe F mij ve n Periudha t Gjendjes s Jasht zakonshme dhe Konflikti t Armatosur, Duke pranuar se n t gjitha vendet e bot s ka f mij q jetojn n kushte jasht zakonisht t v shtira dhe se sht e nevojshme q k tyre f mij ve t'u kushtohet nj v mendje e ve ant , Duke mbajtur parasysh si duhet r nd sin e traditave dhe t vlerave kulturore t do populli n mbrojtjen dhe zhvillimin e harmonish m t f mij s, Duke pranuar r nd sin e bashk punimit nd rkomb tar p r p rmir simin e kushteve t jetes s s f mij ve n t gjitha vendet, dhe ve an risht n vendet n zhvillim, U mor n vesh p r sa vijon: PJESA I.

4 Neni 1. N k t Konvent , me f mij kuptohet do qenie njer zore n n mosh n 18 vje , me p rjashtim t rasteve kur mosha madhore arrihet m p rpara, n p rputhje me legjislacionin t cilit ai i n nshtrohet. Neni 2. 1. Shtetet Pal angazhohen t respektojn t DREJTAT e p rmedura n k t Konvent dhe t'ia garantojn ato do f mije, q p rfshihet n juridiksionin e tyre, pa asnj lloj dallimi, pavar sisht nga raca, ngjyra, gjinia, gjuha, feja, opinioni politik ose do opinion tjet r, nga origjina komb tare, etnike ose shoq rore, pasuria, paaft sia, prejardhja familjare apo do gjendje tjet r e f mij s ose prind rve t tij ose p rfaq suesve t tij ligjor . 2. Shtetet Pal marrin t gjitha masat e duhura, me q llim q f mija t jet efektivisht i mbrojtur nga t gjitha format e diskriminimit ose nd shkimit, p r shkak t pozit s, veprimtarive, opinioneve t shprehura ose bindjeve t prind rve t tij, t . p rfaq suesve t tij ligjor ose t an tar ve t familjes s tij.

5 Neni 3. 1. N t gjitha vendimet q kan t b jn me f mij n, t marra qoft nga institucione publike ose private t p rkrahjes shoq rore, nga gjykatat, autoritetet administrative apo organet legjislative, interesi m i lart i f mij s duhet t jet konsiderata mbizot ruese. 2. Shtetet Pal angazhohen q t'i sigurojn f mij s mbrojtjen dhe kujdesin e nevojsh m p r mir qenien e tij, duke pasur parasysh t DREJTAT dhe detyrat e prind rve t tij, t kujdestar ve t tij ligjor ose t personave t tjer ligj risht p rgjegj s p r t . dhe, p r k t q llim, ata marrin t gjitha masat legjislative dhe administrative p rkat se. Pal marrin masa q institucionet, sh rbimet dhe qendrat q p rgjigjen p r kujdesin dhe mbrojtjen e f mij ve t veprojn n p rputhje me normat e caktuara nga autoritetet kompetente, ve an risht n fush n e siguris , t sh ndetit, t numrit dhe aft sive t personelit t tyre si dhe t kontrollit t duhur.

6 Neni 4. Shtetet Pal angazhohen t marrin t gjitha masat legjislative, administrative e t tjera t nevojshme, p r t v n n jet t DREJTAT e njohura n k t Konvent . Lidhur me t . DREJTAT ekonomike, shoq rore e kulturore, Shtetet Pal marrin t gjitha masat e mundshme, n baz t burimeve q disponojn dhe, kur sht nevoja, n kuadrin e bashk punimit nd rkomb tar. Neni 5. Shtetet Pal respektojn p rgjegj sit , t DREJTAT dhe detyrat q kan prind rit ose, sipas rastit, an tar t e familjes s zgjeruar ose t bashk sis , si parashikohet nga zakoni i vendit, kujdestar t ose persona t tjer ligj risht p rgjegj s p r f mij n, p r t'i dh n k tij, n p rputhje me zhvillimin e aft sive t tij, drejtimin dhe udh heqjen e duhur p r ushtrimin e t drejtave q i njeh atij kjo Konvent . Neni 6. 1. Shtetet Pal njohin se do f mij ka t drejt n e pamohueshme p r t jetuar. 2. Shtete Pal , marrin t gjitha masat e mundshme p r t siguruar mbijetes n dhe zhvillimin e f mij s.

7 Neni 7. 1. F mija regjistrohet menj her sapo lind dhe qysh at her ka t drejt n t ket nj . em r, t drejt n p r t fituar nj shtet si dhe, brenda mund sive, t drejt n p r t . njohur prind rit e tij dhe p r t pasur kujdesin e tyre. 2. Shtetet Pal sigurojn zbatimin e k tyre t drejtave, n p rputhje me legjislacionin e tyre komb tar dhe me detyrimet q rrjedhin nga instrumentet p rkat se nd rkomb tare n k t fush , sidomos n rastet kur, n munges t tyre, f mija do t mbetej pa shtet si. Neni 8. 1. Shtetet Pal marrin p rsip r t respektojn t drejt n e f mij s p r t ruajtur identitetin e tij, p rfshir k tu shtet sin , mbiemrin dhe lidhjet familjare, sipas ligjit, pa nd rhyrje t paligjshme. 2. N qoft se nj f mije i mohohen n m nyr t paligjshme disa ose t gjith . elementet e identitetit t tij, Shtetet Pal i japin atij ndihm n dhe mbrojtjen e duhur, me q llim q identiteti i tij t rivendoset shpejt.

8 Neni 9. 1. Shtetet Pal garantojn q f mija t mos ndahet nga prind rit kund r d shir s s . tyre, p rve rastit kur autoritetet kompetente, n baz t rishikimit gjyq sor, vendosin q , n p rputhje me ligjin dhe procedurat p rkat se kjo ndarje sht e domosdoshme, n interesin m t lart t f mij s. Ky vendim mund t jet i nevojsh m n raste t . ve anta, si ai kur prind rit keqtrajtojn ose nuk kujdesen p r f mij n, ose kur ata jetojn t ndar dhe kur duhet vendosur se ku duhet t banoj f mija. 2. N t gjitha rastet e parashikuara n paragrafin 1 t k tij neni, t gjitha pal t e interesuara duhet t ken mund sin t marrin pjes n diskutim dhe t b jn t . njohura mendimet e tyre. 3. Shtetet Pal respektojn t drejt n e f mij s s ndar nga nj ri ose nga t dy prind rit, q t mbaj rregullisht marr dh nie vetjake dhe takime t drejtp rdrejta me t dy prind rit e tij, me p rjashtim t rasteve kur kjo nuk sht n interesin m t lart.

9 T f mij s. 4. Kur ndarja sht rrjedhoj e do mase t marr nga nj Shtet Pal , si ndalimi, burgimi, internimi, d bimi ose vdekja, (p rfshir k tu vdekjen p r far do shkaku, kur personi sht i ndaluar nga shteti) e nj rit ose t dy prind rve, ose t f mij s, ky Shtet Pal , sipas k rkes s, u jep prind rve, f mij s ose, kur sht rasti, nj an tari tjet r t . familjes, t dh na t holl sishme mbi vendin ku ndodhen an tari ose an tar t e familjes, me p rjashtim t rasteve kur dh nia e k tyre t dh nave d mton mir qenien e f mij s. Shtetet Pal sigurojn gjithashtu, q paraqitja e nj k rkese t till t mos sjell n vetvete pasoja t d mshme p r personin ose personat e interesuar. Neni 10. 1. N p rputhje me detyrimin e Shteteve Pal sipas paragrafit 1 t nenit 9, k rkesat e b ra nga nj f mij ose nga prind rit e tij, me q llim q t hyjn n nj Shtet Pal ose t largohen prej tij, p r arsye ribashkimi t familjes, trajtohen nga Shtetet Pal n nj.

10 Frym pozitive, me humaniz m dhe me shpejt si. Shtetet Pal sigurojn gjithashtu q . paraqitja e nj k rkese t till t mos sjell pasoja t d mshme p r autor t e k rkes s dhe an tar t e familjes s tyre. 2. Nj f mij , prind rit e t cilit banojn n shtete t ndryshme, ka t drejt t mbaj . marr dh nie personale dhe takime t rregullta t drejtp rdrejta me t dy prind rit e tij, me p rjashtim t rrethanave t jasht zakonshme. P r k t q llim dhe n p rputhje me detyrimin e Shteteve Pal , sipas paragrafit 1 t nenit 9, Shtetet Pal respektojn t . drejt n e f mij s dhe t prind rve t tij p r t'u larguar nga do vend, p rfshir k tu edhe t vetin, si dhe t kthehen n vendin e tyre. E drejta p r t'u larguar nga do vend b het objekt kufizimesh vet m n rastet e p rcaktuara me ligj, t cilat jan t . nevojshme p r t mbrojtur sigurimin komb tar, rendin publik, sh ndetin dhe moralin publik ose t DREJTAT dhe lirit e t tjer ve dhe q jan n pajtim me t DREJTAT e njohura n k t Konvent.