680-ÇALIŞMAYAN KISIM GİDER VE ZARARLARI …

1 680- al mayan K s m Gider Ve Zararlar Hesab na Kaydedilmesi Gereken genel retim Gideri Mahiyetindeki Amortismanlar n Maliyet Muhasebesi A s ndan nemi H lya YAVUZCAN OLAK MAZARS/DENGE Vergi B l m , M d r Yard mc s Lebib Yalk n Mevzuat Dergisi Aral k 2014 say s nda yay nlanm t r. ZET VUK Madde 320 gere i, retimle ilgili bir sabit k ymet al nd nda amortisman n cari y lda tam ayr lmas zorunluluktur. Ancak maliyet muhasebesi ilkeleri ve VUK Madde 275 de yer alan de erleme h km ile Tekd zen Hesap Plan a klamalar gere i, iktisap tarihinden nceki g nlere/aylara isabet eden amortisman giderinin genel retim gideri olarak de il, 680- al mayan K s m Gider ve Zararlar Hesab nda muhasebele tirilmesi gerekti i hususu Maliye Bakanl n n zelge eklindeki g r ne de yer verilmek suretiyle a klanmaktad r.

2 ANAHTAR KEL MELER al lmayan d nem, al mayan k s m, k st amortisman, mamul maliyeti 1. G R Vergi Usul Kanunu (VUK) Madde 320 ye g re amortismana tabi iktisadi k ymetler i in (binek otomobiller hari ) k st amortisman uygulanamaz. Faaliyetleri k smen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanmas veya e itli ekillerde i letilmesi olanlar n bu ama la kulland klar binek otomobilleri i in de k st amortisman uygulanmaz. Di er bir ifadeyle, VUK nun amortisman h k mleri gere i, bir amortismana tabi iktisadi k ymeti 1 Ocak g n de alsan z 31 Aral k g n de alsan z, o y l ay raca n z amortisman y ll k olarak hesaplanacakt r.

3 Elbette iktisadi ve teknik a dan ve ayr ca genel muhasebe ilkeleri a s ndan bu do ru bir yakla m de ildir. nk y l n neredeyse tamam na yak n nda kullan lmam olan (aktife dahil olmam ) bir sabit k ymet i in y l n tamam n kapsayacak bir amortisman ay rmak hesap ilkeleri, maliyet hesaplamalar a s ndan mant ks zd r. Ancak mevcut yasalar m z bunu gerektirmektedir. al mam zda, y l i inde al nan ve retimle ilgili bir amortismana tabi iktisadi k ymetin, aktife dahil oldu u y l n ge mi aylar na isabet eden amortisman n n gerek Tekd zen Hesap Plan gere i ve vergi mevzuat h k mleri, gerekse maliyet hesaplama ilkeleri gere i 680- al mayan K s m Gider ve Zararlar Hesab nda izlenmesi gerekti ini a klamaya al aca z.

4 2- TEKD ZEN HESAP PLANI A IKLAMALARI 1 s ra Muhasebe Sistemi Uygulama genel Tebli i'nin Muhasebe Usul ve Esaslar /V-Tekd zen Hesap er evesi, Hesap Plan ve Hesap Plan A klamalar ba l alt nda yer alan C-Hesap Plan A klamalar b l m nde, 68 Hesap Grubu ve bu Hesap Grubu alt nda yer alan 680 Ana Hesap a a daki ekilde tan mlanm t r. 68. OLA ANDI I G DER VE ZARARLAR letmenin ola an faaliyetlerinden ba ms z olan ve bu nedenle s k s k ve d zenli olarak ortaya kmas beklenmeyen i lem ve olaylardan kaynaklanan gider ve zararlar n yer ald hesap grubudur. 680.

5 ALI MAYAN KISIM G DER VE ZARARLARI (-) retimle ilgili giderlerden al lmayan d neme ve al mayan k s mlara ait giderleri i erir. A klamalardan da g r ld zere, i letmenin ola an faaliyetleri ile ilgisi olmayan, dolay s yla ana faaliyet konusu retim olan bir i letmede retim maliyetlerine dahil edilmesi gerekmeyen; lakin, retimle ilgili olan ancak al lmayan d neme ( retimin kayda de er bir s re kadar durdu u, retimin kayda de er uzunlukta bir s re yap lmad , ara verildi ) ve al mayan retim k s mlar na ait giderlerin 680- al mayan K s m Gider ve Zararlar Hesab nda izlenmesi gerekmektedir.

6 3. VERG USUL KANUNU KAPSAMINDA MAMUL MAL YET N N TESP T Vergi Usul Kanununun 275. Maddesinde; " mal edilen emtian n (Tam ve yar mamul mallar) maliyet bedeli a a da yaz l unsurlar ihtiva eder: 1. Mamul n v cuda getirilmesinde sarf olunan iptidai ve ham maddelerin bedeli; 2. Mamule isabet eden i ilik; 3. genel imal giderlerinden mamule d en hisse; 4. genel idare giderlerinden mamule d en hisse; (Bu hissenin mamul n maliyetine kat lmas ihtiyaridir.); 5. Ambalajl olarak piyasaya arz edilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj malzemesinin bedeli. M kellefler, imal ettikleri emtian n maliyet bedellerini yukar ki unsurlar ihtiva etmek art yla diledikleri usulde tayin edebilirler.

7 " h km ne yer verilmi tir. Buna g re genel imal giderlerinden mamule d en hissenin imal edilen emtian n maliyet bedeline dahil edilmesi gerekmektedir. Di er bir ifadeyle, s z konusu genel imal giderleri, bu giderlerin olu tu u d nemde retilen mamullere y klenmelidir. Buradan u sonuca da var labilecektir. Mamul n retildi i d nemde olu mayan bir genel imal gideri mamul maliyetine pay verilmek suretiyle mamul maliyetine y kletilemez. 4. RNEK B R ZELGE A a da yer verilen zelgedeki a klamalardan da g r lece i zere, Mali dare de mamul maliyetinin hesaplanmas a s ndan, fiilen al lmayan ya da tam kapasite al lmayan d nemlerde olu an ve do rudan bir mamule y klenilemeyen giderlerin 680 hesapta muhasebele tirilmesi gerekti i y n nde g r vermi tir.

8 GEL R DARES BA KANLI I ANKARA VERG DA RES BA KANLI I (M kellef Hizmetleri Usul Grup M d rl ) Say : k257-6747-315 29/02/2012 Konu : lgide kay tl dilek enizde, .. Vergi Dairesi M d rl n n .. vergi numaral m kellefi olarak bitki ve meyve aylar ile siyah ay retim ve pazarlamas i i ile i tigal edildi i, irketinizin ana faaliyet konusu kapsam nda belirli d nemlerde tam kapasite ile al lamamas durumunda kapasite raporunda belirtilen r n miktarlar ile fiili ger ekle en retim miktar oranlanmak ko ulu ile bulunan hesaplama do rultusunda al mayan k s m giderlerinin ne ekilde hesaplanmas gerekti i hususunda Ba kanl m zdan g r verilmesi talep edilmi tir.

9 213 say l Vergi Usul Kanununun 275 inci maddesinde " mal edilen emtian n (Tam ve yar mamul mallar) maliyet bedeli a a da yaz l unsurlar ihtiva eder: 1. Mamul n v cuda getirilmesinde sarf olunan iptidai ve ham maddelerin bedeli; 2. Mamule isabet eden i ilik; 3. genel imal giderlerinden mamule d en hisse; 4. genel idare giderlerinden mamule d en hisse; (Bu hissenin mamul n maliyetine kat lmas ihtiyaridir.); 5. Ambalajl olarak piyasaya arz edilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj malzemesinin bedeli. M kellefler, imal ettikleri emtian n maliyet bedellerini yukar ki unsurlar ihtiva etmek art yla diledikleri usulde tayin edebilirler.

10 " h km ne yer verilmi tir. Buna g re genel imal giderlerinden mamule d en hissenin imal edilen emtian n maliyet bedeline dahil edilmesi gerekmektedir. Bilindi i zere, 1 s ra Muhasebe Sistemi Uygulama genel Tebli i'nin Muhasebe Usul ve Esaslar /V-Tekd zen Hesap er evesi, Hesap Plan ve Hesap Plan A klamalar ba l alt nda yer alan C-Hesap Plan A klamalar b l m nde "680- al mayan K s m Gider ve Zararlar " hesab nda; " retimle ilgili giderlerden al mayan d neme ve al mayan k s mlara ait giderleri i erir." a klamalar na yer verilmi tir. Buna g re; maliyet d nemi i erisinde retimle ilgili giderlerden olu mak art yla al mayan k s m ve d nemlere ait giderlerin "680- al mayan K s m Gider ve Zararlar " hesab bor land r larak muhasebele tirilmesi m mk n bulunmaktad r.