TFRS YORUM 4 - kgk.gov.tr

1 B R ANLA MANIN K RALAMA LEM ER P ERMED N N BEL RLENMES G NCELLEMELER VE Y R RL K TAR HLER TFRS YORUM 4 Bir Anla man n Kiralama lemi erip ermedi inin Belirlenmesi Yorumu 31/12/2006 tarihinden sonra ba layan hesap d nemleri i in uygulanmak zere ilk olarak 15/06/2007 tarih ve 26553 say l Resmi Gazetede yay mlanm t r. S z konusu YORUM , Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar nda meydana gelen de i ikliklere paralellik sa lanmas amac yla; 1. 13/08/2008 tarih ve 26966 say l Resmi Gazetede yay mlanan 71 s ra no lu, 2. 13/08/2008 tarih ve 26966 say l Resmi Gazetede yay mlanan 100 s ra no lu Tebli ler arac l yla g ncellenmi tir. Birinci de i iklik yeni yay mlanan TMS 1 taraf ndan yap lm olup, esas itibariyle 31/12/2008 tarihinden sonra ba layan hesap d nemleri i in ge erlidir. Yeni TMS 1 in erken uygulanma imk n da bulunmaktad r.

2 Erken uygulanma durumunda ilgili de i iklik 31/12/2007 tarihinden sonra ba layan hesap d nemleri i in ge erlidir. kinci de i iklik ise do rudan TFRS YORUM 4 taraf ndan yap lm olup 31/12/2007 tarihinden sonra ba layan hesap d nemleri i in ge erlidir. Yukar da yer verilen Tebli lerin erken uygulanma imk n da bulundu undan, bu kitapta TFRS YORUM 4 n ilgili Tebli lere g re d zeltilmi son ekli yer almaktad r. S z edilen Yorumu bu ekliyle uygulamay tercih etmeyen i letmeler, TFRS YORUM 4 n bu de i iklikler ncesindeki ekline Kurumumuzun resmi internet sitesinden ( ) ve ilgili Resmi Gazetelerden ( ) ula abilirler. TFRS YORUM 4 2 TFRS YORUM 4 Bir Anla man n Kiralama lemi erip ermedi inin Belirlenmesi lgili D zenlemeler TFRS 13 Ger e e Uygun De er l m TMS 8 Muhasebe Politikalar , Muhasebe Tahminlerinde De i iklikler ve Hatalar TMS 16 Maddi Duran Varl klar TMS 17 Kiralama lemleri TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varl klar TFRS YORUM 12 mtiyazl Hizmet Anla malar n Bilgi 1 Bir i letme, kiralama i leminin hukuki eklini ta mayan ancak bir deme veya deme plan kar l nda bir varl n ( rne in, bir maddi duran varl klardan bir kaleminin) kullan m hakk n n devredildi i bir i lemi veya bir dizi ilgili i lemi i eren bir anla ma yapabilir.

3 Bir i letmenin (tedarik i) bir varl n bu t r bir kullan m hakk n , genellikle ilgili hizmetlerle birlikte ba ka bir i letmeye (sat n alan) devredebildi i anla ma rnekleri aras nda a a dakiler yer al r: Ba ka bir i letmeden hizmet al m anla malar ( rne in, bir i letmenin veri i leme fonksiyonlar na ili kin ba ka bir i letmeden hizmet al m ). Telekom nikasyon sekt r nde ebeke kapasitesi tedarik ilerinin al c lara kapasite haklar sa lamak zere yapt klar anla malar. S zle me konusu hizmetleri veya r nleri teslim al p almad klar na bak lmaks z n, al c lar n belirtilen demeleri yapmak durumunda olduklar al- ya da - de s zle meleri ve benzeri s zle meler ( rne in, bir tedarik inin g reticisinin kt s n n t m n almak zere yap lan al- ya da - de s zle mesi) . 2 Bu YORUM , TMS 17 ye g re muhasebele tirilmesi gereken s z konusu anla malar n kiralama i lemi olup olmad n n veya kiralama i lemi i erip i ermedi inin belirlenmesini d zenler.

4 Bu YORUM , s z konusu kiralama i leminin ilgili Standarda g re nas l s n fland r laca n n belirlenmesini d zenlemez. 3 Baz anla malarda, kiralama i lemine konu olan varl k daha b y k bir varl n bir par as niteli indedir. Bu YORUM , daha b y k bir varl n par as niteli indeki bir varl n TMS 17 uygulamas na esas olan varl k olup olmad n n nas l belirlenece i hususunu d zenlemez. Ancak; uygulamaya esas olan varl n TMS 16 veya TMS 38 kapsam nda bir nitelik ta d s zle meler bu YORUM kapsam ndad r. Kapsam 4 Bu YORUM , a a daki anla malar kapsamaz: (a) TMS 17 kapsam d nda b rak lan, kiralama i lemi olan veya kiralama i lemi i ermeyen anla malar. (b) TFRS YORUM 12 kapsam ndaki, kamudan zele imtiyazl hizmet anla malar . Konu 5 Bu YORUM , a a daki konular d zenler: (a) Bir anla man n TMS 17 de tan mlanan bir kiralama i lemi olup olmad n n veya kiralama i lemi i erip i ermedi inin nas l belirlenece i.

5 (b) Bir anla man n kiralama i lemi olup olmad n n veya kiralama i lemi i erip i ermedi inin de erlendirilmesinin veya yeniden de erlendirilmesinin ne zaman yap lmas gerekti i. (c) Bir anla ma kiralama i lemi ise veya kiralama i lemi i eriyorsa, kiralama i lemi i in demelerin s zle medeki di er unsurlar i in yap lan demelerden nas l ayr lmas gerekti i. 3 G r Birli i Bir anla man n kiralama i lemi olup olmad n n veya kiralama i lemini kapsay p kapsamad n n belirlenmesi 6 Bir anla man n kiralama i lemi olup olmad n n veya kiralama i lemi i erip i ermedi inin belirlenmesi, ilgili anla man n z ne dayand r lacak olup.

6 (a) Anla man n ger ekle mesinin zel bir varl n veya varl klar n (ilgili varl k) kullan m na ba l olup olmad na ve (b) Anla man n ilgili varl n kullan m hakk n devredip devretmedi ine y nelik olarak bir de erlendirmenin yap lmas n gerektirir. Anla man n ger ekle mesinin zel bir varl n kullan m na ba l olmas 7 zel bir varl k bir anla mada a k a belirtilmi olmas na ra men, e er anla man n ger ekle mesi s z konusu zel varl n kullan m na ba l de ilse, bu varl k kiralama i leminin konusu de ildir. rne in, tedarik i, belirtilen miktarlarda mal ve hizmetleri teslim etmek zorundaysa ve s z konusu mal ve hizmetleri anla mada belirtilmeyen di er varl klar kullanmak suretiyle sunma hakk na sahipse, anla man n ger ekle mesi belirtilen varl n kullan m na ba l de ildir ve anla ma kiralama i lemi i ermez. lgili varl n uygun ekilde al mamas durumunda, ayn veya benzer varl klar n ikamesine izin veren veya ikamesini gerektiren bir garanti y k ml l , kiralama i lemini engellemez.

7 Buna ek olarak, tedarik inin belirtilen bir tarihte veya belirtilen tarih sonras nda herhangi bir sebepten t r di er varl klar ikame etmesine izin veren veya ikame etmesini gerektiren bir s zle me h km (ko ullu veya tersi) ikame tarihinden nceki kiralama i lemini engellemez. 8 rne in tedarik inin y k ml l yerine getirece i sadece tek bir varl a sahip olmas veya tek bir varl kiralamas halinde ve tedarik inin alternatif varl klar kullanmak suretiyle y k ml l n yerine getirmesinin ekonomik olarak uygun ve m mk n olmamas durumunda, bir varl n z mnen belirtildi i kabul edilir. Anla man n varl n kullan m hakk n devretmesi 9 Anla man n al c ya (kirac ya) ilgili varl n kullan m n n kontrol hakk n devretmesi halinde, ilgili anla ma varl n kullan m hakk n da devrediyordur. A a daki ko ullardan herhangi birinin kar lanmas durumunda varl n kullan m n n kontrol hakk n n devredildi i kabul edilir: (a) Sat n alan n varl ktan elde edilen r n n veya faydalar n nemsiz say lamayacak bir k sm n elde ederken veya kontrol ederken; varl kullanma veya belirledi i bir ekilde varl ba kas na kulland rtma kapasitesine veya hakk na sahip olmas.

8 (b) Sat n alan n varl n r n n n veya faydalar n nemsiz say lamayacak bir k sm n elde ederken veya kontrol ederken; varl a fiziki eri imi kontrol etme kapasitesine veya hakk na sahip olmas . (c) Ger eklerin ve ko ullar n, s zle me s resince sat n alan d ndaki bir ya da birden fazla taraf n varl k vas tas yla retilen veya ortaya kar lan r n veya faydalar n nemsiz say lamayacak bir k sm n almas n n uzak bir ihtimal oldu unu ve sat n alan n r n i in deyece i fiyat n ne anla ma kapsam nda r n n sabit birim fiyat oldu unu ne de r n n teslim tarihindeki cari piyasa fiyat na e de er oldu unu g stermesi durumunda. Bir anla man n kiralama i lemi olup olmad n n veya kiralama i lemi i erip i ermedi inin de erlendirilmesi veya yeniden de erlendirilmesi 10 Bir anla man n kiralama i lemi i erip i ermedi inin de erlendirilmesi anla ma ba lad nda ki bu anla ma tarihi ile taraflar n anla ma artlar na ba l olduklar n taahh t ettikleri tarihten erken olan d r, b t n ger eklere ve ko ullara dayal olarak yap l r.

9 Anla man n ba lang c ndan sonra, anla man n kiralama i lemi i erip i ermedi inin yeninden de erlendirmesi sadece a a daki ko ullardan birinin varl durumunda yap l r: (a) Sadece anla may yenilemedi i veya uzatmad s rece anla ma ko ular ndaki de i im. (b) Yenileme veya uzatma s resinin ko ullar , TMS 17 nin 4 nc Paragraf na uygun olarak, ba lang ta kiralama i leminin ko ullar i inde yer almad s rece; anla man n b t n taraflar n n mutab k kald bir yenileme opsiyonunun kullan lmas veya bir s re uzatmas n n yap lmas . As l 4 anla man n sona ermesinden nce, as l anla man n ko ullar nda de i iklik i ermeyen bir yenileme veya uzatma; sadece yenileme veya uzatma d nemi bak m ndan 6 9 uncu Paragraflara g re de erlendirilir. (c) Anla man n ger ekle mesinin belirli bir varl a ba l olup olmad n n belirlenmesinde bir de i iklik olmas . (d) Varl kta nemli bir de i ikli in olmas , rne in, maddi duran varl klarda nemli bir fiziki de i imin olmas durumunda.

10 11 Bir anla man n yeniden de erlendirilmesi; s zle menin kalan s resi de dahil olmak zere, yeniden de erlendirmenin yap ld tarihteki ger eklere ve ko ullara dayand r l r. Tahmindeki de i iklikler ( rne in, sat n alana veya di er potansiyel al c lara teslim edilecek r n n tahmini miktar ) yeniden de erlendirme yap lmas n gerektirmez. Bir anla ma yeniden de erlendirilirse ve kiralama i lemi i erdi i belirlenirse (ya da kiralama i lemi i ermedi i belirlenirse); (a) 10 uncu Paragraf n (a), (c) veya (d) maddelerinde belirtilen durumlarda, yeniden de erlendirme yap lmas na neden olan ko ullardaki de i imin ortaya kt zamandan itibaren, (b) 10 uncu Paragraf n (b) maddesinde belirtilen durumda, yenileme veya uzatma s resinin ba lang c ndan itibaren, kiralama muhasebesi uygulan r (veya uygulamas durdurulur). Kiralama i lemleri i in yap lacak demelerin di er demelerden ayr lmas 12 E er bir anla ma kiralama i lemi i eriyorsa, anla man n taraflar TMS 17 nin 2 nci Paragraf nda belirtilen h k mlerden muaf olmad s rece; anla man n kiralama unsuruna TMS 17 h k mlerini uygular.