BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ - || MEGEP

1 LL E T M BAKANLI IB L M TEKNOLOJ LER METOTLAR482BK0121 Ankara,2011 Bu mod l, mesleki ve teknik e itim okul/kurumlar nda uygulanan er eve retim Programlar nda yer alan yeterlikleri kazand rmaya y nelik olarak rencilererehberliketmekamac ylahaz rlanm bireysel renmemateryalidir. Mill E itim Bakanl nca cretsiz olarak verilmi tir. PARA LE R ..1 RENME FAAL YET Metot Kavram .. Metot Tan Metotlarda Parametre Kullan m .. Metotlarla ilgili nemli zyineli (Rek rsif-Recursive) Main( ) FAAL YET ..20 L ME VE DE ERLEND RENME FAAL YET HAZIR Metinsel (String) Metotlar .. Compare( ).. Concat( ).. Copy( ).. Format( ).. IsNullOrEmpty( ).. CompareTo( ).. Contains( ).. CopyTo( ).. EndsWith( ).. IndexOf( ).. Insert(int baslangic,string value ).. LastIndexOf( ).. PadLeft ( ).. PadRight ( ).. Remove ( ).. Replace ( ).. Split ( ).. StartsWith ( ).. Substring ( ).

2 ToLower ( ).. ToUpper ( ).. Matematiksel (Math) Metotlar .. Abs( ).. BigMul( ).. Ceiling( ).. DivRem( ).. Max( ).. Min( ).. Pow( ).. Round( )..56 NDEK Sign( ).. Sqrt( ).. Cos( ).. Sin( ).. Tan( ).. Acos( ).. Asin( ).. Atan( ).. Tarih/Saat (DateTime) Metotlar .. ( ).. ( ).. ( ).. ( ).. Subtract( ).. AddDays( ).. AddMonths( ).. AddYears( ).. AddHours( ).. AddMinutes( ).. AddSeconds( ).. AddMilliseconds( )..69 UYGULAMA FAAL YET ..70 L ME VE DE ERLEND L DE ERLEND IKLAMALARKOD482BK0121 ALANBili imTeknolojileriDAL/MESLEKAlan OrtakMOD L N ADIM etotlarMOD L N TANIMIBu mod ltemel programlama i lemlerindemetotlaryazabilmenin renildi ibir renme RE40/32 N KO ULBu mod l n n ko ulu KMetotlarla al makMOD L N AMACIG enel Ama Bu mod l ile gerekli ortam sa land nda; temelprogramlama i lemlerindemetotlar r metotlar T M RET MORTAMLARI VEDONANIMLARIO rtam:Bilgisayar laboratuar Donan m:Bilgisayar,Programlama Yaz l m L ME VEDE ERLEND RMEMod l i inde yer alan her renme faaliyetinden sonraverilen l me ara lar ile kendinizi de erlendireceksiniz.

3 Retmen mod l sonunda l me arac ( oktan se melitest, do ru-yanl testi, bo luk doldurmavb.) kullanarakmod l uygulamalar ile kazand n z bilgi vebecerileri l erek sizi de IKLAMALAR1G R Sevgili renci,Programlama Temelleri dersinin bu mod l nde sizler, programlaman nbir di ertemelyap ta olan Metotlar programc l na giden bu yolda, nemlibir ad m dabu mod l renerekatacaks n yazarken belli bir i i yapan kod blo unu bir ka kez kullanmak i in ayn kod blo unu tekrar yazmak yerine bunu birmetotolarak haz rlar z veihtiya duydu umuz yerdemetoduismi ile a rarak al t rabiliriz. Bu bize daha az kodyazma imk n sa lay p zaman kazand rd gibi, olas de i ikliklerde de daha az hatayapmam z sa mod lde bir ok programlama dilinin temel kavramlar ndan olanmetotlar detaylar ile inceleyece ntan mlar ve kullan m , parametrelerin zellikleri rneklerlei R 2 RENME FAAL YET 1Bu mod l ilegerekli ortam sa land nda; temel programlama i lemlerindemetotlaryazabilecek ve bunlar programlar n zda faaliyet ncesinde haz rl k ama l a a da belirtilen ara t rma faaliyetleriniyapmal s n z.

4 E itli programlama dillerindeki alt programlar kavramlar n ara t r n z. Fonksiyonlar n al ma mant hakk nda n bilgi edininiz. Parametre, gerid n de eri nedir? Ara t r n n haz rlanmas esnas nda, ayn i lemi ger ekle tiren program par alar naprogram n bir ok yerinde ihtiya duyulabilir. Bu ihtiya lar,metotlaryaz larak giderilir. E ermetotlarkullan lmazsa; programda ayn kodu defalarca yazmam z gerekebilir ve programkodlar n n okunmas zorla r. Ayn zamanda kaynak kodun gereksiz uzamas na sebep i in program n bir ok yerinde ihtiya duyulan ve ayn i lemleri yapan programpar alar metotlarolarakhaz rlan Programlar n herhangi bir yerinde kullan lmak i in belirli bir i i yerine getirmekamac yla tasarlanm alt programlara metot denilir. Metotlar belirli bir i i yapmas i ingeli sefere mahsus yaz lan bukod par alar program n ak i erisinde defalarca a r larak kullan namac ;program n yap sal olmas n sa lamak ve birbiriyle ilgili komutlar veya program n bir b l m n istenen isim alt nda toplamakt r.

5 Bu ekilde program nokunmas kolayla makta ve yap sal bir g r n m kazanmaktad metot, bir veya daha fazla ifade i erebilir. yi yaz lm bir programda, her metotyaln zca tek bir g rev y r t tek ba na al abilen yap lar de illerdir. Ancak ana program i erisinden a r larak al t r l rlar. RENME FAAL YET 1 ARA TIRMAAMA mlamaHer metodun bir ismi vard r ve program i erisinde metot a r l rken bu isimkullan l metodun i yapabilmesi i in kendi a ran metottan ald bilgilereparametre,kendisini a ran fonksiyonad nd rd de ere demetot geri d n de eri(return value) genellikle u ekilde tan mlan rlar; Tan mlanmas :eri im d n -tipi isim(parametre-listesi){//metodun g vdesi;}Eri im:Bu metoda,program n di er b l mlerinin nas l eri ebilece ini belirleyen bireri im niteleyicisidir. Bunun kullan m iste e ba l d r. E er herhangi bir eri im belirtecikullan lmazsa varsay lan olarak s n fa zel (private) olarak belirlenir.

6 Private olarakkullan ld nda yaln zca metodun yaz ld s n fi erisinden a r labilmesini ng r r. E erprogram n i erisinde bulunan di er kodlar i erisinden de bu metot a r labilsin isteniyorsa,eri im belirtecipublicolarak y nelimli programlama dillerindemetotlar, tan mland klar s n f ad ile birlikte a r l rken e er metot, program n ana metodu (Main() ) i erisinden a r lacaksastaticolarak tan mlan r ve s n f ad n yazmaya gerekkalmadan a r l n -tipi:Bu metodun al t r ld ktan sonra programda a r ld noktayad nd rd verinin tipini belirledi imiz k s md r. E er metot bir de er d nd rmeyeceksed n -tipivoidolarak belirtilmelidir. sim:Metodunun isminin belirtildi i k s md r. Metodumuza isim verirken yapaca i ile alakal bir isim vermek hem metodun ne i e yarad yla ilgili bize bilgi verecektir, hem debizden ba ka ayn program kodlayacak kimselere yol g sterecektir.

7 Metoda isim verirkenayn de i ken isimleri tan mlarken kulland m z kurallar yine g z n nde bulundurmal y d n tiplerinin veya parametre-listesinin farkl olmas durumunda ayn isme sahipbirden fazla metot :Virg l (,) ile ayr lm tip ve tan mlay c iftlerden olu anbirlistedir. Parametreler, metot a r ld nda, metodun kullanmas i in g nderilen er metot hi parametre kullanmayacaksa parametre listesi de bo olur. rneklerle metot tan mlamalar n inceleyelim; rnek0-1:Geri d n de eri ve parametre-listesi bo olan, ekrana Merhaba D nya yazd ran metodu tan mlay p program i erisinde kullan m na bir rnek void MerhabaDunyaYazdir(){ ("Merhaba D nya");}static void Main(string[] args){MerhabaDunyaYazdir();}Yukar daki kod par alar al t r ld nda a a daki gibi bir ekran g r nt s ylekar la r :Parametresizve Geri D n T r Void Olan Metot Tan mlama rnek0-2:Klavyeden girilen bir tam say n n karesini bulan metodu ve bu metodun programi erisinde kullan m n g steren program n kodunu yaz n int KareAl(int sayi){int karesi = sayi * sayi;return karesi;}static void Main(string[] args){ ("Bir say giriniz: ");int s1,sonuc;s1= ( ());sonuc = KareAl(s1); ("{0} say s n n karesi: {1}",s1,sonuc).}

8 }Yukar daki kod par alar al t r ld nda a a daki gibi bir ekran g r nt s ylekar la r :Geri D n De eri ve Parametre-ListesiOlan Metot Tan mlama5 rnek0-3:Klavyedengirilen birmesaj ekrana 10 defa yazd ran metodunkodunu yaz n void MesajYaz(string msj){for (int i = 1; i <= 10; i++) (msj);}static void Main(string[] args){ ("Mesaj n z giriniz: ");string mesaj;mesaj= ();MesajYaz(mesaj);}Yukar daki kodlar inceledi imiz zaman; klavyeden girilen yaz mesaj isimli de i keni erisine aktar lmakta ve daha sonra MesajYaz() isimli metota g nderilmektedir. MesajYaz()metodu ise kendisine parametre olarak verilen string t rdeki mesaj ekrana 10 defayazmaktad r. al t r ld nda a a daki gibi bir ekran kt s yla kar la r :Geri D n T r Void olan Parametreli Metot Uygulamas Parametre Kullan m Parametrenin tan m n ve kullan m n daha nce metotlar n tan mlanmas s ras ndaparametre listelerini olu tururken g rd , tek bir t rde verileri i eren bir liste olabilece igibi, farkl t rlerdede veriler i erebilen veri t r nde olabilece i gibi nesneler de parametre olarak bir metodag bir parametre aralar na virg l kullan larak birbirinden ayr l rlar.

9 Ayn veri t r nesahip parametrelerin her biri i in de i ken isimlerinden nce ayr ayr veri t rleri deyaz lmak zorundad e itli veri t rlerini parametre olarak metotlar m za nas l g nderdi imizi rneklerleinceleyelim; rnek0-4:Klavyeden girilerek parametre olarak g nderilen bir say n n,asal say olupolmad n kontrol eden, e er say asal isetrue, de ilsefalsede eri d nd ren metoduyaz n bool AsalMi(int s){bool durum=false;for (inti = 2; i < s / 2 + 1; i++){if (s% 2 == 0)durum=false;elsedurum=true;}return durum;}static void Main(string[] args){int sayi = 0;bool drm; ("Bir say giriniz: ");sayi= ( ());drm=AsalMi(sayi);if (drm == true) ("{0} say s asald r.",sayi); ("{0} say s Asal de ildir.",sayi);}Yukar daki uygulamay a a da verilen de erler i in tek tek deneyiniz ve ekran kt lar n yanlar ndaki bo k sma yaz n De erlerEkran kt s 16436689 rnek0-5:Parametre olarak g nderilen kullan c ad ve ifreyi kontrol eden, ncedenbelirlenmi olan bir kullan c ad ve ifreylekar la t ranmetodun kodlar n yaz n void KullaniciKontrol(string kAdi, string psw){if ((kAdi == "Admin") || (kAdi == "ADM N") || (kAdi =="admin"))7{if(psw == "123rty") ("Tebrikler Kullan c ve ifrenizDo ru"); (" ifrenizi Hatal Girdiniz");}else{ ("Kullan c ad n z hatal.)}}

10 ");}}static void Main(string[] args){string kullaniciAdi, sifre; ("L tfen kullan c ad n z giriniz: ");kullaniciAdi = (); ("L tfen ifrenizi giriniz: ");sifre = ();KullaniciKontrol(kullaniciAdi, sifre);}Yukar daki uygulamay a a da verilen de erler i in tek tek deneyiniz ve ekran kt lar n yanlar ndaki bo k sma yaz n De erlerEkran kt s Kullan c Ad ifreAdmin123 RTYY netici123rtyAdmin123rtyadmin123rtyADM N123rty rnek0-6:Klavyeden girilen de erler aras nda rastgele say retenve bu de erleri 10elemanl bir dizi i erisine atayanSayiUret( )isimli bir metot yaz n z. Dizinin elemanlar n ekrana yazd ranDiziYazdir( )isimlibir metotdaha yazarak elemanlar ekrana yazd r n sonra bu dizi i erisindeki en b y k say de erini bulanEnBuyuk( )isimli, en k kde eri bulanEnKucuk( )isimli iki metot daha yaz n z. EnBuyuk ve EnKucukmetotlar ndand nen say lar ekrana yazd ran program n kodlar n yaz n k s mda rastgele say lar retilip parametre olarak g nderilendiziisimli diziyede erler aktar l yor ve dizi ana programa geri d nd r l yor;static int[] SayiUret(int bas, intbit,int[] dizi){int tutulan = 0;Random rnd = new Random();8for (int i = 0; i < 10; i++){tutulan = (bas, bit);dizi[i] = tutulan;}return dizi;}Bu k s mda parametre olarak g nderilen dizi i erisindekide erler ekrana yazd r l yor;static void DiziYazdir(int[] dizi1){ ("----------------"); ("Tutulan say lar:");foreach (int i in dizi1) (i); ("----------------");}Bu k s mda parametre olarak g nderilen dizii erisindeki en b y k de er bulunupanaprograma geri d nd r l yor;static int EnBuyuk(int[] dizi2){int ebs=0;//en k k de erforeach (int s in dizi2){if (s > ebs) //e er say ebs'den b y kseebs = s; //yeni ebs, say n n de eri olur}return ebs.