ÖN KAPAK - Gelir İdaresi Başkanlığı

1 N KAPAK T M Y NLER YLE VERG NCELEMES CRETS ZD RBu rehbere elektronik ortamda internet sayfas ndan ula R DARES BA KANLI IM kellef Hizmetleri Daire Ba kanl Yay n No: 50 Kas m 2007 NDEK LERV ergi ncelemesi Nedir? Ne zaman Yap l r? ..8 Kimler Vergi ncelemesine Yetkilidir? ..8 Kimler Vergi ncelemesine Tabidir? ..9 Neden Vergi ncelemesine Tabi Tutulmu Olabilirsiniz? ..9 Uygulamada Hangi T r ncelemelerle Kar la abilirsiniz? ..9 Vergi ncelemesi Nas l Ba lar? Nerede Yap l r? ..10 Vergi ncelemesinde M kellefe D en G revler Nelerdir? ..11 nceleme Eleman ile G r melerinizde Size Kimler E lik Edebilir? .12 nceki Y llarda ncelemeye Tabi Tutulmu Olman z Yeniden ncelemeye Tabi Tutulmayaca n z Anlam na Gelir mi? ..12 Vergi ncelemesi Nas l Sonu lan r? ..12 nceleme Tutana n mzalamak stememeniz Halinde Nas l lem Yap l r? ..13 Tarhiyat ncesi Uzla ma Talebinde Bulunman z n Sonu lar Nelerdir?

2 14 Tarhiyat ncesi Uzla ma Temin Edilememi veya Sa lanamam ise Ne Olur? ..14 Vergi ncelemesi Sonucunda Uzla ma D nda Ba ka Ne Gibi Se imlik Haklar n z Vard r? ..15 Ak emas le Vergi nceleme S reci ..16 Aramal nceleme ..17 Ak emas le Aramal nceleme ..18 Aramal ncelemede Unutulmamas Gerekenler ..19 Ekler ..206 GEL R DARES BA KANLI I7T M Y NLER YLE VERG NCELEMES T rk vergi sisteminde elde edilen Gelir yada kazanc n m kellef tara-f ndan beyan edilmesi esas ge erlidir. Bu durum beraberinde, m -kellef beyanlar n n do rulu unun tespit edilmesini getirmektedir. Vergi Usul Kanunu nun 134 nc maddesinde, vergi incelemesin-den maksad n, denmesi gereken vergilerin do rulu unu ara t r-mak, tespit etmek ve sa lamak oldu u belirtilmi tir. Buna g re bu i lem, m kellefin dedi i verginin defter, hesap, kay t ve belgeler ile gerekli oldu unda yap lacak fiili envanter ve ara t rmalardan elde edilecek bulgular n uygunlu unun incelenmesi ve do rulu u-nun saptanmas d er taraftan vergi incelemesinin m kellefin gelirini do ru beyan etmesi s recinde retici olma zelli i de vard r.

3 Bu nedenle vergi inceleme s recinin tam olarak bilinmesi, sa l kl bir vergi incelemesi i in m kellef ile Gelir idaresi aras ndaki ileti imi artt racakt bro rde m kelleflerin hangi durumlarda vergi incelemesine tabi olacaklar , kimlerin vergi incelemesine yetkili oldu u, vergi in-celeme t rleri, vergi incelemesinin sonu lar , vergi incelemesi sonu-cunda m kelleflerin kullanabilece i haklar ve aramal incelemeye ili kin a klamalara yer verilmi tir. Bu yay n, Hesap Uzmanlar Kurulu Ba kanl , Maliye Tefti Kurulu Ba kanl , Gelir daresi Ba kanl Gelirler Kontrol rleri Daire Ba kanl , Denetim ve Uyum Y netimi Daire Ba kanl ve M kellef Hizmetleri Daire Ba kanl n n katk lar yla haz rlanm t R DARES BA KANLI IVergi ncelemesi Nedir? Ne Zaman Yap l r? Vergi incelemesinin amac , denmesi gereken vergilerin do rulu unu ara t rmak, tespit etmek ve sa lamakt r.

4 Vergi incelemesi gerekli oldu unda yap lacak fiili envanter, yoklama veya arama sonucu ele ge irilecek defter ve belgeler ile ara t rma sonucu elde edilecek bilgi ve bulgular da dahil olmak zere, m kellefin defter, belge, hesap ve kay tlar n n incelenmesi suretiyle m kellef taraf ndan denmesi gere-ken vergilerin do rulu unun saptanmas d r. Vergi incelemesi, i inde bulunulan y l da kapsamak zere, takip eden y lba ndan ba layarak 5 y l i inde nceden size bildirilmeksizin her zaman yap Vergi ncelemesine Yetkilidir?Vergi incelemesine; Hesap uzmanlar ve yard mc lar Maliye m fetti leri ve yard mc lar Vergi Dairesi Ba kanlar / Defterdarlar Gelirler kontrol rleri ve stajyer gelirler kontrol rleri Vergi denetmenleri ve yard mc lar Gelir daresi Ba kanl merkez ve ta ra te kilat nda m d r kadrolar nda g rev yapanlar Vergi dairesi m d rleriyetkilidir. Yukar da say lanlar d nda hi bir ki inin vergi inceleme yapma yetkisi bulunmamakta olup, inceleme ba lamadan nce ilk temasta inceleme elemanlar n n kimliklerini size g stermeleri yasal bir zorunluluktur.

5 Vergi incelemesinde m kellefin haklar ve darenin y k ml l kleri ile inceleme eleman n n yetkileri ve m kellefin y k ml l kleri konusunda Ba kanl m z n 49 Yay n No lu rehberine bak n z. 9 Kimler Vergi ncelemesine Tabidir? Vergi Usul Kanunu na veya di er kanunlara g re;- Defter ve hesap tutmak,- Evrak ve vesikalar muhafaza ve ibraz etmek,mecburiyetinde olan ger ek ve t zel ki iler vergi incelemesine Vergi ncelemesine Tabi Tutulmu Olabilirsiniz?Vergi beyannameleri ve ekleri zerinde ve/veya harici bilgilere dayan larak yap lan risk analizi sonu lar na g re veya belirli vergi konular na y nelik olarak d zenlenen g r ve nerme raporlar na dayan larak ya da yap lan bir ihbar sonucu vergi incelemesine al nm olabilirsiniz. te yandan bir ba ka m kellef nezdinde inceleme yap l rken bu m -kellefle ilgili olarak sizden de defter ve belgelerinizi ibraz etmeniz istenebilece i gibi sizden baz bilgiler de talep edilebilir.

6 Uygulama-da kar t inceleme olarak tan mlanan bu durum bir vergi inceleme-si olmay p, sadece vergi incelemesi yap lan m kellefin kay tlar n n do rulu unun teyidi i in yap lan bir ara t rmad t incelemeye tabi tutulmu olman z vergi incelemesine tabi tutuldu unuz anlam na gelmemektedir. Bununla birlikte, kar t inceleme s ras nda sizin hesap, defter ve belgelerinizde yasaya ayk r l k tespit edilmesi halinde, sizin de vergi incelemesine al nman z s z konusu Hangi T r ncelemelerle Kar la abilirsiniz?- Tam nceleme: M kelleflerin her t rl i ve i lemlerini t m mat-rah unsurlar n kapsayacak ekilde ve m kellefin tabi oldu u vergiler kar s ndaki durumunu, bir veya birden fazla vergilendirme d nemi itibariyle tespit etmeye y nelik olarak yap lan incelemelerdir. T M Y NLER YLE VERG NCELEMES 10 GEL R DARES BA KANLI I- K sa nceleme: Vergi matrah n olu turan unsurlardan bir veya birka n belirli bir y n yle kapsamaya y nelik olarak yap lan incele-melerdir.

7 - Kar t nceleme: Y r t lmekte olan vergi incelemeleri s ras nda ge-rek duyulan belli konularda ba ka m kellefler nezdinde yap lan ince-lemelerdir. Vergi ncelemesi Nas l Ba lar? Nerede Yap l r?Her vergi incelemesi, inceleme eleman n n g rev yapt birimde yetki-liler taraf ndan d zenlenen incelemeye ili kin g revlendirme yaz s yla ba lar. Vergi incelemeleri kural olarak incelemeye tabi olan n i yerinde yap l r. yerinin m sait olmamas , l m, i in terk edilmesi gibi zorunlu sebep-lerle incelemenin i yerinde yap lmas n n imkans zl veya m kellef ve vergi sorumlular n n istemesi ve bunun inceleme eleman nca uygun g r lmesi durumunda, inceleme dairede yap labilir. Bu takdirde in-celeme eleman belirli bir g n ve saati i eren bir yaz s ile sizi daireye davet n z davet yaz s nda gidemeyece iniz bir g r me tarihi varsa, g r me tarihini yeniden belirlemek i in l tfen m mk n olan en k sa s rede inceleme eleman n aray n z.

8 Yeni g r me tarihini belirlemek i in inceleme eleman ile g r meden nce l tfen takviminizi iyice g zden ge iriniz. nceleme ister m kellefin i yerinde isterse dairede yap ls n; inceleme eleman , size inceleme konusunu bildirip, i e (incelemeye) ba lama tutana n haz rlayarak sizinle birlikte imzalar ve tutana n bir rne ini size verir. B ylece vergi incelemesi ba lam olur. nceleme eleman , vergi incelemesini ger ekle tirmek i in sizden yasal defter ve belgelerin ibraz n yaz l olarak ister. Bu durumda defter ve belgelerin ibraz i in 15 g nden az olmamak zere bir s re verilir. Verilen s re i erisinde defter ve belgeleri mazeretsiz olarak getirme-meniz durumunda bunlar ibraz etmemi say l rs n z ve bu da d nem gelirinizin veya kazanc n z n re sen takdir edilmesini ve bir tak m cezai yapt r mlar gerektirir. Bak n z: EK 1: ncelemeye Ba lama Tutana 11 ncelemeye konu olan hususlarda sizden istenen bilgi ve belgeleri m mk n olan en k sa s rede temin etmek incelemenin k sa s rede tamamlanmas n sa layacakt bir mazeret g stermeniz durumunda, inceleme eleman nca def-ter ve belgelerinizi ibraz edebilmeniz i in size ek s re r meye haz rlanmak i in, beyannamenizi, defterlerinizi ve belge-lerinizi g zden ge iriniz ve inceleme eleman ile bir araya gelmeden nce haz rl klar n z tamamlay n z.

9 Bu, inceleme i in gereken zaman en aza indirecek ve sonu lar n do rulu unu maksimize edecektir. E er inceleme s recinde hi bir ekilde g r meye kat lmazsan z, vergi matrah n z inceleme eleman taraf ndan mevcut bilgilere g re belirle-necek ve sal nacak ek vergi ve ceza ile birlikte d zenlenen raporun bir rne i size g nderilecektir. Unutmay n z ki, vergi incelemesi ba lad ktan sonra pi manl kla matrah d zeltici beyanname verilmesi m mk n de ncelemesinde M kellefe D en G revler Nelerdir?Siz veya temsilcileriniz inceleme s recinde baz konulara a kl k getir-mek zere inceleme eleman n n i yerine davet edilebilirsiniz. Bu da-vetlere zaman nda kat lman z, istenen konularda inceleme eleman na gereken bilgileri vermeniz nemlidir. nceleme s recinde inceleme elemanlar yla i birli i i inde olman z in-celemenin en k sa s rede yap lmas n sa layacakt ca fiili envanter yap lmas durumunda inceleme eleman na yard mc olmak zorunda oldu unuzu da unutmay n M Y NLER YLE VERG NCELEMES nceleme Eleman ile G r melerinizde Size Kimler E lik Edebilir?

10 Vergi incelemeleri ile ilgili g r melerinize:- Defter ve kay tlar n zla ilgili olan yetkili Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali M avir ve Yeminli Mali M avirler sizinle birlikte kat labilece i gibi, - Kendi ad n za yetkili bir temsilci de g nderebilirsiniz. Bu ki ilerin sizi temsil edebilmesi a s ndan yasal olarak yetkilendirilmi olmalar gerekmekte olup temsil belgesinin g r meler ba lamadan nce inceleme eleman na verilmesi gerekir. nceki Y llarda ncelemeye Tabi Tutulmu Olman z Yeniden ncelemeye Tabi Tutulmayaca n z Anlam na Gelir mi?Herhangi bir hesap d neminiz incelemeye tabi tutulup ilave matrah ya da matrah fark bulunmu olsun ya da olmas n, zamana m s resi i inde hakk n zda ger ek gelirinizi beyan etmedi iniz yolunda yeni bir tak m bilgi ve belgelere ula lmas durumunda, ayn d nem i in yeni-den vergi incelemesine tabi ncelemesi Nas l Sonu lan r? dare olarak amac m z, incelemeleri m mk n olan en k sa s rede sonu land rmakt r.