HAYVANLARI KORUMA KANUNU - Mevzuat

1 8859. HAYVANLARI KORUMA KANUNU . Kanun Numaras : 5199. Kabul Tarihi : 24/6/2004. Yay mland : Tarih : 1/7/2004 Say :25509. Yay mland D stur : Tertip : 5 Cilt : 43. B R NC KISIM. Genel H k mler B R NC B L M. Ama , Kapsam, Tan mlar ve lkeler Ama . Madde 1- Bu Kanunun amac ; hayvanlar n rahat ya amlar n ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanlar n ac , st rap ve eziyet ekmelerine kar en iyi ekilde korunmalar n , her t rl ma duriyetlerinin nlenmesini sa lamakt r. Kapsam Madde 2- Bu Kanun, ama maddesi do rultusunda yap lacak d zenlemeleri, al nacak nlemleri, sa lanacak e g d m , denetim, s n rlama ve y k ml l kler ile t bi olunacak ceza h k mleri kapsar. Tan mlar Madde 3- Bu Kanunda ge en terimlerden;. a)Ya ama ortam : Bir hayvan n veya hayvan toplulu unun do al olarak ya ad yeri, b) Etoloji: Bir hayvan t r n n do u tan gelen, kendine zg davran lar n inceleyen bilim dal n , c) Ekosistem: Canl lar n kendi aralar nda ve cans z evreleriyle ili kilerini bir d zen i inde y r tt kleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemi, d) T r: Birbirleriyle iftle ebilen ve reme yetene ine sahip verimli d ller verebilen populasyonlar , e) Evcil hayvan: nsan taraf ndan k lt re al nm ve e itilmi hayvanlar , f) Sahipsiz hayvan: Bar nacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin s n rlar d nda bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrol ya da do rudan denetimi alt nda bulunmayan evcil hayvanlar , g) G ten d m hayvan.

2 Bula c ve salg n hayvan hastal klar haricinde ya lanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi e itli nedenlerle fizik olarak i yapabilme yetene ini kaybetmi binek ve y k hayvanlar n , h)Yabani hayvan: Do ada serbest ya ayan evcille tirilmemi ve k lt re al nmam omurgal ve omurgas z hayvanlar , ) Ev ve s s hayvan : nsan taraf ndan zellikle evde, i yerlerinde ya da arazisinde zel zevk ve refakat amac yla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan bak m ve sorumlulu u sahiplerince stlenilen her t rl hayvan , 8860. j) Kontroll hayvan: Bir ki i, kurulu , kurum ya da t zel ki ilik taraf ndan sahiplenilen, bak m , a lar , periyodik sa l k kontrolleri yap lan i aretlenmi kay t alt ndaki ev ve s s hayvanlar n , k) Hayvan bak mevi: Hayvanlar n rehabilite edilece i bir tesisi, l) Deney: Herhangi bir hayvan n ac , eziyet, z nt veya uzun s reli hasara neden olacak deneysel ya da di er bilimsel ama larla kullan lmas n , m) Deney hayvan : Deneyde kullan lan ya da kullan lacak olan hayvan , n) Kesim hayvan : G da ama l kesimi yap lan hayvanlar , o) Bakanl k: evre ve Orman Bakanl n , fade eder.

3 Lkeler Madde 4- Hayvanlar n korunmas na ve rahat ya amalar na ili kin temel ilkeler unlard r: a) B t n hayvanlar e it do ar ve bu Kanun h k mleri er evesinde ya ama hakk na sahiptir. b) Evcil hayvanlar, t r ne zg hayat artlar i inde ya ama zg rl ne sahiptir. Sahipsiz hayvanlar n da, sahipli hayvanlar gibi ya amlar desteklenmelidir. c) Hayvanlar n korunmas , g zetilmesi, bak m ve k t muamelelerden uzak tutulmas i in gerekli nlemler al nmal d r. d) Hi bir madd kazan ve menfaat amac g tmeksizin, sadece insan ve vicdan sorumluluklarla, sahipsiz ve g ten d m hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda ng r len ko ullar ta yan ger ek ve t zel ki ilerin te viki ve bu kapsamda e g d m sa lanmas esast r. e) Nesli yok olma tehlikesi alt nda bulunan t r ve bunlar n ya ama ortamlar n n korunmas esast r.

4 F) Yabani hayvanlar n ya ama ortamlar ndan kopar lmamas , do ada serbest e ya ayan bir hayvan n yakalan p zg rl kten yoksun b rak lmamas esast r. g) Hayvanlar n korunmas ve rahat ya amalar n n sa lanmas nda; insanlarla di er hayvanlar n hijyen, sa l k ve g venlikleri de dikkate al nmal d r. h) Hayvanlar n t r ne zg artlarda bak lmas , beslenmesi, bar nd r lma ve ta nmas esast r. ) Hayvanlar ta yan ve ta tanlar onlar t r ne ve zelli ine uygun ortam ve artlarda ta mal , ta ma s ras nda beslemeli ve bak m n yapmal d rlar. j) yerel y netimlerin, g n ll kurulu larla i birli i i erisinde, sahipsiz ve g ten d m hayvanlar n korunmas i in hayvan bak mevleri ve hastaneler kurarak onlar n bak mlar n ve tedavilerini sa lamalar ve e itim al malar yapmalar . esast r. k) Kontrols z remeyi nlemek amac yla, toplu ya anan yerlerde beslenen ve bar nd r lan kedi ve k peklerin sahiplerince k s rla t r lmas esast r.

5 Bununla birlikte, s z konusu hayvanlar n yavrulatmak isteyenler, do acak yavrular . belediyece kay t alt na ald rarak bakmakla ve/veya da t m n yapmakla y k ml d r. 8861. K NC KISIM. KORUMA Tedbirleri B R NC B L M. Hayvanlar n Sahiplenilmesi, Bak m ve Korunmas . Hayvanlar n sahiplenilmesi ve bak m . Madde 5- Bir hayvan , bak m n n gerektirdi i yayg n e itim program na kat larak sahiplenen veya ona bakan ki i, hayvan bar nd rmak, hayvan n t r ne ve reme y ntemine uygun olan etolojik ihtiya lar n temin etmek, sa l na dikkat etmek, insan, hayvan ve evre sa l a s ndan gerekli t m nlemleri almakla y k ml d r. Hayvan sahipleri, sahip olduklar hayvanlardan kaynaklanan evre kirlili ini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahats zl klar nleyici tedbirleri almakla y k ml olup; zaman nda ve yeterli seviyede tedbir al nmamas ndan kaynaklanan zararlar tazmin etmek zorundad rlar.

6 Ev ve s s hayvan satan ki iler, bu hayvanlar n bak m ve korunmas ile ilgili olarak yerel y netimler taraf ndan d zenlenen e itim programlar na kat larak sertifika almakla y k ml d rler. Ev ve s s hayvan ve kontroll hayvanlar bulundurma ve sahiplenme artlar , hayvan bak m konular nda verilecek e itim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bak lan hayvanlar n evreye verecekleri zarar ve rahats zl klar nleyici tedbirler, Tar m ve K yi leri Bakanl ile e g d m sa lanmak suretiyle, i leri Bakanl ve ilgili kurulu lar n g r . al narak Bakanl k a kar lacak y netmelikle belirlenir. Ticar ama g d lmeden bilhassa ev ve bah esi i erisinde bak lan ev ve s s hayvanlar sahiplerinin borcundan dolay . haczedilemezler. Ev ve s s hayvanlar n n retimini ve ticaretini yapanlar, hayvanlar sahiplenen ve onu retmek i in se enler annenin ve yavrular n n sa l n tehlikeye atmamak i in gerekli anatomik, fizyolojik ve davran karakteristikleri ile ilgili nlemleri almakla y k ml d r.

7 Ev ve s s hayvanlar ile kontroll hayvanlardan, do al ya ama ortamlar na tekrar uyum sa layamayacak durumda olanlar terk edilemez; beslenemeyece i ve iklimine uyum sa layamayaca ortama b rak lamaz. Ancak, yeniden sahiplendirme yap labilir ya da hayvan bak mevlerine teslim edilebilir. Sahipsiz ve g ten d m hayvanlar n korunmas . Madde 6- Sahipsiz ya da g ten d m hayvanlar n, 3285 say l Hayvan Sa l Zab tas Kanununda ng r len durumlar d nda ld r lmeleri yasakt r. G ten d m hayvanlar ticar ve g steri ama l veya herhangi bir ekilde binicilik ve ta mac l k amac yla al t r lamaz. Sahipsiz hayvanlar n korunmas , bak lmas ve g zetimi i in y r rl kteki Mevzuat h k mleri er evesinde, yerel y netimler yetki ve sorumluluklar na ili kin d zenlemeler ile evreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye y nelik tedbirler, Tar m ve K yi leri Bakanl ve i leri Bakanl ile e g d m sa lanarak, di er ilgili kurulu lar n da g r.

8 Al nmak suretiyle Bakanl k a kar lacak y netmelikle belirlenir. Sahipsiz veya g ten d m hayvanlar n en h zl ekilde yerel y netimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bak mevlerine g t r lmesi zorunludur. Bu hayvanlar n ncelikle s z konusu merkezlerde olu turulacak m ahede yerlerinde tutulmas sa lan r. M ahede yerlerinde k s rla t r lan, a lanan ve rehabilite edilen hayvanlar n kaydedildikten sonra ncelikle al nd klar ortama b rak lmalar esast r. 8862. Sahipsiz veya g ten d m hayvanlar n toplat lmas ve hayvan bak mevlerinin al ma usul ve esaslar , ilgili kurum ve kurulu lar n g r leri al narak Bakanl k a kar lacak y netmelikle belirlenir. Hayvan bak mevleri ve hastanelerin kurulmas amac yla Hazineye ait araziler ncelikle tahsis edilir. Amac d nda kullan ld tespit edilen arazilerin tahsisi iptal edilir.

9 Hi bir kazan ve menfaat sa lamamak kayd yla sadece insan ve vicdan ama larla sahipsiz ve g ten d m . hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda ng r len artlar ta yan ger ek ve t zel ki ilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanl , zelle tirme daresi Ba kanl taraf ndan, m lkiyeti idarelerde kalmak ko uluyla arazi ve buna ait binalar ve demirba lar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin zerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanl n/ darenin izni ile yap l r. K NC B L M. Hayvanlara M dahaleler Cerrahi m dahaleler Madde 7- Hayvanlara t bb ve cerrahi m dahaleler sadece veteriner hekimler taraf ndan yap l r. Kontrols z remenin nlenmesi i in, hayvanlara ac vermeden k s rla t rma m dahaleleri yap l r. Yasak m dahaleler Madde 8- Bir hayvan neslini yok edecek her t rl m dahale yasakt r. Hayvanlar n, ya ad klar s rece, t bb ama lar d nda organ veya dokular n n t m ya da bir b l m kar l p al namaz veya tahrip edilemez.

10 Ev ve s s hayvan n n d g r n n de i tirmeye y nelik veya di er tedavi edici olmayan kuyruk ve kulak kesilmesi, ses tellerinin al nmas ve t rnak ve di lerinin s k lmesine y nelik cerrahi m dahale yap lmas yasakt r. Ancak bu yasaklamalara; bir veteriner hekimin, veteriner hekimli i uygulamalar ile ilgili t bb sebepler veya zel bir hayvan n yarar . i in gerekti inde tedavi edici olmayan m dahaleyi gerekli g rmesi veya remenin nlenmesi durumlar nda izin verilebilir. Bir hayvana t bb ama lar d nda, onun t r ne ve etolojik zelliklerine ayk r hale getirecek ekilde ve dozda hormon ve ila vermek, e itli maddelerle doping yapmak, hayvanlar n t rlerine has davran ve fizik zelliklerini yapay y ntemlerle de i tirmek yasakt r. Hayvan deneyleri Madde 9- Hayvanlar, bilimsel olmayan te his, tedavi ve deneylerde kullan lamazlar.