HAKİMLER VE SAVCILAR KANUNU - mevzuat.gov.tr

1 5614. HAK MLER VE SAVCILAR KANUNU (1)(2). Kanun Numaras : 2802. Kabul Tarihi : 24/2/1983. Yay mland R. Gazete : Tarih : 26/2/1983 Say : 17971. Yay mland D stur : Tertip : 5 Cilt : 22 Sayfa : 189. Bu Kanunun y r rl kte olmayan h k mleri i in bak n z Y r rl kteki Baz Kanunlar n M lga H k mleri K lliyat . Cilt: 2 Sayfa: 1213. B R NC KISIM. Genel H k mler B R NC B L M. Ama ve Kapsam Ama : (3). Madde 1 Bu Kanunun amac ;. a) Adli ve idari yarg hakim ve savc lar n n niteliklerini, atanmalar n , hak ve devlerini, ayl k ve deneklerini, meslekte ilerlemelerini, g revlerinin ve g rev yerlerinin ge ici veya s rekli olarak de i tirilmesini, haklar nda disiplin kovu turmas a lmas n ve disiplin cezas verilmesini, g revleriyle ilgili veya g revleri s ras nda i ledikleri veya ki isel su lar ndan dolay soru turma yap lmas n ve yarg lamalar na karar verilmesini, meslekten kar lmay gerektiren su luluk veya yetersizlik hallerini, meslek i i e itimlerini ve di er zl k i lerini, b) ( ) (3) , Yarg tay ve Dan tay Ba kan ve yelerinin ayl k ve denekleri ile di er mali, sosyal hak ve yard mlar n , D zenlemektir.

2 (1) 12/2/1989 tarihli ve 360 say l KHK nin Ge ici Maddesi ile 2802 say l Hakimler ve Savc lar KANUNU ve bu Kanuna ekli (1) say l cetvel ile di er kanunlarda yer alan Cumhuriyet savc l nvan , il ve il e Cumhuriyet ba savc l ; Cumhuriyet savc yard mc l nvan , Cumhuriyet savc l ; Yarg tay Cumhuriyet Ba savc yard mc l nvan , Yarg tay Cumhuriyet savc l , Devlet g venlik mahkemesi Cumhuriyet savc l nvan , Devlet g venlik mahkemesi Cumhuriyet ba savc l ; Devlet g venlik mahkemesi Cumhuriyet savc . yard mc l nvan , Devlet g venlik mahkemesi Cumhuriyet savc l olarak de i tirilmi ve Cumhuriyet savc ba yard mc l ile Yarg tay Cumhuriyet Ba savc Ba yard mc l nvanlar kald r lm t r. (2) 16/6/2004 tarihli ve 5190 say l Kanunun Ge ici 5 inci maddesi; di er kanunlarda ge en "Devlet G venlik Mahkemesi", "Devlet G venlik Mahkemesi Yedek H kimli i", "Devlet G venlik Mahkemesi Cumhuriyet ba savc l ve Cumhuriyet savc s " ibarelerinin s ras yla "1412 say l Kanunun 394/a maddesi gere ince H kimler ve Savc lar Y ksek Kurulunca g revlendirilecek veya kurulacak a r ceza mahkemesi", "a r ceza mahkemesi yesi", "1412 say l Kanunun 394/a maddesinde belirtilen su lar soru turmak ve kovu turmakla g revlendirilen Cumhuriyet savc s " olarak uygulanaca n h k m alt na alm t r.

3 (3) 30/3/2011 tarihli ve 6216 say l Kanunun 75 inci maddesiyle, bu maddede yeralan Anayasa Mahkemesi ibaresi madde metninden kar lm t r. 5615. Kapsam: (1). Madde 2 Bu Kanun, adli yarg hakim ve Cumhuriyet savc lar ile idari yarg hakim ve savc lar hakk nda uygulan r. ( ) (1), Yarg tay ve Dan tay Ba kan ve yeleri de 1 inci maddenin (b) bendinde say lan zl k haklar bak m ndan bu Kanun h k mlerine tabidirler. Tan mlar: (2). Madde 3 Bu Kanunun uygulanmas nda;. a) Hakim: 1. Adli yarg da : Mahkeme ba kan ve yelerini, hakimleri, Yarg tay tetkik hakimleri ile Adalet Bakanl merkez, ba l ve ilgili kurulu lar nda idari g revlerde al an hakimleri, 2. dari yarg da : Mahkeme ba kan ve yelerini, hakimleri, Dan tay tetkik hakimleri ile Adalet Bakanl merkez, ba l ve ilgili kurulu lar nda idari g revlerde al an hakimleri, b) Savc : 1.

4 (De i ik: 12/2/l989 KHK-360/1 md.; De i tirilerek Kabul : 24/1/1990 3611/1 md.) Adli yarg da: l ve il e Cumhuriyet ba savc lar n , Cumhuriyet ba savc vekillerini, Cumhuriyet savc lar n , Yarg tay Cumhuriyet savc lar ile Adalet Bakanl merkez, ba l ve ilgili kurulu lar nda idari g revlerde al an savc lar , 2. dari yarg da : Dan tay savc lar ile Adalet Bakanl merkez, ba l ve ilgili kurulu lar nda idari g revlerde al an savc lar , fade eder. K NC B L M. Haklar ve devlere li kin Temel lkeler Ba ms zl k, teminat ve devler: Madde 4 Hakimler mahkemelerin ba ms zl ve hakimlik teminat esaslar na g re g rev yaparlar. Hi bir organ, makam, merci veya ki i, yarg yetkisinin kullan lmas nda mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez, genelge g nderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz. Hakimler, g revlerinde ba ms zd rlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine g re h k m verirler.

5 G zetim ve denetim hakk : Madde 5 (De i ik birinci f kra : 12/2/1989 KHK-360/2 md.; Aynen Kabul: 24/1/1990 3611/2 md.). Yarg tay, b t n adalet mahkemeleri zerinde, Dan tay, b t n idari mahkemeler zerinde yarg denetimi ve g zetimi;. Yarg tay Cumhuriyet Ba savc s , Yarg tay Cumhuriyet savc lar zerinde, Dan tay Ba savc s , Dan tay savc lar zerinde, a r ceza Cumhuriyet ba savc lar , merkezdeki Cumhuriyet savc lar ile ba l il e Cumhuriyet ba savc lar ve Cumhuriyet savc lar zerinde, g zetim ve denetim hakk na sahiptir.. (1) 30/3/2011 tarihli ve 6216 say l Kanunun 75 inci maddesiyle, bu maddede yeralan Anayasa Mahkemesi ibaresi madde metninden kar lm t r. (2) 22/12/2005 tarihli ve 5435 say l Kanunun 39 uncu maddesiyle bu maddenin birinci f kras n n (a) bendinin (1) ve (2) numaral alt bentleri ile (b) bendinin (1) ve (2) numaral alt bentlerinde bulunan, "Adalet Bakanl merkez kurulu unda" ibareleri "Adale t Bakanl.

6 Merkez, ba l ve ilgili kurulu lar nda" eklinde de i tirilmi ve metne i lenmi tir. 5616. Mahkeme ba kanlar n n, yarg laman n d zenli bir ekilde y r t lmesine ili kin olarak g revli olduklar mahkeme dairelerindeki hakimler zerinde g zetim hakk vard r. Adalet Bakan , yarg yetkisinin kullan lmas na ili kin g revler hari olmak zere hakim ve savc lar zerinde g zetim hakk n haizdir. Hakim ve savc lar idari g revleri y n nden Adalet Bakanl na ba l d rlar. Denetim, inceleme, soru turma ve kovu turma: Madde 6 Hakim ve savc lar hakk nda denetim, inceleme, soru turma ve kovu turma yap lmas bu Kanun h k mlerine tabidir. K NC KISIM. Hakimlik ve Savc l k B R NC B L M. Adayl k D nemi Adayl k: Madde 7 Adayl k d nemini ge irip a a daki ko ullara uygun olarak ehliyetini kan tlam olmad k a, hi kimse hakimlik ve savc l a atanamaz.

7 39 uncu madde h km sakl d r. Adaylar, Devlet Memurlar Kanunundaki Genel dare Hizmetleri S n f na dahil olup, hakimlik ve savc l n s n f ve derecelerine dahil de ildirler ve haklar nda, Devlet Memurlar Kanununun bu Kanuna ayk r olmayan h k mleri uygulan r. Adaylar n nitelikleri : Madde 8 Adayl a atanabilmek i in : a) T rk vatanda olmak, b) (De i ik: 3/6/2011-KHK-643/12 md.; ptal: Anayasa Mahkemesi'nin 14/2/2013 tarihli ve E:2011/89, K:2013/29 say l Karar ile.; Yeniden d zenleme: 2/12/2014-6572/28 md.) Giri s nav n n yap ld y l n ocak ay n n birinci g n itibar yla otuzbe ya n doldurmam olmak. c) Adli yarg adaylar i in; hukuk fak ltesinden mezun olmak veya yabanc bir hukuk fak ltesini bitirip de T rkiye deki hukuk fak lteleri programlar na g re eksik kalan derslerden s nava girip ba ar belgesi alm bulunmak, (De i ik ikinci paragraf: 2/7/2018 KHK/703/136 md.

8 Dar yarg adaylar i in; hukuk fak ltesinden mezun olmak veya yabanc bir hukuk fak ltesini bitirip de T rkiye'de hukuk fak lteleri programlar na g re eksik kalan derslerden s nava girip ba ar belgesi alm bulunmak ya da bakanl n ihtiya durumuna g re belirleyece i di er alanlarda en az d rt y ll k y ksek renim yapm veya bunlara denkli i kabul edilmi yabanc retim kurumlar ndan mezun olmak, d) Kamu haklar ndan yasakl olmamak, e) (M lga: 22/12/2005 - 5435/43 md.). 5616-1. f) Askerlik durumu itibariyle askerlikle ilgisi bulunmamak veya muvazzafl k hizmetini yapm yahut ertelenmi veya yede e ge irilmi olmak, g) Hakimlik ve savc l k g revlerini s rekli olarak yurdun her yerinde yapmas na engel olabilecek v cut ve ak l hastal veya engellili i, al lm n d nda evrenin yad rgayaca ekilde konu ma ve organlar n n hareketini kontrol zorlu u ekmek gibi engeli bulunmamak, (1).

9 H) (De i ik: 11/9/1987 KHK 276/3 md.; Aynen Kab l: 24/2/1988-3409/3 md.) Taksirli su lar hari olmak zere, (..) (2) aydan fazla hapis veya affa u ram olsa bile Devletin ahsiyetine kar i lenen su larla zimmet, ihtilas, irtikap, r vet, h rs zl k, doland r c l k, sahtecilik, inanc k t ye kullanma, dolanl iflas gibi y z k zart c veya eref ve haysiye t k r c . bir su tan veya ka ak l k, resmi ihale ve al m sat mlara fesat kar t rma, Devlet s rlar n a a vurma su lar ndan dolay . h k ml bulunmamak veya bu su lardan veya taksirli su lar hari olmak zere aydan fazla h rriyeti ba lay c cezay . gerektiren bir fiilden dolay soru turma veya kovu turma alt nda olmamak. (2). I) Yaz l yar ma s nav ile m lakatta ba ar g stermek, j) Hakimlik ve savc l k mesle ine yak mayacak tutum ve davran larda bulunmam olmak, k) (Ek: 1/12/2007-5720/1 md.

10 Avukatl k mesle inden adayl a ge mek isteyenler i in; yukar daki ( ) bendi hari . di er artlar ta makla birlikte, mesleklerinde fiilen en az y l al m , giri s nav n n yap ld y l n ocak ay n n birinci g n itibariyle k rkbe ya n doldurmam ve kendi aralar nda yap lacak olan yaz l yar ma s nav nda ve m l katta ba ar l . olmak, (3)(4)(5). artt r. Adayl a atama : Madde 9 (De i ik birinci f kra: 22/12/2005 - 5435/2 md.) Her y l al nacak aday say s , avukatl k mesle inden al nacaklarla birlikte T rkiye Adalet Akademisinin g r al nmak suretiyle, kadro ve ihtiya durumuna g re Adalet Bakanl nca tespit edilir.. (1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 say l Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan sakatl ve z rl durumlar ibareleri s ras yla engellili i ve engeli eklinde de i tirilmi tir. (2) Bu arada yer alan " a r hapis veya" ibaresi; 22/12/2005 tarihli ve 5435 say l Kanunun 1 inci maddesiy le madde metninden kar lm t r.