SIKIYÖNETİM KANUNU - mevzuat.gov.tr

1 4731 SIKIY NET M KANUNU Kanun Numaras : 1402 Kabul Tarihi : 13/5/1971 Yay mland R. Gazete : Tarih : 15/5/1971 Say : 13837 Yay mland D stur : Tertip : 5 Cilt : 10 Sayfa : 2385** *Bu Kanunun y r rl kte olmayan h k mleri i in bak n z"Y r rl kteki Baz Kanunlar n M lga H k mleri K lliyat "Cilt: 2, Sayfa: 1093** *B R NC B L MGenel EsaslarS k y netim ilan :Madde 1 T rkiye Cumhuriyeti Anayasas 'n n 124 nc maddesi gere ince verilmi olan S k y netim ilan karar veS k y netim b lge ve s resi zerinde yap lacak de i iklikler, i leri Bakanl nca uygun g r lecek ara larla ilan k y netimin y r t lmesi:Madde 2 S k y netim alt na al nan yerlerde genel g venlik ve asayi e ili kin zab ta kuvvetlerine ait g rev veyetkiler S k y netim Komutanl na ge er. Zab ta kuvvetleri b t n te kilat ile S k y netim Komutan n n emrine girer. S k y netim b lgesindeki zab ta kuvvetleri; S k y netim hizmetlerinin yap lmas ndan dolay S k y netimKomutanl na, bu hizmetler d nda kalan hizmetlerin y r t lmesinden dolay da adli ve idari makamlara kar stihbarat Te kilat S k y netim Komutanl ile i birli i k y netim Komutanl , bu kanunla kendisine verilen g rev ve yetkileri o yerin zab ta kuvvetleri ve tefrik edilecekaskeri birlikler ile y r t r.

2 Bar ta ve zorunlu hallerde S k y netim komutan o yer veya o yere en yak n GarnizonKomutanlar ndan yeteri kadar birli in emrine verilmesini istiyebilir. Bu istek derhal yerine getirilir. S k y netim Komutan , b lgesi i inde gerek zab ta kuvvetlerinin ve gerekse askeri personelin g rev yerlerinide i tirebilir. Hizmet gereklerini dikkate alarak zab ta kuvvetlerinde askeri personel kullan labilir. Bu takdirde m d rseviyesindeki personel S k y netim Komutan emrinde m avir olarak g revlerine devam Hizmetlerin y r t lmesi ile ilgili istemler, o b lgedeki devlet kurum ve organlar nca yerine getirilir. S k y netim Komutanl emrine atanan veya g rev alan bilc mle personelin, S k y netim s resince S k y netimKomutan n n izni olmad k a, istifa veya emeklilik i lemleri y r t lemez veya ba ka bir g reve atanmas yap lamaz.(Ek : 19/9/1980- 2301/1 md.; De i ik : 26/10/1994- 4045/2 md.) S k y netim komutanlar n n; b lgelerinde genelg venlik,asayi ve kamu d zeni a s ndan al malar sak ncal g r len veya hizmetleri yararl olmayan kamu personelininstat lerine g re s k y netim b lgesi d na atanma veya s k y netim b lgesi d na atanmak zere g revden uzakla t r lmaistemleri ilgili kurum ve organlarca derhal yerine getirilir.

3 (Ek : 26/10/1994- 4045/2 md.) S k y netim komutanlar n n sekizinci f kradaki nedenlerle mahalli idarelerde al anlar n g revden uzakla t r lmas istemleri, ilgili mahalli idare yetkililerince derhal yerine suretle g revdenuzakla t r lanlar s k y netim b lgesi d ndaki mahalli idarelerde g rev ve i bulmalar ve bu idarelerin ilgiliyi g rev ve i ealmay istemeleri halinde, mahalli idare yetkililerince g revden uzakla t rma karar derhal kald r l rve bunlar n atamalar ncelikle yap l r.(Ek : 26/10/1994- 4045/2 md.) G revden uzakla t r lanlar n ayl k ve demeleri hakk nda ilgili oldu u mevzuath k mleri uygulan rev ve yetki:Madde 3 (De i ik : 15/5/1973- 1728/1 md.) (De i ik : 19/9/1980- 2301/2 md.)S k y netim Komutan ; S k y netim b lgesinde genel g venlik, asayi ve kamud zenini korumak ve sa lamakla g revlidir. Ayr ca, gerekti i hallerde a a da yaz l tedbirleri almaya yetkilidir. a) Konutlar ve her t rl dernek, siyasi parti, sendika, kul p gibi te ekk llere ait binalar , i yerleri ile zel ve t zelki ilikleri haiz ( zerk m esseseler dahil) m esseseler ve bunlara ait m temilat ve her t rl kapal ve a k yerleri mektup,telgraf ve sair mersuleleri ve ki ilerin zerlerini herhangi bir m racaat, talep ve karara l zum olmaks z n aramak vebunlardan s but vas talar olan yahut zor al ma tabi bulunan e yay zaptetmek; b) T rkiye Radyo- Televizyon Kurumunun yay mlar dahil olmak zere telefon, telsiz, radyo, televizyon gibi her e it ara larla yap lan yay m ve haberle meye sans r koymak, kay tlamak veya durdurmak ve hizmetin gerektirdi i ahvaldebunlardan ncelikle faydalanmak; c)(De i ik : 28/12/1982- 2766/2 md.

4 S z, yaz , resim, film ve sesle yap lan her t rl yay m, haberle me, mektup,telgraf vesair mersuleleri kontrol etmek; gazete, dergi kitap ve di er yay nlar n bas m n , yay m n , da t m n , birden fazlasay da bulundurulmas n veya ta nmas n veya s k y netim b lgesine sokulmas n yasaklamak veya sans r koymak;s k y netim komutanl nca bas m , yay m ve da t lmas yasaklanan kitap, dergi, gazete, bro r, afi , bildiri, pankart, plak,bant gibi bilc mle evrak , yay n ve haberle me ara lar n toplatmak; bunlar basan matbaalar , plak ve bant yap m yerlerinikapatmak, m saderesine karar verilmemekle birlikte, s k y netim komutanl klar nca sahiplerine iadesinde sak ncag r lenlerin imhas i in gerekli nlemleri almak; yay na yeni girecekgazete ve dergilerin kar lmas n izne ba lamak; d)(De i ik : 3/6/1983- 2836/1 md.) Kamu d zeni, devlet kuvvetleri, ki i h rriyeti, kamu selameti aleyhine i lenenc r mlerle, adam ld rmek veya ki ilere kar m essir fiilde bulunmak su lar ndan h k ml l bulunanlardan veya genel emniyetg zetim alt nda olanlardan veya s k y netim b lgesinde belirli bir ikametgah olmayanlardan veya di er pheli olan veya genelg venlik ve kamu d zeni ba-4733k m ndan zararl faaliyette bulunduklar anla lan ki ilerden gerekli g r lenlerin s k y netim b lgesi i inde yerlerinide i tirmek, veya bu b lge i inde belirli yerlere girmelerini veya yerle melerini yasaklamak, s k y netim b lgesi i indebulunmalar sak ncal g r lenleri de, s k y netim b lgesid na karmak.

5 Genel g venlik ve kamu d zeni bak m ndan zararl faaliyette bulunanlardan gerekli g r lenler s k y netimkomutan n n takdirine g re be y l ge memek zere s k y netim b lgesi d na kar larak i leri Bakanl nca belirlenecekyerlerde ikamete mecbur tutulurlar. e) Her t rl silahlar, cephaneler, bombalar, tahrip maddeleri, patlay c maddeler, radyoaktif maddeler veya gazlar nyahut benzeri maddelerin bulundurulmas n , haz rlanmas n , yap lmas n veya naklini yasaklamak ve bunlar ile bunlar nhaz rlanmas na veya yap lmas na yar yan e ya alet veya ara lar n teslimi i in emirler vermek, aray p toplamak; f)(De i ik : 19/9/1980- 2301/2 md.) Grev, lokavt yetkilerinin kullan lmas n , irade beyan , referandum gib sendikalfaaliyetleri s rekli olarak durdurmak veya izine ba lamak; Tahrip, ya ma, i gal, fiili durum, boykot, i yava lat lmas , al ma zg rl n n k s tlanmas ve i yerlerininkapat lmas gibi hareketleri yasaklamak, nlemek veya nleyici tedbirleri almak; g)(De i ik : 12/3/1982- 2632/1 md.

6 Kapal veya a k yerlerde her t rl toplant lar veya g steri y r y leriniyasaklamak, izine ba lamak yap laca a k ve kapal yerleri tayin ve tahsis etmek, izine ba lad her t rl toplant y kontrolalt nda tutmak veya izlemek, yeni dernek, resmi senetle kurulabilen vak f ve te ekk llerin kurulu lar n izine ba lamak,ayr ca her t rl dernek, vak f ve te ekk llerin al malar n durdurmak veya bunlar izine ba lamak; h)(De i ik : 19/9/1980- 2301/2 md.) Zaruri ihtiya maddelerini yapan, reten, depolayan, nakleden, satan ticari ves nai m esseseleri l zumu halinde kontrol etmek ve bu maddeleri stok eden, fahi fiyatla satan, imalat n durduran veyayava latan,nakletmeyenler hakk nda i lem yapmak ve ihtiya lar n gerektirdi i tedbirleri almak veya ald rmak, tedbiralmayan yerleri kapatmak; i)(De i ik : 19/9/1980- 2301/2 md.) Lokanta, lokal, gazino, kahvehane, birahane, meyhane, tiyatro, sinema, bar,diskotek, taverna, dansing ve benzeri e lence yerleri ile kul p vesair oyun salonlar n , otel motel, kamping ve bunlara benzeryerleri kontrol etmek, kapatmak veya bunlar n a lma ve kapanma zamanlar n tayin etmek ve s n rlamak; j) Kara, deniz ve hava trafik d zenine ili kin tedbirleri almak, g venlik amaciyle ula t rma ara lar n n b lgeye giri ve k lar n kay tlamak veya yasaklamak; k) S k y netim b lgesine girmek ve bu b lgeden kmak isteyenler hakk nda kay tlar koymak; l) Soka a kmay kay tlamak ve yasaklamak ve gerekti inde sivil savunma tedbirlerinin t m n veya bir k sm n ald rmak; m)(De i ik : 19/9/1980- 2301/2 md.

7 S k y netim b lgesindeki her t rl kamu ve zel kurulu lara gerekli tedbirleriald rmak; L zumu halinde S k y netim b lgesindeki hazine, kamu iktisadi te ebb sleri te ekk lleri ve m esseseleri ile zelidare, belediye ve bankalara ait bina, ara ve personelden yararlanmak;4734 n) Bakanlar Kurulunun s k y netimle ilgili kararlar n y r tmek; o)(Ek : 19/9/1980- 2301/2 md.) Temel, orta ve y ksek retim kurumlar nda ge ici olarak retim ve e itime aravermek veya yetkili ki i ve bu kurumlar n yetkili kurullar nca ge ici veya s rekli olarak e itime ara verilmesi kararlar n kald rmak veya k saltmak; p)(Ek : 19/9/1980- 2301/2 md.) S k y netim b lgesi i inde bulunmalar sak ncal g r lerek; s k y netim b lgesid na kar lan rencilerin, ge ici veya devaml olarak okuduklar e itim ve retim kurumlar ndan ili iklerini kestirmek,bu ama la ilgililere an lan kurumlar n zel mevzuat h k mlerini uygulatmak; r)(Ek : 25/7/1986- KHK 259/1 md.

8 ; De i tirilerek kabul : 3/9/1986- 3310/1 md.) Anayasan n 122 nci maddesineg re, S k y netimin ilan na ve devam na sebep olan hallerin T rkiye Cumhuriyeti s n rlar ve m cavir yurt b lgelerimiz zerinde cereyan etmesi ve eylemcilerin eylemlerini m teakip kom u lke topraklar na s nd klar n n tespit edilmesidurumunda, ilgili kom u lke ile T rkiye Cumhuriyeti h k meti aras nda var lacak mutabakat er evesinde, S k y netimKomutan , eylemcileri ele ge irmek veya tesirsiz hale getirmek maksad ile, her defas nda Genelkurmay Ba kanl kanal ileH k metin m saadesi taht nda, ihtiyaca g re, kara, hava veya deniz kuvvetleri unsurlar ile mahdut hedefli s n r tesi harekatplanlay p icra etmek. Bu maddede say lan yetkilerin kullan lmas s ras nda milletleraras hukukun diplomatik temsilcilikler vemensuplar na tan d ayr cal k ve dokunulmazl klar ile yasama dokunulmazl na ili kin Anayasa h k mleri sakl d r.

9 (1) Silah kullanma yetkisi:Madde 4 (De i ik: 19/9/1980- 2301/3 md.)S k y netim Komutanl emrinde g revli Silahl Kuvvetler mensuplar emniyet ve asayi e ili kin zab ta kuvvetleriile di er g venlik g revlileri kendilerine verilen g revlerin yerine getirilmesi s ras nda tabi olduklar T rk Silahl Kuvvetleri Hizmet Kanun ve Y netmeli i, Polis Vazife ve Selahiyet KANUNU , Jandarma Te kilat ve Vazife Nizamnamesinde silahkullanmay icap ettiren hal ve artlardan herhangi birinin tahakkuku halinde silah kullanma yetkisini haizdirler. Silah kullanma yetkisine sahip g venlik kuvvetlerinin teslim ol emrine itaat edilmemesi veya silahla mukabeleyeyeltenilmesi veya g venlik kuvvetlerinin me ru m dafaa durumuna d meleri halinde g revli g venlik kuvvetleri mensuplar do ruca ve duraksamadan hedefe ate edebilirler. Silah kullanan b t n personel hakk nda 211 say l T rk Silahl Kuvvetleri Hizmet Kanununun 87 nci maddesininV ve VI nc f kralar h k mleri ile 1481 say l Asayi e M esir Baz Fiillerin nlenmesi Hakk ndaki Kanunun 3 nc maddesi h k mleri uygulan r.

10 Ayr ca haklar ndaki soru turma i lemitutuksuz yap l r. Yukar da belirtilen g revlilerin; devlet otoritesini, can ve mal g venli ini korumak i in silah kullanmalar na ili kin,S k y netim Komutanlar n n nceden d zenledikleri emirler uygun ara larla ilan edilir. K NC B L MOrganlarKomutan ve yard mc lar :M a d d e 5 S k y n e t i m i n i l a n e d i l d i i b l g e d e , b u k a n u n h k m l e r i n iuygulamak zere en azkolordu veya e idi k ta komutanl g revini yapm veya yap- (1) Bu maddenin uygulanmas nda ek 3 nc maddeye bak n olan bir komutan, Genelkurmay Ba kan n n teklifi zerine Milli Savunma Bakan n n inhas , Ba bakan' n imzal yaca ve Cumhurba kan 'n n onayl yaca bir kararname ile S k y netim Komutan olarak atan r. S k y netim Komutan na, s k y netimin ilan edildi i b lge ve ilan gerektiren olay n geni li i dikkate al narak yeterikadar komutan yard mc s , yukar daki f krada belirtilen usule g re atan r.