T.C. D A N I Ş T A Y ALTINCI DAİRE EsasNo : Karar No

1 A N I T A YALTINCI DA REEsasNo : 2012/915 Karar No : 2013/8099 Temyiz Eden (Davac ) : XVekili: XKar Taraf (Daval ) : XVekili: XVekili: X stemin zeti : zmir 1. dare Mahkemesince verilen 12/10/2011 tarihli, E:2011/1436, K:2011/1383 say l Karar n, usul ve hukuka ayk r oldu u ileri s r lerek bozulmas istenilmektedir. zmir B y k ehir Belediye Ba kanl 'n n S avunman n zeti : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hi birisi bulunmad ndan, usul ve kanuna uygun olan Karar n onanmas gerekti i savunulmaktad onak Belediye Ba kanl 'n n Savunmas n n zeti: Savunma verilmemi tay Tetkik Hakimi :XD ncesi: Uygulama imar plan haz rlanmas na esas naz m imar plan bulunmad ndan, temyiz isteminin kabul ile mahkeme Karar n n bozulmas gerekti i d n RK M LLET ADINAK arar veren Dan tay Alt nc Dairesince Tetkik Hakiminin a klamalar dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra i in gere i g r ld.

2 Dava, zmir, Konak, Mahallesi, 257 pafta, 2494 ada, 58 ve 60 parsel say l ta nmazlar n yol ve ye il alandan kar larak konut alan na d n t r lmesi istemiyle 1/5000 l ekli planda de i iklik yap lmas isteminin z mnen reddine ili kin i lem ile 1/1000 l ekli plan de i ikli i isteminin reddine ili kin tarihli, 4829 say l belediye meclisi Karar n n iptali istemiyle a lm ; dare Mahkemesince, Dan tay Alt nc Dairesinin tarihli, E:2009/11162, K:2011/1135 say l bozma Karar na uyularak, zmir 2. dare Mahkemesinin E:2011/1616 say l dosyas n n birlikte de erlendirilmesinden, uyu mazl a konu ta nmaz n 1 l ekli zmir Kentsel B lge Naz m mar Plan nda kentsel yerle ik (meskun) alanda kald , ta nmazlar n bulundu u alana ili kin olarak 1/5000 l ekli naz m imar plan bulunmad , davac n n talebi zerine (parsel baz nda), idarenin 1/5000 l ekli naz m imar plan yapmas konusunda yarg Karar ile zorlanamayaca , olmayan 1 l ekli naz m imar plan n, de i ikli inin de s z konusu olamayaca , dava konusu ta nmazlar n bulundu u yerde yap lan ke if ve bilirki i incelemesi sonucu bilirki ilerce haz rlananve zmir 2.

3 Dare Mahkemesinin s z edilen dosyas nda yer alan bilirki i raporunda, mevcut imar plan nda yol ve ye il alanda kalan ta nmazlar n konut alan na a lmas y n ndeki davac talebinin ehircilik esaslar , planlama ilkeleri ve kamu yarar na uygun olmad n n ayr nt l bir ekilde belirtildi i, davac n n imar planlar nda yol ve ye il alanda kalan ta nmazlar n konut alan na a lmas y n ndeki imar plan de i ikli i isteminin reddine ili kin dava konusu i lemlerde, hukuka ayk r l k bulunmad gerek esiyle davan n reddine Karar verilmi , bu Karar davac vekili taraf ndan temyiz edilmi A N I T A YALTINCI DA REEsasNo : 2012/915 Karar No : 2013/80993194 say l mar Kanunu'nun 5. maddesinde "Naz m mar Plan ; varsa b lge veya evre d zeni planlar na uygun olarak halihaz r haritalar zerine, yine varsa kadastral durumu i lenmi olarak izilen ve arazi par alar n n; genel kullan bi imlerini, ba l ca b lge tiplerini, b lgelerin gelecekteki n fus yo unluklar n , gerekti inde yap yo unlu unu, e itli yerle me alanlar n n geli me y n ve b y kl kleri ile ilkelerini, ula m sistemlerini ve problemlerinin z m gibi hususlar g stermek ve uygulama imar planlar n n haz rlanmas na esas olmak zere d zenlenen, detayl bir raporla a klanan ve raporuyla beraber b t n olan pland r.

4 Uygulama mar Plan ; tasdikli halihaz r haritalar zerine varsa kadastral durumu i lenmi olarak naz m imar plan esaslar na g re izilen ve e itli b lgelerin yap adalar n , bunlar n yo unluk ve d zenini, yollar ve uygulama i in gerekli imar uygulama programlar na esas olacak uygulama etaplar n ve di er bilgileri ayr nt lar ile g steren pland r." h km ne yer verilmi tir. 5216 say l B y k ehir Belediyesi Kanunu'nun 7/b. maddesinde evre d zeni plan na uygun olmak kayd yla b y k ehir belediye ve m cavir alan s n rlar i inde 1/5000 ile 1/25000 aras ndakiher l ekte naz m imar plan n yapmak, yapt rmak ve onaylayarak uygulamak b y k ehir belediyelerinin g revleri aras nda say lm t da an lan mevzuat h k mleri uyar nca arazi ve arsalar n imar planlar nda hangi kullan ma ayr laca nceliklenaz m imar plan nda belirlenmektedir. Naz m imar plan nda belirlenen ana kararlar do rultusunda arazi par alar n n genel kullan bi imleri ve b lge tipleri belirlendikten sonra planlamaya konu edilen alan n zelliklerine g re planlamayap lmaktad l eklinaz m imar planlar genel nitelikli planlard r.

5 Bu planlarda arazi kullan mlar ile yerle me alanlar ematik olarakg sterildi inden, naz m imar plan na g re uygulama yap lamaz. Bununla birlikte naz m imar planlar nda kentsel alan kullan m ve sosyal ve teknik donat alanlar ayr nt l olarak g kar n 5216 say l Yasa gere ince haz rlanan 1/25000 l ekli naz m imar planlar ise 1/5000 l ekli planlara g re daha az ayr nt i eren planlard r. Plan Yap m na Ait Esaslara Dair Y netmelik eki lejant g sterimlerinde de yer ald zere, 1 l ekli naz m imar planlar nda ng r len mekansal kullan m kararlar daha soyut ve genel niteliktedir. Bu planlardaalt l ekli planlara y n verenana ilke ve stratejiler belirlenerek b lgesel anlamda arazi kullan m belirlemelerine yer verildi i, b lgesel kullan m kararlar n n plan notlar yla anlam kazand , 1/1000 l ekli plan haz rlamaya yetecek d zeyde detayl kullan mlara yer verilmeyen planlar oldu u g r lmektedir.

6 1/25000 l ekli naz m imar plan , daha soyut bilgileri ve plan kararlar n i eren bir pland r. S z konusu planda daha geni alana ili kin bilgiler ve plan kararlar bulunur. Bu anlamda, 1 l ekli naz m imar planlar nda plan s n rlar i indeki ana arazi kullan m kararlar n n geli tirildi i, korunmas gerekli do al alanlar n belirlendi i, ana ula m sisteminin kurguland , 1 l e inin teknik anlat m n n gere i olarak d zenlemeye ili kin ayr nt ya gidilemedi i; dolay s yla arazi kullan m detaylar alt l ekli 1/5000 l ekli naz m imar plan na devredildi nden, alan n b t n n kapsayacak bir 1/5000 l ekli naz m imar plan n n yap lmas gerekmektedir. 1/5000 l ekli naz m imar plan n n, bir st l ekli plan olan 1 l ekli naz m imar plan na g re daha b y k l ekli oldu undan, st l ekte al nan plan kararlar n n daha ayr nt l olarak belirlenmesi ve bir alt l ek olan 1/1000 l ekliplanlara k tutacak bir bi imde d zenlemesini teknik a dan olanakl k lan pland r.

7 Ba ka bir deyi le 1/5000 l ekte bir imar plan d zenlenmesinin teknik a dan ka n lmaz oldu u, bunun imar mevzuat a s ndan da gereklilik oldu u a kt halde, 1/25000 l ekli planda ng r len kullan m Karar do rultusunda 1/1000 l ekli 2 A N I T A YALTINCI DA REEsasNo : 2012/915 Karar No : 2013/8099uygulama imar plan haz rlanmas halinde ta nmazlar n kullan m kararlar n n somutla mas n n uygulama imar plan na b rak lmas sonucu ortaya kmaktad r. Bu da kanunun ng rd ekilde daha somut kullan m kararlar reten naz m imar plan bulunmadanplanlama yap lmas sonucunu do uracakt r. Uyu mazl kta oldu u zere, 1/25000 l ekli planda meskun alan olarak belirlenen b lge i erisinde sosyal teknik altyap alanlar n n ve konut alanlar n n da l m n n ve yer se iminin ne ekilde olaca , hangi ada ve parselleri kapsayaca 1/1000 l ekli uygulama imar plan ile belirlenebilecektir. Bu durum kanunun ng rd naz m imar plan ve uygulama imar plan hiyerar ik uyumuna ayk r olarak uygulama imar plan ile arazi kullan m kararlar n nbelirlenmesi sonucunu do uracakt planlaman n en temel unsurlar ndan birisi olan imar planlar n kademeli birlikteli i ilkesine g re, 1/1000 l ekli uygulama imar planlar n n uygun olmas gereken st l ekli plan kademeli olarak 1/5000 l eklinaz m imar plan d z konusu planda, daha st l ekli 1/25000 l ekli plana uygunluk g stermelidir.

8 Hiyerar ik planlama ili kisine g re, bir plan bir st l ekli plan taraf ndan y nlendirilmeli ve ona uyumu noktas nda kapsamda 1/1000 l ekli uygulama imar plan n n, 1/5000 l ekli naz m imar plan olmadan, sadece zel niteli i olan 1/25000 l ekli plan taraf ndan y nlendirilmesi imar mevzuat nda ng r len kademeli birliktelik ilkesine uygun d mez. Bu nedenle, imar mevzuat m z n ng rd planlama s reci do rultusunda, 1 l ekli naz m imar plan uyar nca haz rlanacak daha somut belirlemelere yer veren 1/5000 l ekli naz m imar plan sonras nda, buna uygun olarak uygulama imar plan haz rlanmas suretiyle uygulamaya ge ilmesi gerekmektedir. Dosyan n incelenmesinden, dava konusu planlamaya konu edilen ta nmaz n imar plan nda yol ve ye il alanda kalmas nedeniyle daval idarelere ba vuruda bulunularak plan de i ikli i yap lmas n n talep edildi i, an lan ba vurular n daval idarelerce reddedildi i, ta nmaz da kapsayan alanda 1/5000 l ekli naz m imar plan n n bulunmad , 1/25000 l ekli naz m imar plan nda ta nmaz n kentsel yerle im alan nda kald , 1/1000 l ekli uygulama imar plan nda ise k smen yol ve ye il alan olarak belirlendi i, davac taraf ndan ayn istemle yap lan ba vurunun reddine ili kin 29/07/2002 tarihli 79 say l b y k ehir belediye meclisi Karar yla, tarihli, 3278 say l il e belediye ba kanl i leminin iptali istemiyle a lan davada zmir 2.

9 Dare Mahkemesinin 21/09/2011 tarihli, E:2011/1616, K:2011/1178 say l Karar yla dava konusu i lemlerin iptaline Karar verildi i, an lan Karar n Dairemizin tarihli, E:2012/1039, K:2013/6293 say l Karar yla onand anla lmaktad , ta nmaz n k smen yol ve ye il alan olarak kullan lmas na ili kin Karar n 1/1000 l ekli uygulama imar plan nda belirlendi i, daval idareler taraf ndan 1/25000 l ekli naz m imar plan nda meskun alanda kald ndan bahisle 1/1000 l ekli uygulama imar plan n n st l ekli imar plan na uygun oldu unun ileri s r ld , daval b y k ehir belediye ba kanl taraf ndan kabul edilerek y r rl e konulan uygulama imar plan haz rlamaya esas te kil edecek nitelikte 1/5000 l ekli somut belirlemeler i eren naz m imar plan bulunmad , yukar da a klanan planlama s reci er evesinde planlaman n sadece uygulama imar plan retilmesi yoluyla s rd r ld ; ancak daval idarelerce 1/5000 l ekli naz m imar plan varm gibi davac n n 1/5000 l ekli naz m imar plan ve 1/1000 l ekli uygulama imar plan de i ikli i taleplerinin de erlendirildi i g r lmektedir.

10 Yukar da yap lan a klamalar er evesinde,planlama kademeleri bak m ndan 1/1000 l ekli uygulama imar plan na y n veren ve somut arazi kullan m Karar getiren 1/5000 l ekli naz m imar plan retilmeden, davac n n 1/1000 ve 1/5000 l ekli planlarda de i iklik yap lmas isteminin, mevcut 1/1000 l ekli imar plan l e inde de erlendirilmek suretiyle reddedilmesine ili kin dava konusu i lemlerde hukuka uyarl k; an lan i lemlerin hukuka uygun oldu u yolundaki mahkeme 3 A N I T A YALTINCI DA REEsasNo : 2012/915 Karar No : 2013/8099karar nda hukuki isabet bulunmam t er taraftan, Dairemizce verilen Karar planlama s recine ili kin oldu u, davaya konu ta nmazlar n sosyal donat alan ndan kart larak yap la maya a lmas anlam na gelmeyece inden, daval idare taraf ndan ta nmaz da kapsayan alanda uygulama imar plan na esas olacak 1/5000 l ekli naz m imar plan haz rlan rken ta nmaz n kullan m Karar , arazinin mevcut yap s , hali haz r durumu, sosyal ve teknik alt yap alanlar n n yeterlili i gibi hususlar g z n ne al narak ehircilik ilkeleri, planlama esaslar ve kamu yarar er evesinde yeniden belirlenebilecektir.